Ρινορραγία

Τι είναι;

H ρινορραγία ή επίσταξη είναι η αιμορραγία από τη μύτη. Πρόκειται για μία εξαιρετικά συχνή κατάσταση (υπολογίζεται ότι το 10 με 12% των ανθρώπων έχουν ένα επεισόδιο επίσταξης στην διάρκεια της ζωής τους) , η οποία συνήθως δεν οφείλεται σε σοβαρά αίτια και μπορεί τις περισσότερες φορές αντιμετωπισθεί , χωρίς τη βοήθεια ιατρού.

Πώς ταξινομούνται;

Οι ρινορραγίες ταξινομούνται σε πρόσθιες και οπίσθιες , ανάλογα με την περιοχή της ρινικής κοιλότητας που βρίσκονται τα αγγεία που αιμορραγούν (βλ. εικόνα).

Στην πρόσθια αιμορραγία που είναι και το 90 με 95% των περιπτώσεων , το αίμα προέρχεται από ένα δίκτυο μικρών αγγείων που βρίσκεται στην πρόσθια μοίρα του ρινικού διαφράγματος, δίκτυο εξαιρετικά ευαίσθητο στους εξωτερικούς παράγοντες και ιδιαίτερα στον τραυματισμό. Το αίμα τρέχει έξω, από το ένα ή και τα δύο ρουθούνια, καμιά φορά με εντυπωσιακό τρόπο. Οι πρόσθιες ρινορραγίες είναι συχνές στις μικρές ηλικίες και συνήθως δεν υποκρύπτουν κάποιο σοβαρό νόσημα.

Στην οπίσθια ρινορραγία, που είναι και σοβαρότερη το αίμα τρέχει προς το φάρυγγα και καταπίνεται. Είναι συνήθως πιο σοβαρή γιατί τα αγγεία που βρίσκονται στην οπίσθια μοίρα της ρινικής κοιλότητας είναι μεγαλύτερα. Η οπίσθια επίσταξη συμβαίνει σε μεγαλύτερες ηλικίες και συχνά υποκρύπτει κάποιο σοβαρό γενικευμένο νόσημα του οργανισμού.

Αίτια

Τα αίτια της επίσταξης είναι συνήθως τοπικά και αθώα:

• Ο τραυματισμός της μύτης (σκάλισμα της μύτης, ισχυρό ''φύσημα'', τραύμα από ξένο σώμα ).

• Η ρινίτιδα (συνήθως η αλλεργική).

• Η έλλειψη υγρασίας του αέρα που προκαλεί ξήρανση του βλεννογόνου της μύτης.

• Η απότομη μετάβαση από χαμηλή εξωτερική θερμοκρασία σε υψηλή.

• Ο υψηλός πυρετός στα παιδιά.

• Η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος (στραβή μύτη).

• Οι παραρρινοκολπίτιδες (π.χ. η ιγμορίτιδα).

Δεν είναι του παρόντος να αναφέρουμε όλες τις συστηματικές ασθένειες και καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν ρινορραγία. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Η αρτηριοσκλήρυνση.

• Η χρήση φαρμάκων που εμποδίζουν την πήξη του αίματος (αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα όπως η ασπιρίνη).

• Αιμορραγικές προδιαθέσεις (αιμορροφιλία, θρομβοπενίες, λευχαιμία κλπ).

• Όγκοι της μύτης ή των κόλπων.

Περιπτώσεις που επαναλαμβάνονται συχνά θα πρέπει να ελεχθούν για τυχόν ύπαρξη σοβαρού νοσήματος, ανεξάρτητα της διάρκειας της αιμορραγίας και της βαρύτητάς της.

Η αρτηριακή υπέρταση δε φαίνεται να προκαλεί από μόνη της ρινορραγία, αντίθετα με ότι γενικά πιστεύεται. Συνήθως όμως συνδυάζεται με αρτηριοσκλήρυνση και για αυτό πολλοί ηλικιωμένοι που τους ''ανοίγει'' η μύτη έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση. Επίσης λόγω του πανικού που δημιουργεί καμιά φορά η επίσταξη , η πίεση μπορεί να βρεθεί υψηλή (δηλαδή, η αυξημένη αρτηριακή πίεση είναι το αποτέλεσμα και όχι το αίτιο της ρινορραγίας).

Αντιμετώπιση

Τις περισσότερες φορές η ρινορραγία αντιμετωπίζεται εύκολα:

• Εφαρμογή πίεσης στην αιμορραγούσα περιοχή. Η συμπίεση των πτερυγίων για 10 λεπτά περίπου είναι αρκετή πολλές φορές για να σταματήσει την αιμορραγία.

• Η καλύτερη θέση είναι να καθόμαστε και να σκύβουμε τον κορμό και το κεφάλι μας μπροστά (μειώνεται η φλεβική πίεση και εμποδίζεται η κατάποση αίματος).

• Εφαρμογή κρύων επιθεμάτων στη βάση της μύτης μπορεί να βοηθήσει.

• Μετά τον έλεγχο, πρέπει να αποφεύγεται η έντονη σωματική άσκηση, το κάπνισμα, η τροφή με καρυκεύματα και γενικά ότι μπορεί να προκαλέσει αγγειοδιαστολή. Αν υπάρχει πονοκέφαλος είναι καλό να δοθεί παρακεταμόλη (Depon).

• Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αποθαρρύνεται ο αυτοτραυματισμός της μύτης στα παιδιά και μπορεί να απαιτηθεί το κόψιμο των νυχιών.

Αν δεν αποδώσουν τα παραπάνω μέτρα είναι σκόπιμο να απευθυνθούμε σε γιατρό. Ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της επίσταξης μπορεί να απαιτηθεί τοπική καυτηρίαση ή επιπωματισμός με ειδική γάζα εμπλουτισμένη με αντιβιοτική και αγγειοσυσπαστική αλοιφή.