Αμφικοιλιακή βηματοδότηση στη καρδιακή ανεπάρκεια (Καρδιακός επανασυγχρονισμός)

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η αδυναμία της καρδιάς είτε να στείλει οξυγονωμένο αίμα στον οργανισμό κατά τη συστολή είτε να δεχτεί αίμα από το υπόλοιπο σώμα για να το οξυγονώσει στέλνοντάς το στους πνεύμονες. Επίσης μπορεί να επηρεαστούν και οι δύο λειτουργίες.

Πολλές παθήσεις της καρδιάς εξελίσσονται σε καρδιακή ανεπάρκεια. Η στεφανιαία νόσος, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, οι παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς, οι παθήσεις του μυοκαρδίου μπορούν να εξελιχθούν σε καρδιακή ανεπάρκεια. Η αύξηση της ηλικίας ευνοεί την εγκατάσταση της καρδιακής ανεπάρκειας.

Τα συμπτώματα και σημεία της πάθησης περιλαμβάνουν εύκολη κόπωση, δύσπνοια προσπάθειας, καταβολή δυνάμεων, οιδήματα στα πόδια, διάταση των φλεβών στο λαιμό, καλπαστικό ρυθμό της καρδιάς και υγρούς ρόγχους στους πνεύμονες.

Η καρδιακή ανεπάρκεια γίνεται προοδευτική όταν από το αρχικό στάδιο που χαρακτηρίζεται από δύσπνοια σε συνηθισμένη προσπάθεια, ο ασθενής επιδεινώνεται και παρουσιάζει δύσπνοια κατά την ηρεμία.

Στη υγιή καρδιά οι κοιλίες συστέλλονται ταυτόχρονα και σε συγχρονισμό με τους κόλπους. Σε αρκετούς όμως ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, δημιουργούνται προβλήματα από καθυστερημένη διέγερση της αριστερής κοιλίας σε σχέση με τη δεξιά κοιλία. Επιπλέον, τα διάφορα τμήματα της αριστερής κοιλίας δεν συσπώνται ταυτόχρονα. Κατά συνέπεια, η καρδιά δεν συστέλλεται με έναν ενοποιημένο τρόπο. Αυτό καλείται καρδιακός δυσυγχρονισμός. Έτσι η καρδιά έχει λιγότερο χρόνο να γεμίσει με αίμα και δεν είναι ικανή να εξωθήσει ικανή ποσότητα. Όταν αυτό συμβαίνει, τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας επιδεινώνονται.

Η αμφικοιλιακή βηματοδότηση (ΑΚΒ) ή (CRT, Cardiac Resynchronization Therapy) ή καρδιακός επανασυγχρονισμός, έχει σκοπό με μικρές ηλεκτρικές ωθήσεις στο καρδιακό μυ να συστέλλονται και η αριστερά και η δεξιά κοιλία ταυτόχρονα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η καρδιά να είναι σε θέση να συστέλλεται πιο αποτελεσματικά και να εξωθεί μεγαλύτερη ποσότητα αίματος. Αυτό, μαζί με τη φαρμακευτική θεραπεία, βοηθά να βελτιωθούν τα συμπτώματα των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.

Οι κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι αυτή η θεραπεία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής σε πολλούς πάσχοντας από καρδιακή ανεπάρκεια. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι ο καρδιακός επανασυγχρονισμός που επιτυγχάνεται από τον ειδικό βηματοδότη, βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία, μειώνει τις εισαγωγές στο νοσοκομείο, βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και μειώνει τους θανάτους από προοδευτική καρδιακή ανεπάρκεια.

Τα συμπεράσματα αυτά που υποστηρίζουν και τεκμηριώνουν τη θεραπευτική χρήση των τεχνητών βηματοδοτών σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια είναι πολύ σημαντικά εάν λάβει υπ' όψη κάποιος ότι οι παθήσεις αυτές αυξάνονται. Πράγματι στην εποχή μας, οι ασθενείς που διασώζονται μετά από καρδιακή προσβολή αυξάνονται. Οι θεραπείες θρομβόλυσης και αγγειοπλαστικής είναι αποτελεσματικές αλλά αρκετοί από τους ασθενείς αυτούς παραμένουν με αδύνατη καρδιά γεγονός που αυξάνει τον αριθμό των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.

Οι σύγχρονες μέθοδοι με ειδικούς βηματοδότες για καρδιακό επανασυγχρονισμό, είναι θεραπείες που μπορούν  να βοηθήσουν σημαντικά τον αυξανόμενο αριθμό ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.

Τι είναι ο αμφικοιλιακός βηματοδότης

Ο αμφικοιλιακός βηματοδότης είναι μια εξειδικευμένη βηματοδοτική συσκευή. Παραδοσιακά οι βηματοδότες εμφυτεύονται σε ασθενείς με βραδυαρρυθμίες. Οι βηματοδότες μπορούν να έχουν ένα εμφυτευμένο καλώδιο είτε στο κόλπο είτε στη κοιλία ή και δυο καλώδια ένα στο κόλπο και ένα στη κοιλία. Στην αμφικοιλιακή βηματοδότηση χρησιμοποιείται και ένα τρίτο καλώδιο για να βοηθήσει την καρδιά να συσταλλεί με συγχρονισμένο τρόπο, επανασυγχρονίζοντας τη συστολή της αριστεράς και δεξιάς κοιλίας. Τα καλώδια τοποθετούνται στον δεξιό κόλπο, δεξιά κοιλία και αριστερά κοιλία. Όταν ο αμφικοιλιακός βηματοδότης αισθανθεί τη κολπική συστολή δίδει εντολή στα κοιλιακά καλώδια να βηματοδοτήσουν ταυτόχρονα και τις δυο κοιλίες. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια αύξηση της καρδιακής λειτουργίας.

Στην αμφοικοιλιακή βηματοδότηση συνήθως εμφυτεύεται ένας αμφικοιλιακός βηματοδοτης, αποκαλούμενος CRT-P. Εάν ο αμφικοιλιακός βηματοδότης έχει πρόσθετα και την ικανότητα αντιταχυκαρδιακής βηματοδότησης ή αυτόματης απινίδωσης αποκαλείται CRT-D. Ο τελευταίος τοποθετείται σε ασθενείς που πάσχουν, εκτός από καρδιακή ανεπάρκεια, και από κακοήθεις κοιλιακές αρρυθμίες. Η συσκευή εμφυτεύεται ακριβώς όπως ένας κοινός βηματοδότης.

Πώς γίνεται η εμφύτευση;

Ο CRT-P ή CRT-D εμφυτεύεται συνήθως με τοπική αναισθησία (παρόμοια με την αναισθησία που χρησιμοποιείται από έναν οδοντίατρο) στην περιοχή κάτω από τη δεξιά ή αριστερά κλείδα. Η περιοχή όπου οι γιατροί και οι νοσοκόμες εργάζονται θα είναι σκεπασμένη με αποστειρωμένα σεντόνια, έτσι δεν θα δείτε τίποτα. Θα ακούτε τους γιατρούς και τις νοσοκόμες που κινούνται γύρω από σας και θα μπορείτε να μιλάτε και να σας μιλούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Είναι φυσιολογικό να αισθανθείτε κάποια ανησυχία πριν από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Εάν δεν μπορείτε να ηρεμήσετε από μόνος σας και είστε νευρικός συζητήστε τις ανησυχίες σας με τον ιατρό σας.

Ποιος είναι υποψήφιοι για ένα αμφικοιλιακό βηματοδότη;

Βασικά ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια που έχουν λάβει τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή και δε βελτιώνονται. Επίσης πρέπει να παρουσιάζουν κοιλιακό δυσυγχρονισμό από καθυστερημένη κοιλιακή διέγερση συνήθως της αριστεράς κοιλίας. Τέτοια καθυστερημένη διέγερση εμφανίζεται σε ασθενείς με αποκλεισμό του αριστερού σκέλους στο ηλεκτροκαρδιογράφημα

Σημείωση

Πόση διάρκεια ζωής έχει ένας αμφικοιλιακός βηματοδότης;

Κατά μέσον όρο η διάρκεια του αμφικοιλιακού βηματοδότη CRT-P είναι επτά έτη και του CRT- D πέντε έτη. Το πόσο καιρό μια αμφικοιλιακή βηματοδοτική συσκευή θα διαρκέσει, εξαρτάται από πόση ενέργεια απαιτείται για να δώσει ρυθμό στην καρδιά. Χάρις στην τρέχουσα έρευνα και ανάπτυξη, η ζωή των συσκευών αυξάνεται ενώ το μέγεθος μειώνεται, καθιστώντας αυτές τις συσκευές πιο άνετες

Θα περιορίσω τις δραστηριότητές μου τώρα που έχω ένα αμφικοιλιακό βηματοδότη;

Χαρακτηριστικά, θα είστε σε θέση να συνεχίσετε να συμμετέχετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες όπως πριν από την εμφύτευση. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι έχετε περισσότερη αντοχή από πριν, επειδή ο αμφικοιλιακός βηματοδότης μπορεί να βοηθήσει στην ελάττωση των συμπτωμάτων που συνδέονται με την καρδιακή ανεπάρκεια.

Θα είμαι σε θέση να ακούσω ή να αισθανθώ τον  αμφικοιλιακό βηματοδότη;

Καταρχήν, δεν θα είστε σε θέση να ακούσετε τη συσκευή σας. Δεν θα κάνει κανένα θόρυβο. Μπορεί στην αρχή να αισθάνεστε τη συσκευή αλλά, κατά τη διάρκεια του χρόνου, αυτή η αίσθηση θα ελαττωθεί.

Υπάρχουν διαιτητικοί περιορισμοί;

Δεν υπάρχει κανένας διαιτητικός περιορισμός που να συνδέεται με τη συσκευή σας. Μπορούν να υπάρξουν όμως διαιτητικοί περιορισμοί, που συνδέονται με την καρδιοπάθειά σας. Θα πρέπει να ακολουθήσετε τις συμβουλές του γιατρού σας όσον αφορά τη λήψη αλατιού, λίπους και γλυκών.

Ένα κινητό τηλέφωνο θα δημιουργήσει προβλήματα στη συσκευή μου;

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χωρίς περιορισμούς ένα κινητό τηλέφωνο με τους σημερινούς βηματοδότες. Ρωτήστε όμως και το γιατρό σας.