Έκτακτες κοιλιακές συστολές

Εάν εμφανιστεί ένα έκτακτο ερέθισμα, προερχόμενο από τις κοιλίες, που διεγείρει την καρδιά πριν το αναμενόμενο φυσιολογικό ερέθισμα του φλεβοκόμβου, τότε  η διέγερση αυτή της καρδιάς ονομάζεται έκτακτη (πρόωρη) κοιλιακή συστολή.

Οι έκτακτες αυτές μπορεί να είναι αραιές η συχνές. Εάν εμφανίζεται συνεχεία μια φυσιολογική συστολή και μια έκτακτη μιλάμε για διδυμία, δυο φυσιολογικές και μια έκτακτη για τριδυμία.

Εάν εμφανίζονται δυο μαζί για ζεύγος, από τρεις και πάνω μαζί για ριπή κοιλιακής ταχυκαρδίας. Οι ριπές συνήθως προαναγγέλλουν την αποδιοργάνωση των κοιλιών την και την πιθανή έναρξη κοιλιακής ταχυκαρδίας.

Φλεβοκομβικός ρυθμός, εμφάνιση έκτακτων κοιλιακών συστολών (ΕΚΣ) και εν συνεχεία δύο επεισόδια κοιλιακής ταχυκαρδίας (ΚΤ)

Πως γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία τους;

Η διάγνωση γίνεται με το απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα και εάν χρειάζεται με το Holter καρδιάς.

Η πρόγνωση των έκτακτων κοιλιακών συστολών εξαρτάται από την υποκείμενη καρδιοπάθεια. Θεραπεία χρειάζεται να δοθεί σε λίγες επιλεγμένες καταστάσεις. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ονομάζονται αντιαρρυθμικά, αλλά έχουν ένα σοβαρό μειονέκτημα, μπορεί σε κάποιους άρρωστους να επιδεινώσουν την αρρυθμία. Γι αυτό χρειάζεται περίσκεψη στην χορήγηση τους.

Εάν η καρδιά είναι φυσιολογική, η πρόγνωση των εκτακτοσυστολών είναι άριστη και συνήθως είναι αρκετή η διαβεβαίωση του εξεταζομένου ότι δεν έχει οργανική καρδιοπάθεια, ενώ μερικές φορές χρειάζεται και η χορήγηση ηρεμιστικών. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να δοθεί αναστολέας των β-αδρενεργικών υποδοχέων, ιδίως εάν οι έκτακτες συστολές συνδυάζονται με φλεβοκομβική ταχυκαρδία και τα ενοχλήματα είναι επίμονα. Εάν η δακτυλίτιδα ή τα διουρητικά είναι η αιτία των εκτάκτων συστολών, τότε αυτά διακόπτονται και χορηγείται χλωριούχο κάλιο. Σε επίμονες οργανικές συστολές μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου η πρόγνωση βελτιώνεται με τη χορήγηση αναστολέα των β-υποδοχέων, ενίοτε σε συνδυασμό με αμιωδαρόνη. Σε υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια φάρμακα πρώτης επιλογής είναι η αμιωδαρόνη ή η βεραπαμίλη ή αναστολέας β-υποδοχέων.

Σε διατατική μυοκαρδιοπάθεια και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, οι έκτακτες συστολές συνήθως υποχωρούν με τη βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας κατόπιν χορήγησης αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης. Υπάρχουν δε ενδείξεις πως η χορήγηση αμιωδαρόνης σε ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια και σύμπλοκη κοιλιακή εκτοπία μπορεί να βελτιώσει την ολική πρόγνωση.

Γενικά εφόσον η λειτουργική κατάσταση της αριστερής κοιλίας είναι ικανοποιητική με κλάσμα εξωθήσεως μεγαλύτερο από 35-40%, τότε η πρόγνωση είναι καλή και δεν υπάρχει ανάγκη θεραπείας των εκτάκτων συστολών, εκτός εάν είναι πολύ ενοχλητικές. Τα παραδοσιακά αντιαρρυθμικά φάρμακα, όπως η κινιδίνη, η προπαφενόνη κ.ά. χορηγούνται μόνον για βραχέα χρονικά διαστήματα επί εξάρσεως των ενοχλημάτων από τις έκτακτες συστολές, και τούτο διότι η μακρόχρονη χορήγησή τους σε έμφραγμα μυοκαρδίου και άλλες καρδιοπάθειες προκαλεί σοβαρές αρρυθμίες και αύξηση της θνησιμότητας.