Οδηγίες για της αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης
Πως γίνεται η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης;
Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να γίνει είτε από το γιατρό είτε ακόμα και απ' ίδιο τον ασθενή. Μπορεί να γίνει σε καθιστική θέση είτε σε ύπτια θέση. Ο χώρος τον οποίο γίνεται η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης πρέπει να είναι ήσυχος και να έχει κανονική θερμοκρασία. Ο ασθενής πρέπει να είναι τελείως ήρεμος.
Η περιχειρίδα τοποθετείται στο σημείο της ώσεως της βραχιονίου αρτηρίας δηλαδή λίγο πιο πάνω από τον αγκώνα 2 - 3cm. Ο αεροθάλαμος πρέπει να φουσκώσει τόσο ώστε η στήλη του υδραργύρου ή ο δείκτης του πιεσόμετρου να δείχνει 30 χιλιοστά πιο πάνω από την πίεση που έχει ψηλαφηθεί. Εν συνεχεία τοποθετείται το στηθοσκόπιο πάνω από τον αγκώνα στο σημείο που ψηλαφάτε η ώση της βραχιονίου αρτηρίας. Μετά ξεφουσκώνεται ο αεροθάλαμος με αργό ρυθμό και σημειώνεται η τιμή του πρώτου καθαρού ακουστικού ήχου που αποτελεί τη λεγόμενη συστολική πίεση. Εν συνεχεία ξεφουσκώνεται ο αεροθάλαμος μέχρι που να σταματήσουν να ακούγονται εντελώς οι ήχοι. Το σημείο αυτό αντιστοιχεί η διαστολική πίεση.
Την πρώτη φορά θα πρέπει η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης να γίνεται και στα δύο άκρα και να σημειώνεται η τυχόν διαφορά μεταξύ των δυο άκρων η οποία δεν πρέπει να είναι περισσότερη από 20 χιλιοστά.
Στους ηλικιωμένους ή σε άτομα που βρίσκονται υπό θεραπεία θα πρέπει να γίνεται η μέτρηση της πίεσης και σε όρθια θέση για τυχόν διαπίστωση ορθοστατικής υπότασης.
Στα παιδιά που εμφανίζουν αρτηριακή υπέρταση η πίεση πρέπει να γίνεται και στα πόδια για την διαπίστωση της πιο συχνής αιτίας υπερτάσεως δηλαδή της στενώσεως του ισθμού της αορτής.
Η πίεση στα πόδια συνήθως είναι μεγαλύτερη απ' τα χέρια κατά 20 - 40 χιλιοστά. Η μέτρηση της πίεσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 2 - 3 φορές και να λαμβάνεται υπ' όψιν η 2η ή 3η φορά.
|
ΠΡΟΣΟΧΗ |
|
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να προσεχθεί είναι η θέση της περιχειρίδος η οποία πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την καρδιά, διότι εάν είναι πιο πάνω μπορεί να μας δώσει χαμηλότερες πιέσεις ενώ αν είναι πιο κάτω μπορεί να μας δώσει υψηλότερες πιέσεις.
Ποια πίεση να φοβάμαι περισσότερο;
Ποια από την πίεση έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στα προαναφερθέντα όργανα ή επιπλοκές δηλαδή συστολική ή διαστολική πίεση αυτό δεν έχει τελείως ξεκαθαριστεί. Από στατιστικά δεδομένα μεγαλύτερη επίπτωση και τις περισσότερες επιπλοκές εμφανίζει η συστολική υπέρταση και λιγότερο η διαστολική.
Ποια η θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης;
Γενικές αρχές
|
ΜΙΚΡΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ
H υπέρταση είναι γυναικείο πρόβλημα; Όχι, απλώς το ποσοστό των γυναικών που πάσχουν από υπέρταση αυξάνεται με την εμμηνόπαυση, γιατί μειώνεται η φυσική άμυνα που προσφέρουν στον οργανισμό τα οιστρογόνα.
Tα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να προκαλέσουν υπέρταση; Tα αντισυλληπτικά χάπια είναι ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει υπέρταση στις γυναίκες οι οποίες έχουν ήδη κάποια προδιάθεση, λόγω παχυσαρκίας ή κληρονομικότητας.
Mπορεί να παρουσιαστεί υπέρταση στην εγκυμοσύνη; Nαι, αλλά σε ένα πολύ μικρό ποσοστό. H υπέρταση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης απαιτεί μεγάλη προσοχή και ειδική παρακολούθηση, γιατί η επιλογή των φαρμάκων για την καταπολέμησή της είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Στην εγκυμοσύνη επιβάλλεται η έγκαιρη αντιμετώπιση της υπέρτασης, για την αποφυγή επικίνδυνων επιπτώσεων για τη μητέρα και το έμβρυο (προεκλαμψία, αποκόλληση πλακούντα).
Tο άγχος μπορεί να προκαλέσει υπέρταση; Mία κατάσταση έντονου άγχους μπορεί να προκαλέσει ένα οξύ υπερτασικό επεισόδιο σε κάποιον που έχει φυσιολογική πίεση, με άμεσο κίνδυνο για την υγεία του (εγκεφαλικό επεισόδιο). Tο στρες, επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε μία παροδική αύξηση της πίεσης, κάτι το οποίο συμβαίνει στους περισσότερους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
H λήψη των αντιυπερτασικών φαρμάκων πρέπει να γίνεται τακτικά ή όποτε ανεβαίνει η πίεση; Tα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται συστηματικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Aν παίρνετε τα φάρμακα μόνον όταν η πίεση είναι ανεβασμένη, τότε δεν πρόκειται να ρυθμιστεί ποτέ. |
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή αιτιολογικά η υπέρταση χωρίζεται σε 2 μεγάλες κατηγορίες στην ιδιοπαθή η πρωτοπαθή υπέρταση και στην δευτεροπαθή υπέρταση. Τα αίτια της ιδιοπαθούς υπερτάσεως είναι άγνωστα και επομένως η διάγνωση αρκείται μόνο στο ύψος του προσδιορισμού της πίεσης ενώ στη δεύτερη δηλαδή στη δευτεροπαθή υπέρταση τα αίτια είναι γνωστά και επομένως η θεραπεία κατευθύνεται στην θεραπεία του αιτίου.
Έτσι
Ο πρώτος τρόπος είναι η μη φαρμακευτική αντιμετώπιση με την τροποποίηση του τρόπου ζωής των ασθενών και ο δεύτερος η φαρμακευτική θεραπεία.
Η μετατροπή του τρόπου ζωής των υπερτασικών ασθενών συνίσταται στα εξής:
Περιορισμός του σωματικού βάρους: Δίαιτα λίγων θερμίδων μέχρι που ν' αποκτήσει κανείς το κανονικό βάρος που πρέπει να έχει. Περιορισμός του άλατος: Θα πρέπει να αποφεύγουν την προσθήκη άλατος στο μαγείρεμα του φαγητού ή στο τραπέζι. Θα πρέπει να λαμβάνουν περισσότερες φυτικές τροφές που περιέχουν μικρή ποσότητα νατρίου και υψηλότερη ποσότητα καλίου. Επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται τελείως οι έτοιμες τροφές ιδίως οι κονσέρβες και τα αλατισμένα τρόφιμα οποιασδήποτε προελεύσεως.
Άσκηση: Η συστηματική καθημερινή άσκηση μπορεί να μειώσει την πίεση κατά 5 - 10χιλιοστά. Αυτή περιλαμβάνει το ήπιο τρέξιμο το κολύμπι το ποδήλατο και τις διάφορες γυμναστικές ασκήσεις. Θα πρέπει ν' αποφεύγεται η άρση βαρών και η χρήση οργάνων δημιουργίας μυών διότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες και απότομες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης ιδιαίτερα επικίνδυνο στους υπερτασικούς ασθενείς
Κάπνισμα: Διακοπή του καπνίσματος, διότι μαζί με την πίεση αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου καρδιοαγγειακών επεισοδίων.
Εάν τώρα παρ' όλα αυτά η αρτηριακή πίεση ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια τότε θα πρέπει αυτοί οι ασθενείς να υποβάλλονται σε φαρμακευτική θεραπεία. Η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής εξαρτάται από το στάδιο της υπέρτασης και από τις επιπτώσεις που έχει η υπέρταση στα διάφορα όργανα.
Ο ασθενής θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις υποδείξεις του γιατρού και να μη μεταβάλει ούτε την ποσότητα των φαρμάκων ούτε τις ώρες που έχει προσδιορίσει ο γιατρός χωρίς προηγουμένως να τον ενημερώσει.
Σταδιακή αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης
|
Α) Αρχική αρτηριακή πίεση από140/90 έως 180/100 mmHg |
| Στάδιο 1 |
| Μεταβολές στο τρόπο ζωής |
| Στάδιο 2: Αν παραμένει πάνω από 140/90 |
| Συνέχιση των μεταβολών του τρόπου ζωής Έναρξη φαρμακευτικής αγωγής |
| Στάδιο 3: Αν παραμένει πάνω από 140/90 |
| Συνέχιση των μεταβολών του τρόπου ζωής Αύξηση φαρμακευτικής αγωγής ή αντικατάσταση με άλλο φάρμακο |
| Στάδιο 4: Αν παραμένει πάνω από 140/90 |
| Συνέχιση των μεταβολών του τρόπου ζωής Προσθήκη 2ου ή 3ου φάρμακου και διουρητικύ αν δεν έχει χορηγηθεί |
| Στάδιο 5: Αν παραμένει πάνω από 140/90 η αρτηριακή πίεση ονομάζεται ανθεκτική |
|
Β) Αρτηριακή πίεση πάνω απο180/100 mmHg |
| Στάδιο1 |
| Μεταβολές στο τρόπο ζωής Έναρξη φαρμακευτικής αγωγής |
| Στάδιο 2: Αν παραμένει πάνω από 140/90 |
| Συνέχιση των μεταβολών του τρόπου ζωής Αύξηση φαρμακευτικής αγωγής ή αντικατάσταση με άλλο φάρμακο |
| Στάδιο 3: Αν παραμένει πάνω από 140/90 |
| Συνέχιση των μεταβολών του τρόπου ζωής Προσθήκη 2ου ή 3ου φάρμακου και διουρητικό εάν δεν έχει χορηγηθεί |
| Στάδιο 4: Αν παραμένει πάνω από 140/90 ή αρτηριακή πίεση ονομάζεται ανθεκτική |
|
Γ) Ανθεκτική υπέρταση |
|
Σε ποσοστό 3-10% δεν επιτυγχάνεται ικανοποιητική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης παρά την χορήγηση 3 διαφορετικών φάρμακων. Η θεραπεία συνίσταται στην ανεύρεση του αίτιου, που είναι: -Υπερδιάγνωση:
-Μη συμμόρφωση του ασθενή στην χορηγούμενη αγωγή. -Υπερφόρτιση όγκου:
-Αίτια σχετιζόμενα με φάρμακα:
-Αλλά αιτία:Κάπνισμα, επιτεινόμενη παχυσαρκία, δευτεροπαθή αιτία αρτηριακής πίεσης |
Υπερτασική κρίση
Απειλητική για τη ζωή αύξηση της αρτηριακής πίεσης με σοβαρές επιπλοκές όπως εγκεφαλική αιμορραγία, οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή τύφλωση.
Πότε πρέπει να θεραπεύεται επειγόντως η αρτηριακή υπέρταση;
Αυτή καθεαυτή η τιμή της αρτηριακής δεν αποτελεί κριτήριο για να χαρακτηριστεί μια κατάσταση επείγουσα. Τέτοιες αυξήσεις μπορούν να συμβούν και σε φυσιολογικά άτομα κάτω από συνθήκες άγχους ή στρες. Σημασία έχει η μακροχρόνια και όχι η περιστασιακή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Τα πορτοκάλια αυξάνουν την πίεση;
Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις για το ότι οι πλούσιες σε κάλιο τροφές, όπως τα πορτοκάλια, προστατεύουν από την υπέρταση. Να σημειωθεί ότι οι υπερτασικοί που παίρνουν διουρητικά πρέπει να παίρνουν τροφές πλούσιες σε κάλιο, όπως είναι τα πορτοκάλια.
Το σκόρδο ρίχνει την πίεση;
Το σκόρδο προκαλεί μικρή μείωση της αρτηριακής πίεσης όταν χορηγείται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες (π.χ. 10-25 σκελίδες φυσικού σκόρδου την ημέρα). Τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι εκχυλίσματα σκόρδου, που δεν έχουν σταθερή σύνθεση και είναι δύσκολο να εξασφαλίσουν σταθερή δόση. Επίσης και αυτά τα σκευάσματα προκαλούν δυσάρεστη μυρωδιά.
