Διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας

Πως γίνεται η διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας;

Συνήθως το ιστορικό, τα συμπτώματα και η κλινική εξέταση του ασθενούς είναι αρκετά για την διάγνωση.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας είναι:

• Συλλογή πλευριτικού υγρού

• Βήχας

• Οιδήματα, κυρίως στα πόδια αλλά και στο υπόλοιπο σώμα σε πιο προχωρημένες μορφές

• Η ταχυκαρδία και ταχύπνοια

• Εφιδρώσεις και αδυναμία

• Η κόπωση

• Αναιμία

• Η ελάττωση της ικανότητας για άσκηση

• Η σύγχυση, και οι διαταραχές της μνήμης οφειλόμενες σε ελάττωση της αιμάτωσης του εγκεφάλου

Το συχνότερο σύμπτωμα είναι η δύσπνοια προσπάθειας η οποία προκαλείται από κατακράτηση υγρών στους πνεύμονες, τα οποία οδηγούν σε αύξηση του έργου της αναπνοής, λόγω της ελαττωμένης από την πνευμονική συμφόρηση ενδοτικότητας των  πνευμόνων. Η δύσπνοια είναι ένα σύμπτωμα που παρατηρείται συχνά κατά την άσκηση αλλά και κατά την ηρεμία.

Η δύσπνοια μπορεί να εμφανιστεί αρχικά ως ορθόπνοια η οποία συνήθως παρουσιάζεται όταν ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια  θέση και οφείλεται σε ανακατανοή του αίματος από την περιφερική στην κεντρική κυκλοφορία. Η παροξυσμική νυκτερινή δύσπνοια οφείλεται σε διάμεσο πνευμονικό οίδημα κι είναι η πιο ειδική εκδήλωση αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας. Η σοβαρότερη μορφή δύσπνοιας, οφειλόμενη σε αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, είναι το οξύ πνευμονικό οίδημα, το οποίο οφείλεται σε διίδρωση υγρού στις πνευμονικές κυψελίδες.

Το οξύ πνευμονικό οίδημα εισβάλει έντονη δύσπνοια, ορθόπνοια και παραγωγή αφρωδών πτυέλων λευκού ή ρόδινου χρώματος. Ο ασθενής έχει έντονο αίσθημα «πνιγονής» και «ελλείμματος αέρα». Σε βαριές καταστάσεις παρουσιάζεται βαριά υπόταση, shock, κυάνωση, ψυχρά άκρα και ολιγουρία. Κατά την ακρόαση των πνευμόνων ακούγονται διάσπαρτοι υγροί ρόγχοι. Στην ακτινογραφία θώρακος έχουμε τη χαρακτηριστική εικόνα της «μεγάλης καρδιάς» που συνήθως συνοδεύεται από διάχυτες πνευμονικές σκιάσεις.

Αν και τα προβλήματα της αναπνοής είναι τα συχνότερα στην καρδιακή ανεπάρκεια δεν είναι και τα μόνα. Μερικές φορές οι ασθενείς παρουσιάζουν βήχα και αιματηρά φλέγματα. Ένα άλλο σύμπτωμα, το οποίο ήδη αναφέρθηκε, είναι το οίδημα. Συχνά παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους λόγω της κατακράτησης των υγρών.

Στα συμπτώματα της δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνονται και τα οφειλόμενα σε ελάττωση της καρδιακής παροχής, όπως:

• Η κόπωση

• Η δύσπνοια και ο βήχας

• Τα οιδήματα των κάτω άκρων, στην περιοχή των σφυρών

• Τα προκαλούμενα από συμφορητική ηπατομεγαλία όπως η ευαισθησία στο δεξιό υποχόνδριο και το αίσθημα πληρότητας στην κοιλία.

• Συχνά αναφέρονται ναυτία και ανορεξία, λόγω οιδήματος  του ήπατος και του γαστρεντερικού σωλήνα.

• Η διάταση των φλεβών του τραχήλου που οφείλεται στην αύξηση του όγκου του αίματος και της φλεβικής πίεσης.

• Η συλλογή υγρού στον πνεύμονα (πλευριτική συλλογή) και στην κοιλιά (ασκίτης).

Κλινική εξέταση

Συχνά ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει ότι ο ασθενής έχει καρδιακή ανεπάρκεια από την κλινική εξέταση. Εντοπίζει τη δύσπνοια και το οίδημα από την ακρόαση των πνευμόνων, ακούει το υγρό στους πνεύμονες, και από την ακρόαση της καρδιάς αντιλαμβάνεται αν αυτή δουλεύει φυσιολογικά.

Συνήθως διαπιστώνονται ευρήματα από την πάθηση που προκάλεσε την καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς και υγροί ρόγχοι στους πνεύμονες, από την στάση του αίματος σε αυτούς.

Εξετάσεις

Ηλεκτροκαρδιογράφημα: Διαπιστώνεται νέο ή παλαιό έμφραγμα μυοκαρδίου, υπερτροφία κοιλιών ή κόλπων, αρρυθμίες όπως κολπική μαρμαρυγή, έκτακτες κοιλιακές συστολές, κλπ.

Ακτινογραφία θώρακα: Αύξηση της καρδιαγγειακής σκιάς (μεγαλοκαρδία), αύξηση της βρογχοαγγειακής σκιαγράφησης από στάση υγρού στους πνεύμονες, πλευριτική συλλογή υγρού.

Υπερηχοκαρδιογράφημα: Το τελευταίο είναι απαραίτητο σε όλους τους αρρώστους για την διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας και της αιτίας που την προκαλεί. Επίσης βοηθά στην εκτίμηση της βαρύτητας της καρδιακής ανεπάρκειας.

Ταξινόμηση της καρδιακής ανεπάρκειας από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία