Κοιλιακή μαρμαρυγή

Τι είναι η κοιλιακή μαρμαρυγή;

Στις κοιλίες επικρατεί ένας χαώδης ρυθμός με συχνότητα ερεθισμάτων 300-4000 ανά λεπτό έτσι διάφορα τμήματα του κοιλιακού μυοκαρδίου συσπώνται και χαλαρώνονται χωρίς κανένα συντονισμό. Πρόκειται για μία αρρυθμία κατά την οποία οι κοιλίες παύουν να εκτελούν μια οργανωμένη συστολή. Αποτέλεσμα είναι η ανυπαρξία αποτελεσματικής κοιλιακής σύσπασης και διακοπή της κυκλοφορίας. Ουσιαστικά είναι μία θανατηφόρα αρρυθμία αν δεν αντιμετωπισθεί με ηλεκτρική ανάταξη σε 3 λεπτά. Αποτελεί τον συχνότερο μηχανισμό αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.

Η διάγνωση της γίνεται όταν σε ασθενή με απώλεια της συνείδησης καταγραφεί στο ΗΚΓ άμορφη και ανώμαλη κυματοειδής παραμόρφωση της ισοηλεκτρικής γραμμής, χωρίς να είναι δυνατή η διάκριση των κυμάτων Ρ, των συμπλεγμάτων QRS, του τμήματος ST και των κυμάτων Τ. Αποτελεί την αρρυθμία με την οποία συνήθως καταλήγουν οι ασθενείς, ανεξάρτητα από την πρωτοπαθή καρδιακή ή εξωκαρδιακή νόσο.

Φυσιολογικός φλεβοκομβικός ρυθμός που εκφυλίζεται απότομα σε πολύ γρήγορη κοιλιακή ταχυκαρδία και εν συνεχεία σε κοιλιακή μαρμαρυγή. Ο ασθενής γρήγορα χάνει τις αισθήσεις του αφού η κυκλοφορία του αίματος σταματάει. Εάν μέσα σε 3-5 λεπτά δεν εφαρμοστεί απινίδωση ο ασθενής θα πεθάνει (αιφνίδιος θάνατος). Εάν δεν υπάρχει απινιδωτής πρέπει να γίνει καρδιαοναπνευστική αναζωογόνηση μέχρι τη μεταφορά σε νοσοκομεία για να γίνει εκεί η απινίδωση.

Παρόμοιο ηλεκτροκαρδιογράφημα με το προηγούμενο σε ασθενή με οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου

Ποια τα αίτια της κοιλιακής μαρμαρυγής;

Εμφανίζεται πάντα σαν επιπλοκή οργανικών παθήσεων της καρδιάς. Τα πιο συχνά αίτια είναι:

• Στεφανιαία νόσος ιδιαίτερα το έμφραγμα του μυοκαρδίου

• Ιδιοπαθής βλάβη της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς

• Μυοκαρδιοπάθειες

• Υπερτασική καρδιοπάθεια

• Βαλβιδοπάθειες

• Σοβαρές ηλεκτρολυτικές διαταραχές (δηλαδή μεγάλες αυξήσεις ή μειώσεις του καλίου, του ασβεστίου και άλλων ηλεκτρολυτών στο αίμα)

• Άλλες μεταβολικές διαταραχές

Κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να συμβεί στη διάρκεια χορήγησης αντιαρρυθμικών φαρμάκων υποξίας, ισχαιμίας, κολπικής μαρμαρυγής και πολύ ταχέων κοιλιακών συχνοτήτων στο σύνδρομο προδιέγερσης, μετά από ηλεκτρικό σοκ που χορηγείται στη διάρκεια καρδιοανάταξης ή τυχαία από ακατάλληλα γειωμένο εξοπλισμό καθώς και στη διάρκεια ανταγωνιστικής κοιλιακής βηματοδότησης για τον τερματισμό κοιλιακής ταχυκαρδίας.

Κλινική εικόνα

Από την κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να προηγηθούν κοιλιακές έκτακτες συστολές, κοιλιακή ταχυκαρδία ή να εμφανιστεί αιφνίδια χωρίς καμία προειδοποίηση. Ο άρρωστος ξαφνικά χάνει τις αισθήσεις του, γίνεται ωχρός και εμφανίζει αραιά και ρεγχώδη αναπνοή. Ο σφυγμός είναι αψηλάφητος και η λήψη της ΑΠ αδύνατη. Η κυκλοφορία σταματάει τελείως, ακολουθεί κυάνωση, διαστολή (μυδρίαση) της κόρης των οφθαλμών και σπασμοί λόγω ανοξίας του εγκεφάλου. Αν δεν αποκατασταθεί η καρδιακή λειτουργία μέσα σε 3-4’ επέρχεται ο θάνατος.

Ποια η θεραπεία;

Μόλις διαπιστωθεί η κοιλιακή μαρμαρυγή πρέπει να γίνει ηλεκτρική απινίδωση με ασυγχρόνιστη κένωση συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος με την συσκευή που λέγεται απινιδωτής.

Εφαρμογή απινίδωσης σε ασθενή με κοιλιακή μαρμαρυγή.

Εάν δεν υπάρχει απινιδωτής γίνεται καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (τεχνητή αναπνοή και μαλάξεις) μέχρι ο ασθενής να φτάσει στο νοσοκομείο.

Αν μετά την απιδίνωση δεν αποκατασταθεί ο καρδιακός ρυθμός, συνεχίζει η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση και η χορήγηση φαρμάκων