Υποθερμία

Είναι η μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος. Υπάρχουν 3 κατηγορίες υποθερμίας:

• Χρόνια, συνήθως παρατηρούμενη στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα.

• Κρίσεις, εξαιτίας βυθίσματος σε κρύο νερό και

• Κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.

Για να γίνει αντιληπτή η υποθερμία είναι χρήσιμο να επαναλάβουμε μια βασική αναφορά πως το σώμα μπορεί να κερδίζει και να διατηρεί θερμότητα με ένα αριθμό τρόπων όπως η πέψη της τροφής. Επίσης κερδίζει θερμότητα από εξωτερικούς παράγοντες: ήλιο, φωτιά κ.ά., ή από εσωτερικούς μέσω της μυϊκής δραστηριότητας, είτε, με σκόπιμη άσκηση είτε με αθέλητη, όπως το να τρέμεις από το κρύο, το οποίο προκαλεί τόση θερμότητα, όση όταν τρέχεις με αργό ρυθμό ή περίπου τη θερμότητα που αναπτύσσεται από το φαγητό δύο μετρίου μεγέθους σοκολάτες την ώρα. Θερμότητα διατηρείται με τον περιορισμό της επιφάνειας των αγγείων του αίματος που μειώνει την κυκλοφορία στο δέρμα και διατηρεί το αίμα πιο κοντά στο κεντρικό μέρος του σώματος.

Το σώμα χάνει θερμότητα με 5 τρόπους.

Αναπνοή: Μια μεγάλη ποσότητα θερμότητας φεύγει όταν θερμός αέρας εκπνέεται. Αυτό δεν μπορεί να εμποδιστεί τελείως, αλλά μπορεί να μειωθεί σκεπάζοντας το στόμα ή τη μύτη με μάλλινο ύφασμα ή γούνα, ώστε να προθερμαίνεται o αέρας καθώς περνά μέσα από το ύφασμα.

Άδηλη αναπνοή: Η εξαέρωση του ιδρώτα από το δέρμα και η υγρασία από τους πνεύμονες έχουν σαν αποτέλεσμα να χάνεται ένα μεγάλο ποσόν θερμότητας. Παρά το ότι η υγροποίηση δεν μπορεί να εμποδιστεί, όμως μπορεί να ελεγχθεί φορώντας ρούχα που να ανοίγουν εύκολα για να μπαίνει ο αέρας και να αφομοιώνουν τον ιδρώτα.

Αφομοίωση: Όταν κάθεσαι στο χιόνι, όταν ακουμπάς μια κρύα συσκευή και βρέχεσαι από τη βροχή, είναι φυσικό με τα παραπάνω να χάνεται ένα μεγάλο ποσοστό θερμότητας. Αν ένα άτομο βραχεί μια τρομακτική ποσότητα θερμότητας του σώματος χάνεται ραγδαία. Θάνατοι έχουν συμβεί σαν αποτέλεσμα παραμονής ή βύθισης του σώματος στο νερό κάτω από 40 C, οπότε η θερμοκρασία του σώματος, δεν μπορούσε να διατηρηθεί. Παρ' όλο που δεν έχουν υπάρξει τόσο άμεσα σοβαρές καταστάσεις στην ορειβασία, η εφίδρωση ή η βροχή δεν πρέπει ποτέ να υγραίνουν τον ρουχισμό, γιατί έτσι μειώνουν τη δυνατότητα προστασίας του.

Ακτινοβολία: Η ακτινοβολία προκαλεί τη μεγαλύτερη απώλεια ποσότητας θερμοκρασίας του σώματος από τις ακάλυπτες επιφάνειες, ειδικότερα το κεφάλι, λαιμό, χέρια. H κάλυψη αυτών των περιοχών είναι εξαιρετικά σπουδαία για να διατηρηθούν ζεστά.

Μεταφορά θερμότητας: Το σώμα συνεχώς ζεσταίνει ένα λεπτό στρώμα αέρα κοντά στο δέρμα. Εάν ο ζεστός ,αέρας παραμένει κοντά στο σώμα, αυτό παραμένει ζεστό. Εάν μετακινείται από κύματα αέρα, κρυώνει. Θάνατοι έχουν αποδοθεί σε απώλεια θερμότητας του σώματος σε θερμοκρασία -40 C. Σε χαμηλότερες Θερμοκρασίες και δυνατούς ανέμους η πτώση της θερμότητας συμβαίνει ακόμα πιο γρήγορα. Γι' αυτό το θύμα ενός ατυχήματος πρέπει να προστατεύεται απ' τον άνεμο για να είναι σίγουρο ότι η θερμότητα του σώματος παραμένει σε επίπεδο ασφάλειας. Εάν λοιπόν η απώλεια της θερμότητας υπερβαίνει το κέρδος αυτής και εάν η κατάσταση επιτρέπει τη συνέχιση, τότε έχουμε σαν αποτέλεσμα την υποθερμία.

Θεραπεία.

Πρέπει να ντύνεσαι για ζέστη, αέρα, υγρασία. Όταν τα ρούχα υγρανθούν, χάνουν το 90 % της αποτελεσματικότητας τους. Ο άνεμος οδηγεί κρύο αέρα κάτω και μέσω του ρουχισμού, παγώνει τα υγρά ρούχα με την εξαέρωση υγρασίας, από την επιφάνεια. Γι' αυτό φόρεσε αδιάβροχο, πριν μουσκέψεις. φόρεσε μάλλινα ρούχα και αντιανεμικά μπουφάν πριν ξεπαγιάσεις. Μην παρασύρεσαι από την θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Πολλές περιπτώσεις υποθερμίας έχουν συμβεί σε θερμοκρασία αέρος μεταξύ 0 C έως +10 C.

Αν δεν μπορείς να παραμείνεις στεγνός ή ζεστός στις υπάρχουσες συνθήκες, σταμάτησε την έκθεση του σώματος, στον αέρα.

Τρώγε γλυκά που αφομοιώνονται γρήγορα και εύκολα και διατηρούν το σώμα δραστήριο, ικανό να επαναφέρει την κατάλληλη θερμότητα.

Όταν μια ομάδα που ανεβαίνει στο βουνό εκτίθεται στο κρύο, τον άνεμο ή τη βροχή, προσεκτικά παρατηρείστε ο ένας τον άλλον για τα συμπτώματα υποθερμίας. Ανεξέλεγκτα δείγματα τρόμου απ' το κρύο (τουρτούρισμα), αργή με διακοπές συλλαβιστή και ασαφής ομιλία. Χωρίς σκοπό πράξεις ή ενέργειες. Έλλειψη μνήμης, αποσύνδεση. Αδυναμία κίνησης, έλλειψη ελέγχου των χεριών. Προσωρινή απώλεια ελέγχου βαδίσματος (παραπατήματα). Αίσθημα του να γέρνει το σώμα σε μια πλευρά, ξαφνική κούραση, εξουθένωση, αδυναμία να σηκωθεί μετά από ξεκούραση, τάση υπνηλίας κ.ά. Κάτω από τη κρίσιμη θερμοκρασία σώματος 42 C το θύμα δεν μπορεί να παράγει θερμότητα από μόνο του για να συνέλθει.

Σ' αυτό το σημείο πρέπει να παρθούν εξαιρετικά μέτρα. Παρ' όλο που το θύμα μπορεί να αρνείται ότι έχει πρόβλημα, πιστέψτε τα συμπτώματα και όχι αυτό. Ακόμα και τα ήπια συμπτώματα απαιτούν άμεση θεραπεία. Εμποδίστε το χάσιμο θερμότητας βάζοντάς το σε, απάνεμο μέρος. Βγάλτε του τα βρεγμένα ρούχα και φορέστε του στεγνά. Προστατέψτε το από το έδαφος και ζεστάνετέ το με όποιο τρόπο μπορείτε.

Εάν το Θύμα είναι λίγο κακοποιημένο, βάλτε το σε ένα υπνόσακο που θα έχει προθερμανθεί από άλλο μέλος της ομάδας που θα είναι με τα εσώρουχα προκειμένου να δώσει περισσότερη θερμότητα από το σώμα του στο σάκο. Βάζοντας το θύμα μέσα σε κρύο υπνόσακο δεν είναι αρκετό, γιατί το σώμα του δεν είναι ικανό να παράγει τη θερμότητα που χρειάζεται για να ζεστάνει τον εαυτό του και το σάκο. Επίσης εάν έχει όρεξη δώστε του γλυκά και σοκολάτες που περιέχουν υδατάνθρακες και ζάχαρη και γρήγορα μετατρέπονται σε θερμότητα και ενέργεια. Εάν το θύμα είναι σε ημικωματώδη κατάσταση ή, χειρότερα, προσπαθήστε να το κρατήσετε ξύπνιο. Μη του δίνετε ζεστά υγρά από το στόμα σε σοβαρή υποθερμία. Οινοπνευματώδη ποτά δεν χρησιμοποιούμε γιατί με τη διαστολή και συστολή των αγγείων προκαλούν θρομβώσεις. Η χρήση τέτοιων ποτών για να ζεσταθεί ο οργανισμός στο βουνό, όπως λένε πολλοί είναι μεγάλο λάθος. Αυτό γίνεται μόνο σε χαμηλούς υψομετρικά χώρους, όπου το περιβάλλον είναι ζεστό.