Εγχείρηση καρδιάς

Σχεδόν όλα τα είδη επέμβασης ανοιχτής καρδιάς περιλαμβάνουν κάποια βήματα πριν, στη διάρκεια και μετά την επέμβαση. Επεμβάσεις όπως στεφανιαίας παράκαμψης, αντικατάστασης βαλβίδας, διόρθωσης συγγενούς ανωμαλίας και ορισμένες επεμβάσεις για μυοκαρδιοπάθεια και περικαρδίτιδα έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Ορισμένες επεμβάσεις, όπως η μεταμόσχευση καρδιάς, έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά και διαδικασίες.

Μία με δύο εβδομάδες πριν από την επέμβαση

Μόλις προγραμματίσετε την επέμβαση σας, ο γιατρός θα σας δώσει τις παρακάτω οδηγίες προετοιμασίας:

• Θα σας πει να μην πάρετε ασπιρίνη ή παρόμοια φάρμακα για τουλάχιστον πέντε μέρες πριν από την επέμβαση. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν τη λειτουργία των αιμοπεταλίων, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος αιμορραγίας την ώρα της επέμβασης. Η παρακεταμόλη (Depon) δεν προκαλεί αιμορραγία, οπότε η λήψη της είναι ασφαλής.

• Αν χρειαστείτε αντιπηκτικό, μπορεί να εισαχθείτε  στο νοσοκομείο αρκετές  μέρες  πριν από την επέμβαση. Σε αυτό το διάστημα ο γιατρός μπορεί να αλλάξει το φάρμακο και να σας δώσει ένα ενδοφλέβιο αντιπηκτικό βραδύτερης δράσης, το οποίο μπορεί να διακοπεί προσωρινά για την επέμβαση.

• Συνεχίστε τη λήψη όλων των υπόλοιπων φαρμάκων σας ώσπου να εισαχθείτε στο νοσοκομείο και διακόψτε τα μόνο αν σας το πει ο γιατρός.

• Αναφέρετε κάθε σημάδι μόλυνσης, όπως πυρετό, ρίγη και αναπνευστικά συμπτώματα (όπως βήχα και συνάχι), που παρουσιάστηκε μία εβδομάδα πριν από την επέμβαση.

Προετοιμασία στο νοσοκομείο

Το πιθανότερο είναι να κάνετε εισαγωγή στο νοσοκομείο την προηγούμενη μέρα της επέμβασης. Μερικοί ασθενείς δεν είναι υποχρεωμένοι να πάνε την προηγούμενη και κάνουν εισαγωγή το πρωί της ίδιας μέρας.

Για να σας προετοιμάσουν για την επέμβαση, θα σας κάνουν αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφία θώρακος και ηλεκτροκαρδιογράφημα. Κάθε νοσοκομείο έχει το δικό του τρόπο να σας ενημερώνει για τις τελικές οδηγίες και προετοιμασίες. Συνήθως το πρωί πριν από την επέμβαση σας επισκέπτονται μέλη της χειρουργικής ομάδας (ο καρδιοχειρουργός, ο καρδιολόγος, ο αναισθησιολόγος) για να συζητήσουν μαζί σας τον προγραμματισμένο χρόνο της επέμβασης, για να σας κάνουν μια σύντομη σωματική εξέταση και να πάρουν το ιατρικό σας ιστορικό.

Τα μέλη της οικογένειας πρέπει να καταλάβουν τι αναμένεται την ώρα της επέμβασης και πότε θα μπορούν να ενημερώνονται για την εξέλιξη της κατάστασης σας.

Ο γιατρός σας θα σας πει ποια φάρμακα πρέπει να συνεχίσετε να παίρνετε μέχρι την επέμβαση. Γενικά, τα φάρμακα για τη στηθάγχη επιτρέπονται. Μη φάτε και μην πιείτε τίποτα μετά τα μεσάνυχτα της μέρας της επέμβασης, γιατί η αναισθησία είναι ασφαλέστερη με άδειο στομάχι.

Οι τελικές προετοιμασίες περιλαμβάνουν το ξύρισμα του θώρακα (λόγω βακτηρίων) και τον καθαρισμό με ειδικό αντισηπτικό σαπούνι. Προτού σας πάνε στο χειρουργείο, μπορεί να σας δώσουν χαλαρωτικά φάρμακα. Στον προθάλαμο του χειρουργείου θα σας βάλουν ενδοφλέβιο καθετήρα. Θα τρυπήσουν τη φλέβα σας με μια λεπτή βελόνα και 8α τοποθετήσουν ένα μικρό, εύκαμπτο καθετήρα, μέσα από τον οποίο θα σας χορηγούν το αναισθητικό και άλλα φάρμακα.

Στη διάρκεια της επέμβασης

Θα σας κάνουν γενική αναισθησία για την επέμβαση. Ο γιατρός κάνει μια τομή και ανοίγει το θώρακα. Ανάλογα με το είδος της επέμβασης, η τομή γίνεται είτε κάθετα στο στέρνο είτε οριζόντια ανάμεσα στα πλευρά.

Ένα μηχάνημα καρδιοπνευμονικής παράκαμψης εκτελεί τις λειτουργίες της καρδιάς και των πνευμόνων σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης, επιτρέποντας στο χειρουργό να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις ενώ η καρδιά παραμένει ακίνητη. Ένας αναπνευστικός σωλήνας, που ονομάζεται ενδοτραχειακός σωλήνας και σας βοηθά να αναπνέετε την ώρα της αναισθησίας, συμβάλλει στην απομάκρυνση των εκκρίσεων από τους πνεύμονες και μειώνει το φορτίο της καρδιάς βοηθώντας την αναπνοή. Εισάγεται από τη μύτη ή το στόμα και παραμένει για μερικές ώρες ή μέρες μετά την επέμβαση.

Η οικογένεια σας θα ενημερωθεί όταν έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος της επέμβασης, δηλαδή όταν σας αποσυνδέσουν από το μηχάνημα καρδιοπνευμονικής παράκαμψης και η καρδιά αποκτήσει τη φυσιολογική της λειτουργία. Το πιθανότερο είναι να παραμείνετε στο χειρουργείο για άλλες δύο περίπου ώρες προτού μεταφερθείτε στην εντατική. Όταν φτάσετε στην εντατική, η χειρουργική ομάδα θα περιγράψει την επέμβαση και την κατάσταση σας στην οικογένεια σας.

Στην εντατική μονάδα

Όσο είστε στην εντατική, είστε συνδεδεμένοι με διάφορες συσκευές παρακολούθησης, οι οποίες βοηθούν τους γιατρούς να διαπιστώνουν την αποτελεσματικότητα της καρδιακής λειτουργίας.

Ένας καθετήρας, που εισάγεται σε μια φλέβα του λαιμού, περνά από το δεξιό κόλπο και κοιλία και φτάνει στην πνευμονική αρτηρία, μετρά την πίεση του αίματος και τις πιέσεις στις καρδιακές κοιλότητες. Ο καθετήρας μετρά επίσης την ποσότητα αίματος που περνά από την καρδιά.

Σωληνάκια που εισάγονται στο θώρακα κατά την επέμβαση απορροφούν τα επιπλέον υγρά ή το αίμα γύρω από την καρδιά, τα οποία καταλήγουν σε ένα δοχείο δίπλα στο κρεβάτι σας. Επίσης υπάρχει και ένας καθετήρας για τα ούρα. Ένας σωλήνας μπορεί να τοποθετηθεί από τη μύτη και το λαιμό μέχρι το στομάχι (ρινο-γαοτρικός σωλήνας) και θα απομακρύνει τα στομαχικά υγρά, επιτρέποντας την επαναλειτουργία των εντέρων. Από τον ενδοφλέβιο καθετήρα στο χέρι θα παίρνετε όλα τα υγρά, την τροφή και τα φάρμακα. Κατά την παραμονή σας στην εντατική οι γιατροί θα παρακολουθούν τη λήψη και την αποβολή κάθε υγρού. Ο καρδιακός ρυθμός θα παρακολουθείται στενά με ηλεκτροκαρδιογράφημα. Μερικά άτομα παρουσιάζουν μικροαλλαγές στον καρδιακό ρυθμό μετά την επέμβαση.

Ο ενδοτραχειακός ή αναπνευστικός σωλήνας παραμένει στη θέση του ώσπου να μπορείτε να αναπνέετε Βαθιά και να απομακρύνετε τις εκκρίσεις των πνευμόνων από μόνοι σας. Παρόλο που ο σωλήνας δεν προκαλεί πόνο, δημιουργεί ενόχληση. Με το σωλήνα δεν μπορείτε να μιλήσετε γιατί περνά από τις φωνητικές χορδές. Ωστόσο, οι νοσοκόμες θα σας βοηθήσουν να επικοινωνείτε. Ο ενδοτραχειακός σωλήνας αφαιρείται μόλις οι αιματολογικές εξετάσεις δείξουν ότι το αίμα σας περιέχει αρκετό οξυγόνο και όταν οι γιατροί διαπιστώσουν ότι μπορείτε να βήχετε και να απομακρύνετε τις εκκρίσεις. Μετά την αφαίρεση του σωλήνα, θα φορέσετε μάσκα οξυγόνου και η φωνή σας θα είναι βραχνή για μερικές μέρες. Για να επιταχύνετε την ανάρρωση, πρέπει να αναπνέετε βαθιά και να βήχετε. Ορισμένες κινήσεις θα σας προκαλούν δυσφορία, αλλά οι γιατροί θα σας δώσουν παυσίπονα για να ανακουφίσουν τον πόνο σας.

Η παραμονή στην εντατική δεν είναι συνήθως άνετη. Επειδή η κατάσταση σας παρακολουθείται ολόκληρο το εικοσιτετράωρο, θα ενοχλείστε από τους ήχους των μηχανημάτων και τις συχνές επισκέψεις του κάθε γιατρού. Παρά τις δυσκολίες, όλα αυτά θα επιταχύνουν την ανάρρωση σας ώστε να μπορέσετε να βγείτε με ασφάλεια από την εντατική.

Ο χρόνος που θα παραμείνετε στην εντατική διαφέρει ανάλογα με την πολυπλοκότητα της επέμβασης. Όταν οι γιατροί αποφασίσουν ότι δε χρειάζεστε άλλο τα μηχανήματα της εντατικής, θα σας μεταφέρουν σε ένα δωμάτιο όπου θα συνεχιστεί η παρακολούθηση, αλλά σε λιγότερο εντατικό βαθμό.

Στην αίθουσα ήπιας εντατικής παρακολούθησης

Ο καρδιακός ρυθμός σας θα συνεχίσει να παρακολουθείται μέσω ηλεκτροκαρδιογραφήματος, ενώ την πρώτη μέρα 8α φοράτε μάσκα οξυγόνου και τις επόμενες όποτε χρειάζεται. Ο βήχας είναι σημαντικός για να διατηρούνται καθαρές οι αναπνευστικές οδοί και προσφέρει επιπλέον οφέλη. Μετατοπίζει τις εκκρίσεις που μπλοκάρουν τις αναπνευστικές οδούς και εμποδίζει το οξυγόνο να φτάσει στους θύλακες αέρα, από τους οποίους μπορεί να περάσει στο αίμα. Επίσης, για να βήξετε, πρέπει πρώτα να πάρετε βαθιά ανάσα, κάτι που διογκώνει την περιοχή των πνευμόνων, η οποία είχε συμπιεστεί στη διάρκεια της επέμβασης. Οι γιατροί θα σας ενθαρρύνουν να ανακτήσετε σταδιακά το επίπεδο των δραστηριοτήτων σας. Καθώς θα ανακτάτε τη δύναμη σας, παρατείνετε το χρόνο που μένετε εκτός κρεβατιού. Οι μικρές περίοδοι ανάπαυσης θα σας βοηθούν καθώς θα δραστηριοποιείστε όλο και περισσότερο. Οι ελαστικές κάλτσες βοηθούν στην κυκλοφορία του αίματος στα πόδια.

Η λήψη και η αποβολή υγρών θα παρακολουθείται στενά. Η ποσότητα των ούρων θα μετριέται σε όλη τη διάρκεια της νοσηλείας ώστε να υπολογίζεται η ισορροπία υγρών στο σώμα. Πολύ σημαντικό για την ανάρρωση είναι να μην αφυδατωθείτε, αλλά και να μην πάρετε υπερβολική ποσότητα υγρών. Θα σας ζυγίζουν κάθε μέρα, μια και είναι άλλος ένας τρόπος να υπολογίζουν την ισορροπία υγρών στο σώμα. Το πιθανότερο είναι να είστε περισσότερα κιλά μετά την επέμβαση λόγω των υγρών που σας χορηγήθηκαν, αλλά σταδιακά αυτό το βάρος θα χαθεί.

Η όρεξη σας δα είναι μειωμένη για μερικές μέρες. Ωστόσο, πρέπει να παίρνετε αρκετά υγρά και τροφές για να επιταχύνετε την ανάρρωση. Σίγουρα θα αισθάνεστε μεταπτώσεις στη διάθεση σε όλη τη διάρκεια της ανάρρωσης. Μπορεί να είστε λίγο συγχυσμένοι τις πρώτες δύο τρεις μέρες, ίσως και περισσότερες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στα φάρμακα καθώς και στον άστατο ύπνο ή στα πολλά μηχανήματα της εντατικής. Όλη η ιατρική ομάδα-καρδιολόγοι, χειρουργοί, νοσοκόμες, διαιτολόγοι και θεραπευτές-θα σας προσφέρουν όση βοήθεια και υποστήριξη χρειάζεστε. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος παραμονής στην αίθουσα ήπιας εντατικής. Ο χειρουργός είναι αυτός που καθορίζει πότε μπορούν να αποσυνδεθούν τα μηχανήματα παρακολούθησης. Ακόμα και μετά την αποσύνδεση μπορεί να χρειαστεί να παραμείνετε εκεί ή στο κανονικό δωμάτιο.