Κολπική μαρμαρυγή: Εισαγωγικά στοιχεία

Φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός

Φυσιολογικά, ο καρδιακός παλμός ξεκινά από τον φλεβόκομβο πού εντοπίζεται στο δεξιό κόλπο. Όταν ο φλεβόκομβος πυροδοτεί, ηλεκτρική δραστηριότητα διασπείρεται κατά μήκος του δεξιού και αριστερού κόλπου, και προκαλεί τη συστολή τους. Τα ερεθίσματα ταξιδεύουν προς ιόν κολποκοιλιακό κόμβο, ο όποιος είναι ή γέφυρα πού επιτρέπει να πηγαίνουν τα ερεθίσματα από τους κόλπους στις κοιλίες. Το ερέθισμα τότε οδεύει διαμέσου των τοιχωμάτων των κοιλιών, προκαλώντας την συστολή τους.

Τα φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα της καρδιάς έχουν ως αποτέλεσμα τη φυσιολογική πλήρωση με αίμα και τη συστολή της καρδιάς.

Η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης θρομβοεμβολικού και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο συνολικός κίνδυνος εμφάνισης ΑΕΕ κυμαίνεται περί το 5% ανά έτος, δηλαδή είναι 5-6 φορές μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο κίνδυνο σε ασθενείς αντίστοιχης ηλικίας με φλεβοκομβικό ρυθμό. Η πρόληψη θρομβοεμβολικού επεισοδίου γίνεται με τη χορήγηση κατάλληλης αντιθρομβωτικής αγωγής και αποτελεί βασικό θεραπευτικό στόχο, παράλληλα με την αντιαρρυθμική αγωγή, στην αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία από τις συνηθέστερες ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού.Προσβάλλει περισσότερο από το 1% του γενικού πληθυσμού και κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περισσότερες από 5 νέες περιπτώσεις κολπικής μαρμαρυγής ανά 10.000 κατοίκους.

Στη χώρα μας σήμερα υπολογίζουμε ότι υπάρχουν περίπου 40-50 χιλιάδες άτομα με κολπική μαρμαρυγή. Πρόκειται για ένα πρόβλημα του οποίου η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία. Η συχνότητα της κολπικής μαρμαρυγής σε άτομα μέχρι την ηλικία των πενήντα ετών εκτιμάται ότι φτάνει περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού. Από κει και πέρα όσο περνούν οι δεκαετίες τόσο αυξάνεται η συχνότητά της και υπολογίζεται οτι αγγίζει το 5% για ηλικίες >65 ετών και σχεδόν το 10% για ηλικίες >80 ετών.

Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή;

Στην κολπική μαρμαρυγή, τα τοιχώματα των κόλπων αποκτούν την ικανότητα να παράγουν εκατοντάδες ερεθίσματα το λεπτό τα οποία με τη σειρά τους αφ' ενός καταπιέζουν το φυσιολογικό ρυθμό αφ' ετέρου ταξιδεύουν προς τις κοιλίες και τις αναγκάζουν να συστέλλονται με αυξημένη συχνότητα (150 σφύξεις το λεπτό) (Κολπική μαρμαρυγή με ταχεία κοιλιακή ανταπόκριση). Ο ρυθμός πού προκύπτει είναι αποδιοργανωμένος, ταχύς και ανώμαλος. Επειδή τα ερεθίσματα ταξιδεύουν στους κόλπους με ακανόνιστο τρόπο, οι κόλποι είναι ανίκανοι να συσταλθούν με κανονικό ρυθμό.

Η καρδιακή συχνότητα στους κόλπους μπορεί να ποικίλει από 300 έως 600 σφυγμούς το λεπτό. Ευτυχώς ο κολποκοιλιακός κόμβος περιορίζει τον αριθμό των ερεθισμάτων πού οδεύουν στις κοιλίες. Η καρδιακή συχνότητα πού προκύπτει είναι ανώμαλη και κυμαίνεται περίπου από 50 σε 150 σφίξεις το λεπτό.

Ηλεκτροκαρδιογράφημα κολπικής μαρμαρυγής

Μορφές

Στην πράξη υπάρχουν τρείς  μορφές κολπικής μαρμαρυγής.

  • Η μόνιμη ή χρόνια κολπική μαρμαρυγή.
  • Η παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή: Διαρκεί λιγότερο από 1 εβδομάδα και αποκαθίσταται από μόνη της, και
  • Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή : Διαρκεί περισσότερο από 1 εβδομάδα και συνεχίζεται επ’ αόριστον χωρίς ιατρική παρέμβαση

Η ύπαρξη επομένως κολπικής μαρμαρυγής δε σημαίνει κατ’ ανάγκη την ύπαρξη οργανικής καρδιακής νόσου.