Ηλεκτρική απινίδωση
Η ηλεκτρική απινίδωση αποτελεί τρόπο διόρθωσης ορισμένων αρρυθμιών με εφαρμογή ελεγχόμενου ηλεκτρικού εκκένωση (shock) στο στήθος. Γίνεται επειγόντως (σε πολύ σοβαρά ασθενείς) ή κατόπιν προγραμματισμού με ελαφρά γενική αναισθησία.
Με το ηλεκτρικό shock επιτυγχάνεται εκπόλωση της πλειονότητας των καρδιακών κυττάρων, εκμηδενίζονται προϋπάρχουσες διαφορές στη λειτουργική κατάσταση του μυοκαρδίου και καταστέλλεται η αυξημένη δραστηριότητα του έκτοπου βηματοδότη που ευθύνεται για την αρρυθμία.
Ενδείξεις
Το ηλεκτρικό shock αποτελεί την κατ’ εξοχήν ένδειξη για την ανάταξη της κοιλιακής μαρμαρυγής και του κοιλιακού πτερυγισμού. Επίσης συνιστάται για την επείγουσα θεραπεία υπερκοιλιακής ή πιο συχνά, κοιλιακής ταχυκαρδίας, η οποία δεν υποχωρεί στη συνήθη αντιαρρυθμική αγωγή ή συνοδεύεται από σοβαρή αιμοδυναμική επιβάρυνση του ασθενούς. Επιπλέον, το ηλεκτρικό shock συχνά χρησιμοποιείται για την ανάταξη σε φλεβοκομβικό ρυθμό του πτερυγισμού και σπανιότερα της μαρμαρυγής των κόλπων.
Ο απινιδωτής
Απινιδωτής είναι η συσκευή που παρέχει συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα στο θώρακα του ασθενούς με ενέργεια έως και 360 joules. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με συγχρονισμένο τρόπο λειτουργίας για την εκτέλεση συγχρονισμένης καρδιοανάταξης χρησιμοποιώντας το έπαρμα R του ηλεκτροκαρδιογραφήματος του ασθενούς ως χρονική αναφορά.
Συσκευή απινιδωτή: Με κόκκινο χρώμα φαίνονται τα ηλεκτρόδια (κουτάλες) |
Δηλαδή, ο απινιδωτής είναι συγχρονισμένος με το έπαρμα R του ηλεκτροκαρδιογραφήματος και αυτό σημαίνει ότι το ηλεκτρικό shock γίνεται 0,02-0,04 δευτερόλεπτα μετά την κορυφή του R. Έτσι αποτρέπεται η πιθανότητα να πέσει η ηλεκτρική δόση στην ευάλωτη περίοδο των κοιλιών, που αντιστοιχεί στο ανιόν σκέλος του επάρματος Τ, και να προκληθεί κοιλιακή ταχυκαρδία ή μαρμαρυγή. Το συγχρονισμένο ηλεκτρικό shock συνιστάται για την ανάταξη υπερκοιλιακής ταχυκαρδίας, κολπικού πτερυγισμού και κοιλιακής ταχυκαρδίας.
Ο απινιδωτής δεν είναι συγχρονισμένος με το έπαρμα R του ηλεκτροκαρδιογραφήματος και το ηλεκτρικό shock γίνεται σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Χρησιμοποιείται για την ανάταξη της μαρμαρυγής και του πτερυγισμού των κοιλιών.
Απινίδωση σε ασθενή σε μια προσπάθεια να τον επαναφέρει στη ζωή μετά από καρδιακή προσβολή. Ένας απινιδωτής παρέχει μια ελεγχόμενη ηλεκτρική εκέννωση (shock) για την αποκατάσταση φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής, λόγω κοιλιακής μαρμαρυγής, μια γρήγορη και χαοτική κίνηση των τοιχωμάτων της καρδιάς. Κάτω από τα ηλεκτρόδια του απινιδωτή, που τοποθετούνται στο στήθος του ασθενούς τοποθετείται αγώγιμη ηλεκτρικά γέλη, για την πρόληψη εγκαυμάτων. Τα ηλεκτρόδια έχουν την ικανότητα λήψης ηλεκτροκαρδιογραφήματος και ως εκ τούτου ελέγχου του ρυθμού. Μόλις γίνει η αναγνώριση του ρυθμού φορτίζεται ο απινιδωτής, τοποθετούνται τα ηλεκτρόδια στο στήθος του ασθενούς και με τη πίεση ενός διακόπτη χορηγείται η ηλεκτρική εκκένωση. |
Επιπλοκές
Η χορήγηση ηλεκτρικού shock συνήθως έχει ελαφρές ή μηδαμινές παρενέργειες. Συνηθέστερη είναι η πρόκληση ελαφρού βαθμό δερματικού εγκαύματος και για λίγα λεπτά η εμφάνιση έκτακτων κοιλιακών συστολών. Συχνά παρατηρείται κοιλιακή παύση για αρκετά δευτερόλεπτα με το ηλεκτρικό shock, ιδιαίτερα σε ασθενείς με σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου ή μαρμαρυγής των κόλπων και όταν η ηλεκτρική εκκένωση είναι μεγάλης ενέργειας. Σπάνιες είναι οι σοβαρές επιπλοκές, όπως η κοιλιακή μαρμαρυγή, η περιφερική εμβολή, η βλάβη της γεννήτριας εμφυτευμένου τεχνητού βηματοδότη και η βλάβη του κοιλιακού μυοκαρδίου.
Επίσης συνιστάται να γίνεται διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα για τον έλεγχο τυχόν υπάρξεως θρόμβου εντός του αριστερού κόλπου. Εάν υπάρχει θρόμβος, τότε ενδείκνυται αντιπηκτική αγωγή 1-2 εβδομάδες πριν από την προσπάθεια ηλεκτρικής ανάταξης χρόνιας κολπικής μαρμαρυγής, ιδιαίτερα σε ασθενή με στένωση της μιτροειδούς, με σκοπό την αποφυγή δημιουργίας θρόμβων στους κόλπους και του κινδύνου εμβολής κατά την ανάταξη με την επαναλειτουργία του κολπικού μυοκαρδίου.
Η κοιλιακή μαρμαρυγή από ηλεκτρικό shock παρατηρείται κυρίως σε ασθενείς με τοξικό δακτυλιδισμό και σοβαρή υποκαλιαιμία, οπότε εμφανίζεται όχι τη στιγμή του shock, αλλά λίγο αργότερα, μετά από λίγα λεπτά ή ώρες. Για την αποφυγή αυτής της επιπλοκής θα πρέπει πρώτα να διορθώνεται η υποκαλιαιμία και να αναβάλλεται η ηλεκτρική ανάταξη μις αρρυθμίας εάν ο ασθενής έχει στάθμη διγοξίνης στο αίμα πάνω από τα επιτρεπτά όρια.
Δόσεις ηλεκτρικής ενέργειας
Σε καρδιομετατροπή, δηλαδή σε ανάταξη υπερκοιλιακής ταχυκαρδίας, πτερυγισμού ή μαρμαρυγής των κόλπων και κοιλιακής ταχυκαρδίας, η αποτελεσματική δόση της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ μικρότερη απ’ όσο απαιτείται για την απινίδωση, δηλαδή την ανάταξη της μαρμαρυγής των κοιλιών.
Σε καρδιομετατροπή η αρχική δόση πρέπει να είναι μικρής ενέργειας, 25-30 joules, και, αν αυτή δεν είναι αποτελεσματική, δίδεται δεύτερο shock διπλάσιας ενέργειας από το προηγούμενο, μέχρι του ορίου των 360 Joules. Ο πτερυγισμός των κόλπων ανατάσσεται ευκολότερα από κάθε άλλη αρρυθμία με shock μικρής ενέργειας. Επίσης πολύ μικρή ενέργεια, π.χ. 10 joules, χρησιμοποιείται ως αρχική δόση σε ασθενή με τεχνητό βηματοδότη της καρδιάς ή σε ασθενή με δακτυλιδισμό.
Πριν από την ανάπτυξη της αρρυθμίας απαιτείται συνεργασία με αναισθησιολόγο για τη χορήγηση ελαφράς αναισθησίας, ώστε το ηλεκτρικό shock να είναι ανώδυνο.
Κατά την απινίδωση το ηλεκτρικό shock πρέπει να γίνεται ταχύτατα χωρίς καθυστέρηση και βέβαια χωρίς αναισθησία, γιατί επί κοιλιακής μαρμαρυγής ή κοιλιακού πτερυγισμού ο ασθενής δεν έχει αισθήσεις.