Ακτινογραφία θώρακος και καρδιάς

Η απλή ακτινογραφία αποτελεί βασική ακτινολογική μέθοδο που φωτογραφίζει τα οστά και τα εσωτερικά όργανα του ανθρώπου. Πρόκειται για το απεικονιστικό αποτέλεσμα μετά από έκθεση του οργανισμού σε ακτινοβολία Χ. Η έκθεση στην ακτινοβολία εγκυμονεί πάντοτε κάποιους κινδύνους για τους ιστούς του οργανισμού. Ωστόσο η ποσότητα της ακτινοβολίας στην οποία εκτίθεστε είναι τόσο μικρή - ακόμη μικρότερη σε ορισμένες περιπτώσεις από αυτήν που παίρνει ο οργανισμός από το φυσικό περιβάλλον. Απαγορεύεται σε περίπτωση εγκυμοσύνης. 

Η ακτινογραφία θώρακα μπορεί να δώσει πληροφορίες που αφορούν το μέγεθος και το σχήμα της καρδιάς, καθώς και πληροφορίες για τους πνεύμονες.

Σήμερα η χρήση της υπερηχοκαρδιογραφίας δίνει συγκριτικά λεπτομερέστερες ανατομικές πληροφορίες για την καρδιά, με αποτέλεσμα η χρήση της ακτινογραφίας θώρακος να έχει περιορισθεί. Η μόνη χρησιμότητα της είναι η η εκτίμηση του μεγέθους της καρδιάς καθώς και η κατάσταση των πνευμόνων.

Από ποια όργανα αποτελείται η καρδιαγγειακή σκιά;

Το πρόσθιο τμήμα της καρδιάς πίσω από το στέρνο είναι η δεξιά κοιλία, ενώ το οπίσθιο σε επαφή με τον οισοφάγο είναι ο αριστερός κόλπος. Το δεξιότερο μέρος της είναι ο δεξιός κόλπος και το αριστερό είναι η αριστερή κοιλία.

Ο αριστερός κόλπος έχει σημαντικές ανατομικές σχέσεις με την αορτή (μπροστά), τον οισοφάγο (πίσω), ενώ στην οροφή του βρίσκεται ο αριστερός βρόγχος.

Από τα μεγάλα αγγεία, η πνευμονική αρτηρία ξεκινά εμπρός από την δεξιά κοιλία, αγκαλιάζει από αριστερά την ανιούσα αορτή και πίσω της χωρίζεται σε αριστερή και δεξιά πνευμονική αρτηρία.

C: Κλείδα, L: Πνεύμονες, Η: Καρδιά, V: Σπόνδυλοι

Η αορτή ξεκινά (αορτική ρίζα-ανιούσα αορτή) από την αριστερή κοιλία, αγκαλιάζει από εμπρός την δεξιά πνευμονική, έπειτα από πάνω τον αριστερό βρόγχο, σχηματίζοντας το αορτικό τόξο και κατεβαίνει μετά πίσω από τον οισοφάγο σαν κατιούσα αορτή.

Μεγαλοκαρδία

Για να υπολογίσουμε αν μια καρδιά είναι μεγάλη μετράμε με έναν χάρακα τη μεγαλύτερη διάμετρο της καρδιακής σκιάς στην ακτινογραφία (Α+Β) και τη μεγαλύτερη διάμετρο του θωρακικού κλωβού (C). Εάν το πηλίκο Α+Β/Θ είναι >0,5 τότε λέμε ότι υπάρχει μεγαλοκαρδία. Ο δείκτης αυτός ονομάζεται Καρδιοθωρακικός Δείκτης.

Η μεγαλοκαρδία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι παθολογικό εύρημα και είναι συχνή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να υπάρχει σαν χρόνια κατάσταση σε ηλικιωμένους, μπορεί όμως να συμβεί οξέως και σε νεότερα άτομα. Τα συμπτώματα είναι κόπωση στη προσπάθεια, δύσπνοια και οιδήματα στα κάτω άκρα.

Μεγαλοκαρδία μπορεί να εμφανίσουν και οι αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό χωρίς να είναι παθολογική αυτή η διόγκωση. Τα άτομα αυτά έχουν μια συμμετρική διόγκωση της καρδιάς λόγω της άσκησης και δεν οφείλεται σε λίμναση του αίματος στο εσωτερικό της καρδιάς λόγω αδυναμίας προώθησης του από μια ανεπαρκούσα καρδιά, όπως συμβαίνει στη καρδιακή ανεπάρκεια.