Προσθετικές βαλβίδες
Η βαλβίδες της καρδιάς μπορεί να υποστούν βλάβες από διάφορες αιτίες μεταξύ των οποίων οι συχνότερες είναι η εκφύλιση, ο ρευματικός πυρετός , η μόλυνση και η στεφανιαία νόσος. Το αποτέλεσμα των βλαβών αυτών είναι να προκαλείται δυσλειτουργία της βαλβίδας που εκδηλώνεται σαν στένωση , σαν ανεπάρκεια ή σαν μικτή βαλβιδοπάθεια ( στένωση και ανεπάρκεια μαζί). Όταν μια καρδιακή βαλβίδα στενεύει τότε παρεμποδίζεται η διέλευση του αίματος προς την προβλεπόμενη κατεύθυνση. Όταν η βαλβίδα ανεπαρκεί τότε κατά την διάρκεια της καρδιακής λειτουργίας το αίμα διοχετεύεται σε κατεύθυνση αντίθεση από την προβλεπόμενη.
Οι βαλβιδοπάθειες προκαλούν δυσλειτουργία της καρδιακής αντλίας με αποτέλεσμα να προκαλούνται διάφορα συμπτώματα όπως είναι η εύκολη κούραση, η δύσπνοια, οι αρρυθμίες , το πρήξιμο στα πόδια κ.α. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται σε καρδιακή ανεπάρκεια. Όταν από τις διάφορες καρδιολογικές εξετάσεις (μεταξύ των οποίων η πιο σημαντική είναι το υπερηχογράφημμα) διαπιστωθεί ότι μια ή περισσότερες βαλβίδες της καρδιάς εμφανίζουν σοβαρές βλάβες τότε η εγχείρηση αποτελεί την μοναδική θεραπεία. Οι βαλβίδες μπορούν να διορθωθούν χειρουργικά χωρίς να αντικατασταθούν αλλά όταν οι βλάβες είναι σοβαρές θα πρέπει να αφαιρεθούν και να αντικατασταθούν με προσθετικές βαλβίδες. Οι βαλβίδες που κατά κανόνα χειρουργούνται είναι η μιτροειδής και η αορτική.
Τύποι προσθετικών βαλβίδων
Οι προσθετικές βαλβίδες είναι δυο τύπων: βιολογικές και μηχανικές.
Οι βιολογικές βαλβίδες παρασκευάζονται από ζωικό υλικό, συμπεριφέρονται όπως οι φυσιολογικές βαλβίδες και δεν χρειάζονται αντιπηκτικά φάρμακα. Το βασικό τους μειονέκτημα είναι ότι εκφυλίζονται μετά από ορισμένο χρόνο (10-15 χρόνια) οπότε θα πρέπει να αντικατασταθούν ξανά.
Οι μηχανικές βαλβίδες είναι εξαιρετικά ανθεκτικές και αντέχουν εφόρου ζωής. Αποτελούνται από ένα μεταλλικό κυκλικό πλαίσιο που περιέχει δυο κινούμενα φύλλα που κλείνουν και ανοίγουν επιτρέποντας την διέλευση του αίματος μόνον προς την προβλεπόμενη κατεύθυνση. Το βασικό μειονέκτημα των μηχανικών βαλβίδων είναι ότι μπορεί να δημιουργήσουν θρόμβους που είναι πολύ επικίνδυνοι για την ζωή του ασθενούς. Για τον λόγο αυτό όλοι οι ασθενείς που έχουν μηχανική βαλβίδα θα πρέπει να παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα εφόρου ζωής παρακολουθώντας τακτικά (με μια ειδική εξέταση του αίματος) την επάρκεια της αντιπηκτικής αγωγής.
Οι προσθετικές βαλβίδες δεν υποβαθμίζουν αναγκαστικά και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι χειρουργημένοι ασθενείς μπορεί να διάγουν μια σχεδόν φυσιολογική ζωή υπό τον όρο ότι τηρούν ορισμένους κανόνες. Οι σημαντικότεροι από τους κανόνες αυτούς είναι η σωστή αντιπηκτική αγωγή και η προστασία της βαλβίδας από τις μολύνσεις.
Εγχείρηση καρδιάς για αντικατάσταση βαλβίδας
Όλες οι εγχειρήσεις επί των καρδιακών βαλβίδων γίνονται με παύση της καρδιάς . Κατά τον χρόνο που ο χειρουργός εργάζεται πάνω στη βαλβίδα, η λειτουργία της καρδιάς (άντληση του αίματος) και των πνευμόνων (οξυγόνωση του αίματος) εξασφαλίζεται με την χρησιμοποίηση της μηχανής της εξωσωματικής κυκλοφορίας. Με την πλαστική χειρουργική ο χειρουργός προσπαθεί να αποκαταστήσει την φυσιολογική μορφολογία της βαλβίδας. Μετά το πέρας της πλαστικής τοποθετείται ειδικός δακτύλιος στην περιφέρεια της βαλβίδας ώστε να αποφευχθεί η διάταση. Όταν οι βλάβες της βαλβίδας δεν επιτρέπουν την πλαστική αποκατάσταση τότε η κατεστραμμένη βαλβίδα αφαιρείται και στην θέση της τοποθετείται μια προσθετική βαλβίδα (βιολογική ή μηχανική)