Η αμαρτωλή σχέση της καρδιάς με τα νεφρά

Σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, η χορήγηση διουρητικών με σύνεση δεν επιδεινώνει τη νεφρική ανεπάρκεια, αλλά μπορεί και να τη βελτιώσει, βελτιώνοντας την καρδιακή επάρκεια. Αλλά και αντίθετα η κατάχρηση διουρητικών μπορεί να προκαλέσει μείωση της αιμάτωσης των νεφρών με εκδηλώσεις νεφρικής ανεπάρκειας. Ιδιαίτερα δύσκολη στη θεραπεία είναι η υπονατριαιμία από διουρητικά, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν τα οιδήματα. Εξάλλου η παρουσία...

Περισσότερα...

Στεφανιαία νόσος και οξύ έμφραγμα της καρδιάς

Στεφανιαία νόσος και οξύ έμφραγμα της καρδιάς. Η στεφανιαία νόσος, τα εγκεφαλικά επεισόδια και η περιφερική αγγειοπάθεια αποτελούν μορφές της καρδιαγγειακής νόσου. Στην Ευρώπη, τα καρδιαγγειακά νοσήματα προκαλούν ετησίως 4 εκατομμύρια θανάτους. Η επίπτωση της στεφανιαίας νόσου στον ελληνικό πληθυσμό, εκτιμήθηκε ότι είναι 110 θάνατοι ανά 100.000 άτομα (θνησιμότητα). Με βάση το φύλο, η επίπτωση θανατηφόρων επεισοδίων της στεφανιαίας νόσου κατανέμεται ως εξής: 79 θάνατοι ανά 100.000 άνδρες, 31 θάνατοι ανά 100.000 γυναίκες. Οι μισοί σχεδόν από τους ανθρώπους που παθαίνουν έμφραγμα της καρδιάς πεθαίνουν προτού φτάσουν στο νοσοκομείο.

Περισσότερα...

Αρτηριακή υπέρταση

Από αρτηριακή υπέρταση, έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, αγγειοεγκεφαλικές προσβολές, νεφρική ανεπάρκεια και συμφορητική ανεπάρκεια, πάσχει το 20% του πληθυσμού στη Δύση. Η πάθηση αυτή είναι υπεύθυνη για τις πολλές επισκέψεις στα ιατρεία και την αναγραφή περισσότερων συνταγών από κάθε άλλη νόσο και αποτελεί ένα τεράστιο κοινωνικό-οικονομικό πρόβλημα. Η επίπτωσή της νόσου αυξάνεται με την ηλικία. Σύμφωνα με επίσημες αμερικανικές στατιστικές 50.000.000 ενήλικες έχουν υπέρταση. Στη χώρα μας εκτιμάται ότι περισσότεροι από ένας στους δέκα Έλληνες είναι υπερτασικοί (1.500.000) και από αυτούς, με βάση τα διεθνή δεδομένα, μόνο το 25% θεραπεύεται.

Περισσότερα...

Υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια

Οι συγκεντρώσεις των διαφόρων λιπιδίων στον ορό του αίματος κυμαίνονται μέσα σε ευρέα όρια και εξαρτώνται από φυλετικούς παράγοντες, από το είδος και ποσό της διατροφής, το φύλο, την ηλικία και άλλα. Λόγω της μεγάλης αυτής διακυμάνσεως των τιμών δεν είναι εφικτός ο καθορισμός μιας διαχωριστικής γραμμής μεταξύ φυσιολογικών και παθολογικών συγκεντρώσεων ενός λιπιδίου. Πολλές επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν την ύπαρξη αυξημένου κίνδυνου στεφανιαίας νόσου όταν είναι αυξημένα τα επίπεδα χοληστερίνης, τριγλυκεριδίων και LDL (κακής) χοληστερόλης, καθώς επίσης όταν υπάρχουν χαμηλά επίπεδα HDL (καλής) χοληστερόλη.

Περισσότερα...

Κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία από τις συνηθέστερες ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού. Προσβάλλει περισσότερο από το 1% του πληθυσμού και κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περισσότερες από 5 νέες περιπτώσεις κολπικής μαρμαρυγής ανά 10.000 κατοίκους. Στην κολπική μαρμαρυγή, πολλά ερεθίσματα ξεκινούν και εξαπλώνονται στους κόλπους. Ο ρυθμός πού προκύπτει είναι αποδιοργανωμένος, ταχύς και ανώμαλος. Η καρδιακή συχνότητα στους κόλπους μπορεί να ποικίλει από 300 έως 600 σφυγμούς το λεπτό. Φυσιολογικά, ο καρδιακός παλμός ξεκινά από τον φλεβόκομβο πού εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο. Όταν ο φλεβόκομβος πυροδοτεί, ηλεκτρική δραστηριότητα διασπείρεται κατά μήκος του δεξιού και αριστερού κόλπου, και προκαλεί τη συστολή τους. Τα ερεθίσματα ταξιδεύουν προς ιόν κολποκοιλιακό κόμβο, ο όποιος είναι ή γέφυρα πού επιτρέπει να πηγαίνουν τα ερεθίσματα από τους κόλπους στις κοιλίες. Το ερέθισμα τότε οδεύει διαμέσου των τοιχωμάτων των κοιλιών, προκαλώντας την συστολή τους. Τα φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς έχουν ως αποτέλεσμα τη φυσιολογική πλήρωση με αίμα και τη συστολή της καρδιάς. Η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης θρομβοεμβολικού και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο συνολικός κίνδυνος εμφάνισης ΑΕΕ κυμαίνεται περί το 5% ανά έτος, δηλαδή είναι 5-6 φορές μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο κίνδυνο σε ασθενείς αντίστοιχης ηλικίας με φλεβοκομβικό ρυθμό. Η πρόληψη θρομβοεμβολικού επεισοδίου γίνεται με τη χορήγηση κατάλληλης αντιθρομβωτικής αγωγής και αποτελεί βασικό θεραπευτικό στόχο, παράλληλα με την αντιαρρυθμική αγωγή, στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής.

Περισσότερα...

Αρρυθμίες

Φυσιολογικά η καρδιά διεγείρεται από τον φλεβόκομβο. Το ερέθισμα μετά διαχέεται στους κόλπους και τους ερεθίζει (κολπική συστολή). Μετά μέσω του κολποκοιλιακού κόμβου διαχέεται στις κοιλίες που τις διεγείρει και αυτές (κοιλιακή συστολή). Εάν για κάποια αιτία αυτή η ρυθμική διέγερση της καρδιάς διακοπεί λέμε ότι εμφανίζεται αρρυθμία. Φλεβοκομβικός ρυθμός Φυσιολογικά η καρδιά διεγείρεται από το φλεβόκομβο που βρίσκεται στο δεξιό κόλπο σε περιοχή μεταξύ της εκβολής της άνω και κάτω κοίλης φλέβας. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι ο ρυθμός είναι φλεβοκομβικός και με τον όρο αυτό εννοούμε ότι δεν υπάρχει αρρυθμία από προσωρινή ή μονιμότερη επικράτηση κέντρου εκπομπής ερεθισμάτων έξω από τον φλεβόκομβο. Ακόμη με τον όρο «φλεβοκομικός ρυθμός» οι περισσότεροι γιατροί στην καθημερινή πράξη εννοούν ότι δεν υπάρχει αρρυθμία. Σε φλεβοκομβικό ρυθμό με φυσιολογική αγωγή του ερεθίσματος το ηλεκτροκαρδιογράφημα δείχνει φυσιολογικό έπαρμα Ρ, διάστημα PR 0,12-0,20 sec και στενό σύμπλεγμα QRS εύρους μικρότερου των 0,11 sec. Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αρρυθμιών πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο επιστημονική αξιολόγηση αυτών. Για το σκοπό αυτό πέρα από τους κλινικούς και τους ηλεκτροκαρδιογραφικούς χαρακτήρες απαραίτητη είναι η...

Περισσότερα...

Μόνιμος βηματοδότης

Σε περισσότερους από 250.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τοποθετούνται βηματοδότες σε περίοδο ενός έτους. Το σύστημα του βηματοδότη, είναι κατασκευασμένο για να βοηθήσει, όταν χρειάζεται, την καρδιά να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του σώματος σε παροχή αίματος. Είναι μια συσκευή που παράγει ηλεκτρικά ερεθίσματα, τα οποία διεγείρουν την καρδιά μέσω ενός ή δυο ειδικών καλωδίων. Το βηματοδοτικό σύστημα όπως και κάθε βηματοδοτικό σύστημα αποτελείται από δύο μέρη: Τη γεννήτρια η οποία παράγει τα βηματοδοτικά ερεθίσματα και τα ηλεκτρόδια που αποδίδουν τα βηματοδοτικά ερεθίσματα στην καρδιά. Τα ίδια επίσης ηλεκτρόδια μπορούν να μεταφέρουν σήματα από την καρδιά στον βηματοδότη. Διαβάζοντας αυτά τα σήματα η γεννήτρια παλμών είναι ικανή να παρακολουθεί την καρδιακή δραστηριότητα και να ανταποκρίνεται ανάλογα. Οι βηματοδότες λειτουργούν κατ’ επίκληση. Αυτό σημαίνει ότι ο βηματοδότης αναμένει το φυσικό ρυθμό στις κοιλίες ή στους κόλπους και όταν πέσει κάτω από τα προκαθορισμένα όρια τότε στέλνει βηματοδοτικούς παλμούς (ερεθίσματα), αρκετά δυνατούς ώστε να εξαναγκάσει την καρδιά να συσπαστεί και να τροφοδοτήσει με αίμα το σώμα. Οι σημερινοί λοιπόν βηματοδότες χαρακτηρίζονται από την λειτουργία της αίσθησης (αναγνώριση των φυσικών παλμών της καρδιάς), από την λειτουργία της βηματοδότησης (αποστολή ερεθίσματος ικανού να διεγείρει την καρδιά όταν χρειάζεται), και την βηματοδοτική συχνότητα (δηλαδή την συχνότητα των ερεθισμάτων που εκπέμπει ο βηματοδότης). Εάν η συχνότητα της καρδιάς είναι μικρότερη από την βηματοδοτική, ο βηματοδότης το αισθάνεται και δίνει ερεθίσματα σε συχνότητα όσο η βηματοδοτική. Εάν η συχνότητα της καρδιάς είναι μεγαλύτερη από την βηματοδοτική, ο βηματοδότης το αισθάνεται και αναστέλλει την παραγωγή ερεθισμάτων.

Περισσότερα...

Στεφανιογραφία

Ειδικός καθετήρας εισάγεται στα στόμια των στεφανιαίων αρτηριών που βρίσκονται στην αρχή της ανιούσας αορτής, και γίνεται έγχυση σκιαγραφικού υλικού σε αυτές διαδοχικά, πάντα υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο. Στη στενογραφία παρατηρείται η μορφολογία και η ανατομία των στεφανιαίων αρτηριών, διαπιστώνονται τυχόν στενώσεις τους (η σοβαρότητα τους και η τοπογραφική θέση τους), και τυχόν παράπλευρη κυκλοφορία. Ελέγχεται επίσης η βατότητα προηγούμενων στενώσεων που υποβλήθηκαν σε διόρθωση (αορτοστεφανιαία παράκαμψη ή αγγειοπλαστική). Στη στεφανιογραφία παρατηρείται η μορφολογία και η ανατομία των στεφανιαίων αρτηριών, διαπιστώνονται τυχόν στενώσεις τους (η σοβαρότητα τους και η τοπογραφική θέση τους) και τυχόν παράπλευρη κυκλοφορία. Ελέγχεται επίσης η βατότητα προηγούμενων στενώσεων που υποβλήθηκαν σε διόρθωση (αορτοστεφανιαίας παράκαμψη ή αγγειοπλαστικής). Η στεφανιογραφία όμως εμφανίζει και κάποιους σημαντικούς περιορισμούς. Η αθηροσκλήρωση είναι μια διάχυτη νόσος του τοιχώματος και δεν εκτιμάται πάντοτε με ακρίβεια χρησιμοποιώντας αγγειογραφικές τεχνικές. Ανατομικά στοιχεία όπως οι εξελκώσεις και η ύπαρξη θρόμβου δεν φαίνονται στην στεφανιογραφία. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα, όμως, της μεθόδου είναι η έλλειψη συσχέτισης των αποτελεσμάτων της με φυσιολογικές μεταβλητές όπως η στεφανιαία εφεδρεία.

Περισσότερα

Αγγειοπλαστική

Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών αποκαλούμενη και μερικές φορές μπαλονάκι ή PTCA ή PCI, είναι μια θεραπευτική πράξη που εκτελείται από καρδιολόγους προκειμένου να ανοιχτεί η αποφραγμένη στεφανιαία αρτηρία και να αποκατασταθεί η ροή αίματος στο μυοκάρδιο. Εφαρμόζεται στη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου και η αρχή της στηρίζεται στη διάταση της στενωμένης αρτηρίας με ειδικό μπαλόνι και τοποθέτηση εν συνεχεία ειδικού μεταλλικού σκελετού σαν νάρθηκας (stent) για να κρατάει τη στεφανιαία αρτηρία ανοικτή. Η αγγειοπλαστική δίνει λύση ανακούφισης από τα συμπτώματα στους πάσχοντες από στηθάγχη προσπάθειας που διαθέτουν κατάλληλο αριθμό και ανατομία των στεφανιαίων Βλαβών τους. Επίσης είναι μέθοδος εκλογής για την διάνοιξη της υπεύθυνης ΒλάΒης στο αγγείο που προκάλεσε ένα οξύ στεφανιαίο επεισόδιο. Η αγγειοπλαστική χρησιμοποιείται ως εναλλακτική διεργασία στη χειρουργική επέμβαση παράκαμψης των στεφανιαίων αρτηριών (by-pass). Είναι λιγότερο αιματηρή τoυ bypass, λιγότερο ακριβή, πιο σύντομη ενώ ο ασθενής επιστρέφει συνήθως στο σπίτι του την επόμενη ημέρα.

Περισσότερα

Αξονική στεφανιογραφία

Η αξονική τομογραφία καρδιάς αποτελεί καινοτόμο αναίμακτη διαγνωστική μέθοδο με την οποία μπορούν να απεικονιστούν με ακρίβεια η καρδιά και τα στεφανιαία αγγεία της. Πρόκειται για μια εξαιρετικά απλή εξέταση που δεν απαιτεί καμία προετοιμασία. Η ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού υλικού επιτρέπει την απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να εντοπιστούν οι στενώσεις. Σήμερα, µε την ανάπτυξη νέων μηχανημάτων και την υποστήριξη των υπολογιστών, η απεικόνιση στεφανιαίων αρτηριών είναι ασφαλής και αποτελεσματική σε διαγνωστικό επίπεδο.

Περισσότερα

Καρδιακή ανεπάρκεια

Καρδιακή ανεπάρκεια είναι η ανικανότητα της καρδιάς να εφοδιάσει τους ιστούς του σώματος με την απαραίτητη ποσότητα αίματος. Αυτό συμβαίνει λόγω καρδιακής βλάβης που προκαλεί μείωση της λειτουργικότητας (δύναμης) της καρδιάς. Στην αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια η βλάβη βρίσκεται στην αριστερά κοιλία, που αδυνατεί να προωθήσει το αίμα προς την αορτή. Η πίεση προς τα «πίσω» (αριστερό κόλπο και πνεύμονες) αυξάνει. Η αυξημένη αυτή πίεση προκαλεί εξίδρωση υγρού στον περιαγγειακό χώρο. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας γίνεται μεγαλύτερος εάν συνυπάρχουν υπερταση, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, υπερχοληστερολαιμία, κάπνισμα.

Περισσότερα

Συγκοπή και αιφνίδιος θάνατος

Πρόκειται για παροδική απώλεια της συνείδησης από εγκεφαλική ισχαιμία. Η ισχαιμία προκαλείται λόγω αιφνίδιας διακοπής της εγκεφαλικής κυκλοφορίας από καρδιακά η εξωκαρδιακά αίτια. Η συγκοπή, οφείλεται σε πληθώρα αιτίων. Έτσι, η διαγνωστική της προσπέλαση αποτελεί πραγματική πρόκληση για τον κλινικό γιατρό. Το κύριο ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί κατά τη διαδικασία της διερεύνησης κάποιου συγκοπτικού επεισοδίου, είναι εάν τούτο οφείλεται σε καρδιακά ή εξωκαρδιακά αίτια, δοθέντος ότι η πρόγνωση των ασθενών με συγκοπή οφειλόμενη σε οργανική καρδιοπάθεια, είναι δυσμενής. Σε σημαντικό αριθμό ασθενών, η απάντηση μπορεί να δοθεί από τα ευρήματα του ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και μη εξειδικευμένων εργαστηριακών εξετάσεων όπως το ηλεκτροκαρδιογράφημα και η γενική αιματολογική και βιοχημική εξέταση του αίματος.

Περισσότερα

Αιφνίδιος θάνατος σε νέους αθλητές

Η συχνότητα του αιφνίδιου θανάτου σε αθλητές που οφείλεται σε καρδιαγγειακά προβλήματα είναι χαμηλή 1: 200.000 αθλητές/έτος. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αθλητές έχουν υψηλότερα ποσοστά αιφνίδιου θανάτου 1:15000-1:50000/έτος. Ο αιφνίδιος θάνατος είναι συχνότερος σε άρρενες αθλητές, σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων (μαραθώνιου) καθώς επίσης και σε παίκτες basket και ποδοσφαίρου. Παρατηρείται κυρίως αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ και πολλές φορές κατά τη διάρκεια των προπονήσεων. Τα τελευταία έτη και με τη έκταση που δίνεται στα γεγονότα αυτά από τον τύπο, τόσο το κοινό, όσο και ο ιατρικός κόσμος, ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τα αίτια του αιφνίδιου θανάτου στους προπονημένους αθλητές.

Περισσότερα

Στένωση καρωτίδων αρτηριών

Στην Ελλάδα κάθε χρόνο 28.180 άτομα νοσηλεύονται με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και αυτό αποτελεί τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, αν σκεφτούμε ότι τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είναι ή τρίτη αιτία θανάτου μετά το έμφραγμα του μυοκαρδίου και τον καρκίνο. Από αυτούς 7.381 ασθενείς, δηλαδή ένα σημαντικό ποσοστό 26,3%, ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό. Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο συνιστά, ίσως, και το μεγαλύτερο κόστος στον τομέα της υγείας αν προσθέσουμε τη δαπάνη για τα φάρμακα, τη φυσικοθεραπεία και την αποκατάσταση μεγάλου αριθμού των ασθενών με αναπηρία μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι στενώσεις των καρωτίδων ευθύνονται για το 20%-30% των αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ισχαιμικής αιτιολογίας και ή αντιμετώπιση της νόσου είναι επιτακτική αν λάβουμε ύπ' όψιν ότι μέσα σε δυο χρόνια μια συμπτωματική στένωση καρωτίδας της τάξης του 70-80%, υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο που μπορεί να αφήσει αναπηρία στο 20%-30% των ασθενών. Ασθενείς με στένωση καρωτίδας της τάξης του 80-90% μετά από ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να παρουσιάσουν αναπηρία σε ποσοστό 30%. Εκείνοι δε με στένωση μεγαλύτερη από 90% διατρέχουν κίνδυνο πού υπερβαίνει το 35%. Στην αγγειακή νόσο των καρωτίδων υπάρχει ο κίνδυνος ρήξης της αθηρωματικής πλάκας και τη τοπική δημιουργία θρόμβου, την μετανάστευσή της σε αρτηρίες του εγκεφάλου και την πρόκληση εγκεφαλικού. Η αθηρωμάτωση των καρωτίδων μπορεί να μην έχει συμπτώματα και μπορεί να ανιχνευθεί μόνο με ορισμένες εξετάσεις όπως το υπερηχογράφημα, η μαγνητική τομογραφία, η αξονική τομογραφία και η αγγειογραφία.

Περισσότερα