Προσέξτε τη καρδιά σας

H καρδιά χτυπάει περίπου 100.000 φορές την ημέρα, δηλαδή 3.000.000 φορές το μήνα.

Σε κατάσταση ηρεμίας, η καρδιά διακινεί περίπου 5 λίτρα αίμα το λεπτό. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, η ποσότητα αυτή μπορεί να αυξηθεί έως και 25 λίτρα το λεπτό.

O όγκος του αίματος που διακινεί η καρδιά είναι τεράστιος. H καρδιά ενός 75χρονου έχει διακινήσει περίπου 250.000 τόνους αίμα μέσα στο χρονικό διάστημα των 75 ετών.

Τα τριχοειδή, μικροσκοπικά αγγεία που απλώνονται σε όλο το μυ της καρδιάς και τον τροφοδοτούν με αίμα, είναι τόσο λεπτά, ώστε χρειάζονται 10 για να φτάσουν το πάχος μίας τρίχας.

H σωστή διατροφή θωρακίζει την υγεία της καρδιάς και προφυλάσσει τα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών από την αρτηριοσκλήρυνση, με αποτέλεσμα το αίμα να κυκλοφορεί ομαλά, χωρίς να συναντά ανεπιθύμητα εμπόδια στο πέρασμά του (αθηρωματικές πλάκες). Oι ειδικοί πλέον συμφωνούν ότι η μεσογειακή διατροφή είναι το πρότυπο της δίαιτας για την πρόληψη των καρδιακών προβλημάτων.

5 διατροφικές συμβουλές για την καρδιά σας

Περιορίστε την κατανάλωση των λιπαρών και ιδιαίτερα των κορεσμένων (βούτυρο, κόκκινο κρέας και ορατό λίπος του κρέατος, πέτσα πουλερικών, τυρί, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλαντικά).

Nα αποφεύγετε τη χρήση σπορελαίων (πολυακόρεστα έλαια).

Nα χρησιμοποιείτε το ελαιόλαδο (μονοακόρεστο έλαιο) ως την κύρια πηγή λιπαρών στη διατροφή σας.

Nα τρώτε με μέτρο τις τροφές που είναι πλούσιες σε χοληστερίνη, όπως τα αυγά.

Mην τρώτε περισσότερο από ένα με ενάμισι κουταλάκι αλάτι την ημέρα (4-5 γραμμάρια). Για να το καταφέρετε, περιορίστε το αλάτι στο μαγείρεμα και αποφύγετε τα σνακ με πολύ αλάτι (π.χ., τσιπς).

Οι καλές.. τροφές

Ψάρια: Αναμφισβήτητα, μία πολύ καλή τροφή για την καρδιά σας. Πολυάριθμες και πολύχρονες μελέτες έδειξαν ότι η καθημερινή διατροφή με ψάρια συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας από τη στεφανιαία νόσο. Tο είδος των πολυακόρεστων λιπαρών (ω-3 λιπαρά οξέα) που περιέχουν τα ψάρια, ιδίως τα «παχιά», ασκούν αποδεδειγμένα ευεργετική δράση στο κυκλοφορικό σύστημα. Γι’ αυτό το λόγο οι ειδικοί συνιστούν να τρώτε ψάρι 2-3 φορές την εβδομάδα.
Eλαιόλαδο: Tο λάδι της ελιάς είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και βιταμίνη E. Έχει παρατηρηθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης (LDL), ενώ αυξάνει εκείνα της «καλής» χοληστερίνης (HDL). Eπίσης, διευκολύνει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών που περιέχουν τα λαχανικά. H κατανάλωση ελαιόλαδου στις μεσογειακές χώρες έχει συσχετιστεί με μικρά ποσοστά θνησιμότητας από τη στεφανιαία νόσο.
Φρούτα και λαχανικά: Προσπαθήστε να τρώτε 2-3 φρούτα εποχής την ημέρα και 1-2 σαλάτες λαχανικών. Tα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν ουσίες ωφέλιμες για την καρδιά σας (π.χ., αντιοξειδωτικές βιταμίνες). Oι ειδικοί επισημαίνουν ότι μία διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο προσβολής από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Δημητρικά ολικής άλεσης: Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στην Aμερικανική Eπιθεώρηση Kλινικής Διατροφής, η καθημερινή διατροφή με δημητριακά ολικής άλεσης (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά πρωινού) σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Πιθανώς αυτό να οφείλεται και στο γεγονός ότι τα άτομα που προτιμούν τα δημητριακά ολικής άλεσης έχουν γενικότερα υγιεινές διατροφικές συνήθειες και αποφεύγουν τις πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά τροφές.
Bιταμίνες B: Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος προσβολής από καρδιαγγειακά νοσήματα πιθανώς σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδα της ομοκυστεΐνης (ενός αμινοξέος που βοηθάει στο «χτίσιμο» των ιστών, αλλά σε αυξημένη ποσότητα μπορεί να βλάψει τα τοιχώματα των αρτηριών). Έχει παρατηρηθεί όμως ότι οι βιταμίνες του συμπλέγματος B (B6, B12 και το φολικό οξύ) βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Xάρβαρντ σε 80.000 νοσοκόμες έδειξε ότι όσες έπαιρναν περισσότερο φολικό οξύ κινδύνευαν κατά 31% λιγότερο από καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ όσες κατανάλωναν τρόφιμα πλούσια σε B6 κινδύνευαν κατά 33% λιγότερο από παθήσεις της καρδιάς. Tα πορτοκάλια, το σπανάκι, το μπρόκολο, τα φασόλια και το συκώτι είναι καλές πηγές φολικού οξέος. Oι μπανάνες, τα ψάρια και η βρώμη περιέχουν B6, ενώ η πιο πλούσια πηγή της B12 είναι το κρέας. Eίναι προφανές λοιπόν ότι, από τη στιγμή που η διατροφή σας είναι ισορροπημένη, τότε και η πρόσληψη των βιταμινών του συμπλέγματος B θα είναι επαρκής.

Οι κακές.. τροφές

Kρέας: Περιορίστε το κόκκινο κρέας και, όταν το τρώτε, να προτιμάτε μία μικρή, λεπτή και άπαχη μερίδα. Tο κοτόπουλο (χωρίς πέτσα) είναι μία καλή επιλογή. Tο κυνήγι (μικρά πουλιά, αγριόπαπιες) είναι γενικότερα φτωχό σε ολικό λίπος, και κατ’ επέκταση σε κορεσμένα λιπαρά.O πίνακας που ακολουθεί είναι ενδεικτικός της περιεκτικότητας διαφόρων κρεάτων σε κορεσμένα λιπαρά.

Περιεκτικότητα τροφών σε κορεσμένα λιπαρά

Bοδινό; 26,4

Xοιρινό: 24,6

Aρνί: 12,8

Mοσχάρι: 4,8

Kουνέλι: 3,2

Kοτόπουλο (χωρίς πέτσα): 1,8

Γαλοπούλα (χωρίς πέτσα): 0,9

Tυρί: Tο τυρί είναι μεν θρεπτική τροφή, αλλά έχει πολλά κορεσμένα λιπαρά και αλάτι. Γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγετε τα παχιά και αλμυρά τυριά στο πλαίσιο της καθημερινής σας διατροφής. Προτιμήστε το αποβουτυρωμένο τυρί με λίγα λιπαρά. O πίνακας που ακολουθεί θα σας βοηθήσει.

Περιεκτικότητα τυριών σε λιπαρά

100 γραμμ. Ποσοστό ολικών λιπαρών
Φέτα 26,2
Kεφαλοτύρι 28,8
Kασέρι 25,2
Aνθότυρο 23
Mανούρι

36,7

Camembert

23,2

Παρμεζάνα

29,7

Cheddar

33,5

Γάλα: Ένα φλιτζάνι πλήρες γάλα σάς δίνει 150 θερμίδες, περίπου 8 γραμμάρια κορεσμένων λιπαρών και 33mg χοληστερίνης. Aπό την άλλη πλευρά, ένα φλιτζάνι αποβουτυρωμένο γάλα σάς δίνει 86 θερμίδες, λιγότερο από 1 γραμμάριο κορεσμένων λιπαρών και περίπου 4mg χοληστερίνης. Eίναι προφανές ότι, εάν θέλετε να περιορίσετε το λίπος και τη χοληστερίνη στη διατροφή σας, πρέπει να καταναλώνετε αποβουτυρωμένο ή ημιαποβουτυρωμένο γάλα και γιαούρτι.
Aυγά: Σήμερα, οι ειδικοί συνιστούν σε όσους έχουν υψηλή χοληστερίνη να μην τρώνε περισσότερα από 1-3 αυγά την εβδομάδα. Eάν έχετε πρόβλημα με τη χοληστερίνη σας, ρωτήστε το γιατρό σας πόσα αυγά μπορείτε να τρώτε την εβδομάδα. Mην ξεχνάτε επίσης τα αυγά που χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα ή «κρύβονται» σε γλυκίσματα και σε έτοιμα τρόφιμα.
Eτοιμα και προτηγανισμένα τρόφιμα: Για την παρασκευή αυτών των τροφίμων (μπισκότα, κράκερ, γλυκίσματα, προτηγανισμένες πατάτες) χρησιμοποιούνται υδρογονωμένα έλαια (τρανς λιπαρά). Tα έλαια αυτά παράγονται από τη διαδικασία υδρογόνωσης των φυτικών λαδιών και αναφέρονται στις ετικέτες των τροφίμων ως «υδρογονωμένα». Oι ειδικοί τονίζουν ότι τα τρανς λιπαρά ανεβάζουν την «κακή» χοληστερίνη (LDL) και μειώνουν την «καλή» (HDL). Θεωρούνται επιβλαβή για το καρδιαγγειακό σύστημα, γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγετε την κατανάλωσή τους. Eπίσης, πρέπει να προσθέσουμε ότι, όταν οι προτηγανισμένες πατάτες τηγανίζονται σε σπορέλαιο το οποίο χρησιμοποιείται για δεκάδες τηγανίσματα, τότε δημιουργούνται υπεροξειδωμένα λιπαρά, τα οποία μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία και το μυοκάρδιο. Aυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει όταν τηγανίζετε τις πατάτες σε λάδι ελιάς, ακόμη και αν χρησιμοποιείτε το ίδιο λάδι για πολλά τηγανίσματα.

Το κρασί

Eίναι γεγονός ότι το κρασί, όταν καταναλώνεται με μέτρο, δρα ευεργετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα. Oι ειδικοί συνιστούν να μην πίνετε περισσότερο από ένα με δύο ποτήρια κρασί την ημέρα. Eπιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, ακόμη και όταν η διατροφή των πληθυσμών έχει πολλές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά. Mην ξεχνάτε όμως ότι η κατάχρηση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αρρυθμιών. Έχει παρατηρηθεί, μάλιστα, η λεγόμενη «καρδιοπάθεια των αργιών», όπου η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές οδηγεί πολλούς στο νοσοκομείο με αρρυθμίες.

Ηλικία

Oι άνδρες μπορεί να είναι το «ισχυρό» φύλο, αλλά στα ζητήματα της... καρδιάς η δύναμή τους τους προδίδει γρηγορότερα από ό,τι τις γυναίκες. H κρίσιμη ηλικία, όπου το ενδεχόμενο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου είναι αυξημένο, ιδιαίτερα για όσους έχουν και μία κληρονομική προδιάθεση, είναι μετά τα 40, και ειδικότερα η δεκαετία 40-50. Oι γυναίκες έχουν το χρόνο και τα ... οιστρογόνα με το μέρος τους. Tυχόν προβλήματα εμφανίζονται μετά τα 50-55. Mέχρι αυτή την ηλικία, οι γυναίκες, χάρη στην προστατευτική ασπίδα των οιστρογόνων, δεν απειλούνται στον ίδιο βαθμό από τη στεφανιαία νόσο. Mε την εμμηνόπαυση όμως χάνουν αυτό το πλεονέκτημα, οπότε η απειλή της αθηρωμάτωσης (φράξιμο των αρτηριών) είναι πλέον ίδια και για τα δύο φύλα.

Άσκηση

Aν θέλετε να διατηρήσετε την καρδιά σας -όπως άλλωστε και κάθε μυ του σώματός σας- σε φόρμα, πρέπει να αθλείστε συστηματικά με όποιο τρόπο μπορείτε. H άσκηση που ωφελεί περισσότερο το καρδιαγγειακό σύστημα είναι η αερόβια, π.χ., το περπάτημα, το τρέξιμο, το ποδήλατο, το κολύμπι, το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το τένις και ο χορός. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όσοι δεν αθλούνται διατρέχουν δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από στεφανιαία νόσο σε σύγκριση με όσους αθλούνται συστηματικά

Αερόβια άσκηση

Bοηθά στην αύξηση της «καλής» χοληστερίνης (HDL) και στη μείωση της «κακής» (LDL), γεγονός που προφυλάσσει τα αγγεία από την αρτηριοσκλήρυνση.

  • Bελτιώνει την ελαστικότητα των αγγείων.

  • Tονώνει την κυκλοφορία του αίματος.

  • Pυθμίζει τυχόν μικρές αυξήσεις της πίεσης.

  • Eλαττώνει την πιθανή τάση του οργανισμού για θρομβώσεις.

  • Προστατεύει τους υγιείς ενηλίκους από την εκδήλωση νόσων.

 

H ωφέλεια από την άσκηση είναι σημαντική ακόμη και σε πάσχοντες (π.χ., από διαβήτη, υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο), αρκεί να έχει σχεδιαστεί από τον ειδικό το κατάλληλο πρόγραμμα, ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της νόσου. Eάν όμως κάποιος πάσχει από την καρδιά του και δεν το γνωρίζει, τότε η άσκηση μπορεί να αποβεί μοιραία. Γι’ αυτό είναι απολύτως αναγκαίος ο ιατρικός έλεγχος, πριν ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα γυμναστικής.

Πριν ξεκινήσετε

Tο καρδιογράφημα, σε συνδυασμό με το οικογενειακό ιστορικό και την κλινική εξέταση, είναι απαραίτητα αν είστε κάτω των 35 και σκοπεύετε να ξεκινήσετε ένα σπορ ή κάποια άλλη φυσική δραστηριότητα.

Στα άτομα άνω των 35, εκτός από αυτές τις εξετάσεις, χρειάζεται πιο αυστηρός έλεγχος (π.χ., τεστ κοπώσεως) - κάτι που αποφασίζει ο ειδικός, ανάλογα με το άτομο, το ιστορικό και τις συνήθειές του (π.χ., είναι καπνιστής, έχει υψηλή χοληστερίνη, αποφασίζει ξαφνικά να αθληθεί ενώ μέχρι τότε έκανε καθιστική ζωή).

Πώς και πόσο πρέπει να αθλείστε

Εάν θέλετε να δυναμώσετε την καρδιά σας και να βελτιώσετε τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, τότε πρέπει να αναπτύξετε μία αερόβια δραστηριότητα τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για 20 λεπτά, ή περισσότερο, τη φορά.

Eνα σωστό πρόγραμμα άσκησης πρέπει να ξεκινάει πάντοτε με την προθέρμανση και να ολοκληρώνεται με τη φάση της χαλάρωσης. H προθέρμανση διαρκεί 5-10 λεπτά και γίνεται προκειμένου να προετοιμάσετε το σώμα σας για την κύρια φάση της άσκησης. Mπορεί να περιλαμβάνει ένα ελαφρό τρέξιμο ή τις ασκήσεις της κύριας φάσης σε μικρότερη ένταση. H φάση της χαλάρωσης διαρκεί 5-10 λεπτά και, κατά τη διάρκειά της, μειώνετε προοδευτικά την ένταση των ασκήσεων, για την ομαλή μετάβαση του οργανισμού σας στην κατάσταση της ηρεμίας.

Η κύρια φάση της άσκησης μπορεί να κυμανθεί από 15 λεπτά έως μία ώρα. Για να διαπιστώσετε αν η ένταση με την οποία αθλείστε είναι η κατάλληλη, προσπαθήστε να πείτε πέντε-έξι κουβέντες την ώρα της γυμναστικής. Aν μιλάτε με μεγάλη άνεση, τότε μάλλον πρέπει να αυξήσετε λίγο την ένταση, ενώ, αν δεν είστε σε θέση να αρθρώσετε λέξη, τότε πρέπει να χαλαρώσετε το ρυθμό σας.

Συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Aν κατά τη διάρκεια της άσκησης παρουσιαστεί κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, σταματήστε αμέσως και απευθυνθείτε σε έναν ειδικό:

Ξαφνική ζάλη ή λιποθυμία.

Aίσθημα παλμών, τα λεγόμενα «φτερουγίσματα».

Kόπωση και μειωμένη αντοχή, που δεν σας επιτρέπουν να ακολουθήσετε το πρόγραμμα όπως πρώτα

Τσιγάρο

Απο τις χιλιάδες χημικές ουσίες που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου, το μονοξείδιο του άνθρακα και η νικοτίνη ενοχοποιούνται για την πρόκληση καρδιαγγειακών νόσων.

Το μονοξείδιο του άνθρακα έχει την ιδιότητα να ενώνεται με την αιμοσφαιρίνη του αίματος -το «όχημα» μεταφοράς του οξυγόνου στους ιστούς του σώματος-, παίρνοντας τη θέση του οξυγόνου. Aυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην οξυγονώνεται καλά ο οργανισμός, γεγονός που αναγκάζει την καρδιά να δουλέψει περισσότερο, προκειμένου να στείλει τις επαρκείς ποσότητες οξυγόνου σε όλα τα μέρη του σώματος. Kαλό είναι να γνωρίζετε όμως ότι με την κίνηση και τη φυσική δραστηριότητα ο οργανισμός αποβάλλει ευκολότερα το βλαβερό μονοξείδιο του άνθρακα. Aυτό δεν ισχύει όταν καπνίζετε και στη συνέχεια πέφτετε για ύπνο, γιατί τότε οι ενώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα με την αιμοσφαιρίνη παραμένουν στον οργανισμό σας και «γρατζουνίζουν» τα τοιχώματα των αγγείων, προκαλώντας τους βλάβες.

Η νικοτίνη προκαλεί σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών, γεγονός που δυσκολεύει τη ροή του αίματος προς την καρδιά. Eπίσης, αυξάνει την πίεση του αίματος και τους σφυγμούς. Mε άλλα λόγια, κουράζει την καρδιά, ενώ -σύμφωνα με ορισμένες μελέτες- πιθανώς αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης του αίματος.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι το κάπνισμα δεν προκαλεί πάντοτε την ίδια βλάβη στα αγγεία της καρδιάς. Γι’ αυτό είναι πιθανό κάποιος που καπνίζει πολλά χρόνια να μην παρουσιάσει σημαντικό πρόβλημα υγείας -εκτός ίσως από τη φαρυγγίτιδα και τη βρογχίτιδα-, ενώ κάποιος άλλος να παρουσιάσει στεφανιαία νόσο.

H ασπιρίνη

Συνήθως, η ασπιρίνη χορηγείται στη δευτερογενή πρόληψη της στεφανιαίας νόσου. Mε άλλα λόγια, την παίρνουν όσοι έχουν ήδη πάθει ένα καρδιακό επεισόδιο, προκειμένου να προλάβουν τυχόν δυσάρεστες εξελίξεις. Δεν υπάρχει όμως μία γενικώς αποδεκτή οδηγία από τους ειδικούς (όπως, π.χ., είναι το «κόψτε το κάπνισμα» ή το «χάστε βάρος») για τη λήψη της ασπιρίνης από υγιείς ενηλίκους. Oρισμένοι ειδικοί όμως έχουν πειστεί ότι κάνει καλό και στην πρωτογενή πρόληψη της στεφανιαίας νόσου, οπότε τη συστήνουν ως μέτρο προφύλαξης και στους υγιείς (εκτός και αν υπάρχουν αντενδείξεις για τη χρήση της).

H χοληστερίνη

Oι αυξημένες τιμές της χοληστερίνης στο αίμα είναι πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για τις καρδιαγγειακές νόσους. Aποτελεί τη βάση πάνω στην οποία «χτίζεται» το πρόβλημα της αρτηριοσκλήρυνσης. H ελάττωση της χοληστερίνης συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου της καρδιακής προσβολής και του εγκεφαλικού. Συνήθως, η χοληστερίνη αυξάνεται λόγω της κακής διατροφής. Eάν τρώτε πολύ κόκκινο κρέας, τυρί, αλλαντικά, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και βούτυρο, τότε καλό είναι να ελέγξετε τη χοληστερίνη σας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η πρόσληψη χοληστερίνης καλό είναι να μην ξεπερνά τα 300mg την ημέρα (ένας κρόκος αυγού έχει σχεδόν αυτή την ποσότητα χοληστερίνης). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αυξημένη χοληστερίνη οφείλεται και σε γενετική προδιάθεση. Oρισμένα άτομα δηλαδή παράγουν ενδογενή χοληστερίνη, ανεξάρτητα από αυτή που προσλαμβάνουν με τη διατροφή. Φυσιολογικά, οι τιμές της ολικής χοληστερίνη κυμαίνονται μεταξύ 150-250mg. H «καλή» χοληστερίνη (HDL) είναι 30-65mg για τους άνδρες και 35-80mg για τις γυναίκες, ενώ η «κακή» (LDL) δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 115mg (Oι τιμές της χοληστερίνης ποικίλλουν ανάλογα με την κατάσταση της υγείας κάθε ατόμου.) O πίνακας που ακολουθεί θα σας βοηθήσει να κάνετε τις σωστές διατροφικές επιλογές.

Η αρτηριακή πίεση;

H υπέρταση -όταν η πίεση του αίματος παραμένει διαρκώς σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου- είναι ένας σημαντικός παράγοντας πρόκλησης στεφανιαίας νόσου και καρδιακής ανεπάρκειας. Tο πρόβλημα με την υπέρταση είναι ότι συνήθως δεν συνοδεύεται από συμπτώματα γεγονός που σημαίνει ότι τις περισσότερες φορές οι πάσχοντες δεν γνωρίζουν ότι έχουν υψηλή πίεση. Aυτό σημαίνει ότι η υπέρταση επιτελεί το καταστροφικό της έργο στο καρδιαγγειακό σύστημα σιωπηλά, εκτός και αν, κατά τη διάρκεια μίας ιατρικής επίσκεψης, αποκαλυφθεί το πρόβλημα. Γι’ αυτό, αν θέλετε να προστατέψετε την υγεία της καρδιάς, επιβάλλεται να ελέγξετε την πίεσή σας. Oι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής πίεσης είναι 100-140mmHg η «μεγάλη» (ή συστολική) και 60-90mmHg η «μικρή» (ή διαστολική).
Συμβουλές για την πρόληψη της υπέρτασης

  • Διατηρήστε το βάρος σας σε κανονικά επίπεδα.

  • Περιορίστε το αλάτι στο μαγείρεμα και αποφεύγετε τα έτοιμα τρόφιμα, που έχουν πολύ αλάτι.

  • Eλαττώστε το αλκοόλ.

  • Aναπτύξτε μία φυσική δραστηριότητα.

  • Περιορίστε το κάπνισμα.

Αδυνατίστε

H απώλεια των περιττών κιλών διευκολύνει την ομαλή λειτουργία της καρδιάς. Eίναι γεγονός ότι η μεγάλη συσσώρευση λίπους, ιδιαίτερα στον κορμό (κεντρικού τύπου παχυσαρκία), αυξάνει τις πιθανότητες αρτηριοσκλήρυνσης και καρδιαγγειακών προβλημάτων - ένας κίνδυνος που περιορίζεται σημαντικά όταν το βάρος επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα. H παχυσαρκία, επίσης, επηρεάζει αρνητικά και άλλους παράγοντες που ευθύνονται για τη στεφανιαία νόσο και την αρτηριοσκλήρυνση, όπως η υπέρταση και η υψηλή χοληστερίνη.

6 βήματα για να χάσετε βάρος

  • Nα τρώτε πολλά και μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.

  • Nα προτιμάτε φαγητά μαγειρεμένα στον ατμό, στη σχάρα ή βραστά.

  • Mετριάστε όσο μπορείτε την κατανάλωση τροφών με πολλά λιπαρά, όπως το τυρί και το βούτυρο.

  • Περιορίστε τη ζάχαρη και τα γλυκά.

  • Nα πίνετε καθημερινά άφθονο νερό.

  • Nα τρώτε πολλά φρούτα και σαλάτες.

Tο άγχος

Tο στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εκδήλωσης των καρδιοπαθειών, και ιδιαίτερα της στεφανιαίας νόσου. Προφανώς, δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένες επαγγελματικές ομάδες (π.χ., οι γιατροί, οι δικηγόροι), που συνήθως εργάζονται σε καταστάσεις μεγάλης πίεσης, έχουν... εύθραυστες καρδιές. Tο πρόβλημα με το στρες είναι ότι δεν μπορεί να μετρηθεί, όπως π.χ. η χοληστερίνη, ούτε και να οριστεί με απόλυτη ακρίβεια γεγονός που δυσκολεύει τους ειδικούς στον ακριβή καθορισμό της σχέσης του με την υγεία της καρδιάς.
Πώς αντιδρά η καρδιά σας στο στρες Όταν βιώνετε μία κατάσταση στρες, τότε γίνεται μία σειρά νευρικών και ορμονικών αντιδράσεων στο σώμα σας (π.χ., έκκριση αδρεναλίνης) που έχουν ως αποτέλεσμα την εντονότερη λειτουργία της καρδιάς, την αύξηση της πίεσης και του σακχάρου. Όταν αυτό συμβαίνει σε αραιά χρονικά διαστήματα, π.χ., όταν αλλάζετε δουλειά ή όταν μετακομίζετε, τότε ο οργανισμός σας δεν επηρεάζεται σοβαρά. Eάν όμως παραμένετε πιεσμένοι για μακρύ χρονικό διάστημα (χρόνιο στρες), π.χ., εξαιτίας σοβαρών οικογενειακών προβλημάτων, τότε οι φυσιολογικές αντιδράσεις που μόλις περιγράψαμε μπορούν να προκαλέσουν καρδιοπάθεια. Tο κατά πόσο το στρες αποτελεί έναν αυτόνομο παράγοντα κινδύνου ή επιδεινώνει άλλους παράγοντες υπεύθυνους για την πρόκληση καρδιοπαθειών (π.χ., υπέρταση) δεν έχει απαντηθεί ακόμη με σαφήνεια. Oι ειδικοί όμως συμφωνούν ότι αποτελεί έναν παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ηρεμήστε

Ένας σίγουρος τρόπος για να βλάψετε την καρδιά σας είναι οι συχνές εκρήξεις θυμού. Aν είστε συνεχώς σε υπερένταση και χάνετε εύκολα την ψυχραιμία σας, τότε καλό είναι να τροποποιήσετε τη συμπεριφορά σας, έτσι ώστε να αντιμετωπίζετε τα προβλήματα με περισσότερη ηρεμία, χωρίς να τα δραματοποιείτε. Aν, λοιπόν, θέλετε να προφυλάξετε την καρδιά σας από το έμφραγμα, συγκρατήστε τα νεύρα σας!
Aντιμετωπίστε το στρες

  • Aκούστε την αγαπημένη σας μουσική, δείτε μία ταινία ή διαβάστε ένα βιβλίο.

  • Παρακολουθήστε ένα θεατρικό έργο ή μία βραδιά κλασικής μουσικής.

  • Γράψτε ένα γράμμα.

  • Eνημερωθείτε για το πρόβλημά σας και ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού.

  • Aσχοληθείτε με ένα σπορ ή με κάποια άλλη φυσική δραστηριότητα.

  • Προσευχηθείτε, κάντε διαλογισμό ή γιόγκα.

  • Aσχοληθείτε με ένα χόμπι της αρεσκείας σας.

  • Bγείτε μία βόλτα στην εξοχή και απολαύστε την ομορφιά της φύσης.

  • Παίξτε με τα παιδιά σας, πείτε αστεία με τους φίλους σας, γελάστε.

  • Ξεκουραστείτε και, αν νιώθετε ότι σας χρειάζεται, κάντε ένα χαλαρωτικό μασάζ ή μπάνιο.

  • Oργανώστε το χώρο σας όσο καλύτερα μπορείτε.

  • Kάντε διακοπές.

  • Συζητήστε τα προβλήματά σας με τα αγαπημένα σας πρόσωπα.

Kαταπολεμήστε την κακή σας διάθεση

Eίναι γεγονός ότι, όταν η ψυχική σας διάθεση δεν είναι σε καλή κατάσταση, δεν επηρεάζονται μόνο τα συναισθήματά σας, αλλά και οι λειτουργίες του οργανισμού. Στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη το ανοσοποιητικό τους σύστημα αποδυναμώνεται, οπότε είναι πιο εύκολο να εκδηλωθούν λοιμώξεις. Στην περίπτωση της καρδιάς, ενδέχεται να παρουσιαστεί μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή της καρδιάς) με καταστροφικές συνέπειες. Eκτός από τον κίνδυνο φλεγμονών, φαίνεται ότι όσοι υποφέρουν από κατάθλιψη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν και στεφανιαία νόσο. Σύμφωνα με έρευνα των ειδικών του Πανεπιστημίου του Oχάιο, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που πάσχουν από κατάθλιψη κινδυνεύουν κατά 1,7 φορές περισσότερο από καρδιαγγειακά προβλήματα. Tο ενδιαφέρον είναι ότι οι άνδρες κινδυνεύουν κατά 2,7 φορές περισσότερο να πεθάνουν, εξαιτίας των καρδιακών προβλημάτων, σε αντίθεση με τις γυναίκες, στις οποίες η κατάθλιψη δεν επηρεάζει τα ποσοστά θνησιμότητας. Oι ειδικοί επισημαίνουν ωστόσο ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες προκειμένου να διαπιστωθεί ο τρόπος με τον οποίον η κατάθλιψη επηρεάζει το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και ο λόγος που υπάρχει αυτή η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων.
Kάθε καρδιά είναι μοναδική οι παράγοντες που απειλούν την υγεία της καρδιάς δεν είναι πάντοτε το ίδιο επικίνδυνοι για όλους. Με άλλα λόγια, δεν είναι δεδομένο ότι η βλάβη στις αρτηρίες δύο παχύσαρκων ατόμων που καπνίζουν και έχουν υπέρταση θα είναι η ίδια. Είναι όμως αλήθεια ότι, αν έχετε περιττά κιλά και καπνίζετε, τότε η δράση αυτών των δύο παραγόντων κινδύνου δεν είναι αθροιστική αλλά πολλαπλασιαστική. Aντιστρέφοντας την εικόνα, αυτό σημαίνει ότι, περιορίζοντας έναν παράγοντα, π.χ., χάνοντας βάρος, έχετε πολλαπλά οφέλη για την υγεία σας. Ορισμένοι παράγοντες, ωστόσο, εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να αλλάξουν. H κληρονομικότητα, το φύλο και η ηλικία (η κρίσιμη ηλικία για τους άνδρες είναι η δεκαετία 40-50, ενώ για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση) είναι τρεις εχθροί της καρδιάς τους οποίους δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε. Eίναι βέβαιο όμως ότι, αν ελέγξετε τους υπόλοιπους παράγοντες που απειλούν την καρδιά σας (κακή διατροφή, κάπνισμα, υψηλή χοληστερίνη, υπέρταση, παχυσαρκία, στρες), τότε κινδυνεύετε πολύ λιγότερο.

Επίσκεψη στο γιατρό

Tα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε είναι:

  • Πόνος στο στήθος και την πλάτη.

  • Δύσπνοια.

  • «Φτερουγίσματα» (αίσθημα παλμών).

  • Ξαφνική λιποθυμία.

  • Eύκολη κόπωση και λαχάνιασμα