Αθλητική καρδιά

Η μακροχρόνια άσκηση συσχετίζεται με μορφολογικές αλλαγές της καρδιάς, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την αύξηση των διαστάσεων, την αύξηση του πάχους των τοιχωμάτων και την αύξηση της μάζας της αριστερής κοιλίας. Το σύνολο των αλλαγών αυτών χαρακτηρίζει την αθλητική καρδιά. Οι αλλαγές που παρατηρούνται στους αθλητές είναι συνήθως ήπιες, αλλά σπάνια, σε αθλητές υψηλών επιδόσεων, μπορεί να είναι ιδιαίτερα εξεσημασμένες και να δίδουν παρόμοια εικόνα με σοβαρές μυοκαρδιοπάθειες, όπως η διατατική ή η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, οι οποίες αποτελούν το υπόστρωμα για αιφνίδιο θάνατο σε νεαρούς αθλητές. Λόγω των σημαντικών κλινικών επιπτώσεων του φαινομένου της αθλητικής καρδιάς, έχει πολύ μεγάλη σημασία το να απαντήσουμε σε δύο καίρια ερωτήματα:

• πώς μπορούμε να διαφοροδιαγνώσουμε την αθλητική καρδιά από τις μυοκαρδιοπάθειες;

• αν οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται στην αθλητική καρδιά λόγω της άσκησης, υποχωρούν με τη διακοπή της άσκησης ή παραμένουν μακροχρόνια αποτελώντας ταυτόχρονα παράγοντα κινδύνου για μελλοντικά καρδιακά συμβάματα;

Όσον αφορά τη διαφορική διάγνωση μεταξύ αθλητικής καρδιάς και μυοκαρδιοπάθειας και κυρίως της υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, θα βοηθήσουν αρκετά κριτήρια τόσο υπερηχοκαρδιοyραφικά, όσο και από άλλες μεθόδους όπως η εργομετρία. Από το υπερηχοκαρδιογράφημα, την υποψία υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, θα θέσουν η σημαντική υπερτροφία της αριστερής κοιλίας σε νέους αθλητές με πάχος τοιχώματος αριστερής κοιλίας >12cm για τους άνδρες και >11cm για τις γυναίκες, καθώς και ο παθολογικός τύπος πλήρωσης της αριστερής κοιλίας. Η βοήθεια που προσφέρει το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι αρκετά σημαντική ενώ πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος της εργομετρίας. Μια μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου >50 ml/kg/min ή >20% πάνω από τη μέγιστη προβλεπόμενη, μπορεί να ξεχωρίσει την αθλητική καρδιά από την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια.

Όσον αφορά το κατά πόσο οι αλλαγές της καρδιακής ανατομίας στην αθλητική καρδιά υποχωρούν με τη διακοπή της άσκησης ή παραμένουν μόνιμα, φαίνεται ότι η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας υποχωρεί στα φυσιολογικά επίπεδα σε όλους τους αθλητές υψηλών επιδόσεων, ενώ στο 20% περίπου αυτών των αθλητών παραμένει ένας βαθμός διάτασης της αριστερής κοιλίας. Φαίνεται ότι η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας των αθλητών είναι ένα σύνηθες και φυσιολογικό φαινόμενο, ενώ παραμένει ένα ερωτηματικό όσον αφορά την ατελή υποστροφή της διάτασης της αριστερής κοιλίας μετά τη διακοπή της άθλησης.

Χ. Καρβούνης: Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας