Μεταβολικό σύνδρομο
|
Στατιστικά δεδομένα |
|
Εισαγωγή
Μια μεγάλη πρόκληση για τους ιατρούς είναι τα άτομα που παρουσιάζουν μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη, (ο τύπος διαβήτη που τουλάχιστο αρχικά δεν χρειάζεται ινσουλίνη αλλά δίαιτα ή δισκία), υπέρταση, κεντρική παχυσαρκία (στην οποία το λίπος συσσωρεύεται στον κορμό - κυρίως στην κοιλιά), μαζί με διαταραχές των λιπιδίων. Τα άτομα αυτά βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο να παρουσιάσουν στεφανιαία νόσο, αγγειοεγκεφαλικά επεισόδια και διαφόρου σοβαρότητας προβλήματα από τα περιφερικά αγγεία των κάτω άκρων, διότι ενώ καθεμιά από τις παραπάνω παραμέτρους αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου, όταν συσσωρευτούν στο ίδιο άτομο περισσότεροι του ενός από αυτούς, ο κίνδυνος δεν διπλασιάζεται απλώς αλλά πολλαπλασιάζεται.
Το Μεταβολικό Σύνδρομο - μια ομάδα παραγόντων κινδύνου για το καρδιαγγειακό σύστημα
Αρκετά συχνά, ένα άτομο παρουσιάζει δύο η περισσότερους από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου. Η συγκέντρωση αυτών, σε διάφορους συνδυασμούς, ήταν γνωστό αρχικά ως Σύνδρομο Χ (διότι ελάχιστα γνωρίζαμε για τον παράγοντα 'Χ' που συνδέει τους επί μέρους παράγοντες κινδύνου μεταξύ τους), ή ως Σύνδρομο Αντοχής στην Ινσουλίνη (διότι διαπιστώθηκε ότι η ινσουλίνη δύσκολα επιτελούσε τις διάφορες λειτουργίες της). Σήμερα η συσσώρευση αυτών των παραμέτρων είναι γνωστή ως Μεταβολικό Σύνδρομο αφού γνωρίζουμε ότι οι αιτίες και οι συνέπειές του είναι άρρηκτα συνδεμένες με τον μεταβολισμό του οργανισμού. Τα επί μέρους στοιχεία του Μεταβολικού Συνδρόμου φαίνονται στον πίνακα.
|
Ορισμός μεταβολικού
συνδρόμου
Τρία από τα πέντε παρακάτω περιγραφόμενα στοιχεία αρκούν για να διαγνωστεί κανείς με μεταβολικό σύνδρομο. Προφανώς όσο περισσότερα εμφανίζει τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος καρδιαγγειακών νοσημάτων |
|
|
|
|
Η παχυσαρκία και ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος(ΒΜΙ), ο οποίος ισούται με το πηλίκο του βάρους διά του τετραγώνου του ύψους, αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου. ΒΜΙ κάτω του 18,5 είναι πολύ χαμηλός, χαρακτηρίζει τα πολύ αδύνατα άτομα και συνοδεύεται από αυξημένη νοσηρότητα. Όταν έχετε ΒΜΙ=18,5-24,9, είστε γενικώς φυσιολογικοί, ΒΜΙ=25-29,9 υπέρβαροι και πάνω από τριάντα παχύσαρκοι. Το BMI καθορίζεται για κάθε άτομο περαιτέρω, βάσει των κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων. Τα άτομα που συσσωρεύουν λίπος στην κοιλιά, θώρακα και άκρα έχουν ανδρικού τύπου κατανομή λίπους που είναι πιο βλαπτική για τον οργανισμό συγκριτικά με την γυναικείου τύπου συσσώρευση λίπους στους γλουτούς. |
Παρότι οι παράγοντες κινδύνου περιγράφηκαν αρχικά πριν είκοσι χρόνια, μόλις το 1988 ο Reaven, ένας Αμερικανός ιατρός και ερευνητής, επανεκτίμησε αυτήν την ομάδα κινδύνου την οποία ονόμασε Σύνδρομο Χ. Στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι και η κεντρικού τύπου παχυσαρκία αποτελούσε παράγοντα κινδύνου και μέρος αυτής της ομάδας. Σήμερα προτιμάται ο όρος "Μεταβολικό Σύνδρομο".
Θα σας φανεί παράξενο αλλά όλα άρχισαν την εποχή των σπηλαίων, τότε που οι πρόγονοί μας δεν ήταν βέβαιοι ότι θα εξασφαλίσουν τροφή και για την επόμενη ημέρα. Σε αυτές τις σκληρές για την επιβίωση συνθήκες, εκείνοι που δεν μπορούσαν να αντέξουν την πολυήμερη ασιτία πέθαιναν, πιθανότατα προτού προλάβουν να αφήσουν απογόνους. Αντιθέτως, οι ανθεκτικότεροι στην ασιτία και επιζούσαν και μετέφεραν τα «ανθεκτικά» γονίδιά τους στις επόμενες γενιές. Μεταξύ των γονιδίων που εξασφάλιζαν στους μακρινούς προγόνους μας την επιβίωση ήταν και εκείνα που τους επέτρεψαν να αποθηκεύουν την ενέργεια που ελάμβαναν σήμερα (που κατά τύχη αγαθή, οι τροφές ήταν άφθονες) και να τη χρησιμοποιούν αύριο ή μεθαύριο (όταν οι συνθήκες θα γίνονταν σκληρές). Βασικά λοιπόν για την επιβίωση γονίδια ήταν αυτά που συνέβαλαν στη μετατροπή της πλεονάζουσας ενέργειας σε λίπος και στη διάσπαση του λίπους σε συνθήκες έλλειψης ενέργειας. Περιττό δε να πούμε ότι ζωτικής σημασίας σε αυτή τη διαδικασία ήταν τα κύτταρα του λιπώδους ιστού, τα αδιποκύτταρα.
Από την εποχή εκείνη ως σήμερα οι συνθήκες διαβίωσης έχουν αλλάξει δραματικά (αν και όχι πάντοτε προς το καλύτερο!). Έτσι, παρά το γεγονός ότι καταστρέφουμε το περιβάλλον και έχουμε εντάξει στη ζωή μας μια σειρά από παράγοντες που μας σκοτώνουν, είναι μάλλον βέβαιον ότι ένας πολίτης του δυτικού κόσμου τρώει με συχνότητα μεγαλύτερη από αυτή που έτρωγε ο άνθρωπος των σπηλαίων. Ως γνήσιοι απόγονοι όμως εκείνων των πρωτογόνων που επιβίωσαν επειδή διέθεταν τα κατάλληλα γονίδια για αποθήκευση λίπους, συνεχίζουμε να αποθηκεύουμε λίπος σαν να φοβόμαστε ότι αύριο δεν θα υπάρχει πια φαγητό. Αλλά, ως γνωστό, όχι μόνο υπάρχει φαγητό αλλά συνήθως υπάρχει περίσσεια αγαθών. Την οποία αποθηκεύουμε και αποθηκεύουμε και αποθηκεύουμε...
Εκτός από την καθαυτό πρόσληψη περισσοτέρων θερμίδων και σε τακτά χρονικά διαστήματα, διαθέτουμε μία ακόμη ζωτικής σημασίας διαφορά από τους μακρινούς προγόνους μας: ξοδεύουμε λιγότερη ενέργεια. Εκείνοι πήγαιναν παντού με τα πόδια, εμείς έχουμε την τάση να κυκλοφορούμε παντού με το αυτοκίνητο. Εκείνοι κυνηγούσαν για την τροφή τους και μάζευαν καρπούς από τα δένδρα, εμείς πεταγόμαστε στον χασάπη και τον μανάβη. Με άλλα λόγια, όχι μόνο προσλαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες αλλά ξοδεύουμε και λιγότερες, ειδικά όσοι εργαζόμαστε σε γραφείο.
Οι αποθήκες λίπους και ειδικά εκείνη της κοιλιακής χώρας είναι από τα πρώτα ορατά με γυμνό μάτι σημάδια ότι η ζωή μας έχει μπει σε μια πορεία που, όπως επισημαίνεται και στον Όμηρο, μας επιφυλάσσει δυσάρεστα. Το λίπος που συσσωρεύεται μεταξύ των σπλάχνων είναι πολύ χειρότερο για την υγεία από το υποδόριο λίπος της κοιλιάς ή των γλουτών: σύμφωνα με πληθώρα μελετών, το λίπος αυτό επηρεάζει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων (χοληστερόλη και τριγλυκερίδια).
Έτσι η αύξηση της περιμέτρου της κοιλιάς συνδέεται με αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτη τύπου 2, καθώς και με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Προφανώς, τα τριγλυκερίδια, τη χοληστερόλη, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα δεν μπορούμε να τα δούμε με γυμνό μάτι. Απαιτείται να επισκεφθούμε τον γιατρό μας ο οποίος θα μας παραπέμψει για αιματολογικές εξετάσεις. Γιατί όμως να πάει κανείς στον γιατρό όταν αισθάνεται καλά και όταν θεωρεί ότι αυτή η παραπάνω κοιλίτσα που έχει αποκτήσει τελευταίως είναι ένα αναπόφευκτο κακό που έρχεται μαζί με τα δεύτερα -άντα. Μα εδώ ακριβώς είναι το θέμα! Καθόλου αναπόφευκτη δεν είναι η κοιλίτσα ύστερα από κάποια ηλικία, έστω και αν η συχνότητα με την οποία τη βλέπουμε (ακόμη και σε πολύ νεαρότερα άτομα) μας έχει πείσει όλους ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι του περάσματος στη μέση ηλικία. Για να πεισθείτε, αναλογιστείτε τους 90χρονους Κρήτες οι οποίοι όχι μόνο δεν έχουν κοιλίτσα αλλά και δεν φαίνονται να έχουν καν λιποκύτταρα! Και μην αμφιβάλλετε ότι οποιοσδήποτε 90χρονος ορεσίβιος της Κρήτης θα ήταν ικανός να ξεπεράσει πολλούς σαραντάρηδες της πόλης σε τεστ κοπώσεως...
Αν λοιπόν οι διαστάσεις της κοιλιάς σας είναι κάπως αυξημένες τον τελευταίο καιρό χωρίς μάλιστα να διαφαίνεται διάθεση υποχώρησής τους, μην το αγνοήσετε: δείτε το σαν ένδειξη ότι πρέπει να κάνετε κάτι για σας. Επισκεφθείτε τον γιατρό σας και ζητήστε του να εξετάσει αν πάσχετε ή όχι από μεταβολικό σύνδρομο. Με τον όρο αυτόν περιγράφουν οι γιατροί το σύνολο των παραμέτρων που πρέπει να ισχύουν για να είναι κανείς υποψήφιος για έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο. Εκτός από την αυξημένη περίμετρο της κοιλιακής χώρας (περισσότερο από 102 εκατοστά για τους άνδρες και περισσότερα από 88 εκατοστά για τις γυναίκες), στις παραμέτρους αυτές εντάσσονται η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων και σακχάρου στο αίμα, καθώς και τα μειωμένα επίπεδα καλής χοληστερόλης. Τρεις από τις παραπάνω παραμέτρους αρκούν για να διαγνωσθεί κανείς με μεταβολικό σύνδρομο, ενώ είναι προφανές ότι όσο περισσότερες είναι οι παράμετροι και όσο πιο ακραίες οι τιμές τους, τόσο πιο μεγάλος ο κίνδυνος για καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά.
Η υπερινσουλιναιμία και/ή η ινσουλινοαντοχή και το μεταβολικό σύνδρομο
Από μεγάλο αριθμό επιδημιολογικών μελετών, διαπιστώθηκε ότι η υπερινσουλιναιμία αποτελεί προγνωστικό δείκτη για την εμφάνιση μη ινσουλινοεξαρτώμενου σακχαρώδη διαβήτη (ΜΙΕΣΔ) αλλά επίσης ότι σχετίζεται με τη στεφανιαία νόσο (ΣΝ) στα άτομα με ΜΙΕΣΔ. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η υπερινσουλιναιμία και/ή η ινσουλινοαντοχή αποτελούν τον συνδετικό κρίκο, τον παράγοντα 'Χ', του μεταβολικού συνδρόμου. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε θεραπευτική στρατηγική η οποία ελαττώνει την υπερινσουλιναιμία και/ή την ινσουλινοαντοχή πιθανόν να είναι ευεργετική για το σύνολο των παραγόντων κινδύνου και τις επιπλοκές που προκαλεί.
Η πιθανότερη εξήγηση της αυξημένης συχνότητας ΣΝ στον ΜΙΕΣΔ, από την οποία κυρίως κινδυνεύει η ζωή αυτών των ατόμων, είναι ότι στην εμφάνισή της συμβάλλουν και οι άλλοι παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου. Κάθε συστατικό του μεταβολικού συνδρόμου αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ΣΝ. Η συνύπαρξη και των άλλων συστατικών της ομάδας γίνεται 'ωρολογιακή βόμβα' αφού πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακών συμβαμάτων.
Αυτό σημαίνει ότι η αντιμετώπιση του ΜΙΕΣΔ δεν πρέπει να εστιάζεται στη λήψη μέτρων με αποκλειστικό σκοπό την ομαλοποίηση της γλυκόζης του αίματος, αλλά σε στρατηγικές για τη μείωση και των άλλων παραμέτρων κινδύνου για ΣΝ.
Είναι αποδεδειγμένο ότι τα άλλα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου μπορούν να προϋπάρχουν περισσότερα από 10 χρόνια πριν από τη διάγνωση του ΜΙΕΣΔ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την κατανόηση της συσχέτισης μεταξύ ΜΙΕΣΔ και του αυξημένου κινδύνου όχι μόνο της εμφάνισης ΣΝ αλλά κυρίως της βαρύτερης πορείας της ΣΝ στα άτομα με ΜΙΕΣΔ. Με άλλα λόγια ο κίνδυνος και η εξέλιξη της ΣΝ ξεκινά πολλά χρόνια πριν από την εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Έτσι, θα πρέπει η πρόληψη της ΣΝ να αρχίζει από το γιατρό της πρωτοβάθμιας περίθαλψης πριν από την εμφάνιση του ΜΙΕΣΔ. Αυτό μπορεί να ηχεί παράδοξο, αλλά η άμεση και επιθετική αντιμετώπιση των εμφανών στοιχείων του μεταβολικού συνδρόμου (π.χ. της κοιλιακής παχυσαρκίας, της υπέρτασης, και της υπερχοληστεριναιμίας) μπορεί να έχει σημαντική επίδραση τόσο στην πρόληψη του ΜΙΕΣΔ όσο και στην καλύτερη έκβαση της ΣΝ.
Η κοιλιακή παχυσαρκία φαίνεται ότι αποτελεί σημαντικό δείκτη του κινδύνου εμφάνισης ΣΝ. Έτσι η περίμετρος της μέσης στο ύψος του ομφαλού σχετίζεται με τον κίνδυνο ΣΝ αλλά και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Μετρήσεις μεγαλύτερες από 95 cm για τις γυναίκες και 100 cm για τους άνδρες συνδέονται με εξαιρετικά αυξημένο κίνδυνο.
Η παρακολούθηση και η διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου
Ο ιατρός της πρωτοβάθμιας περίθαλψης μπορεί όχι μόνον να αναγνωρίσει τους ασθενείς με το μεταβολικό σύνδρομο αλλά και τα άτομα με επιρρέπεια στο να το εμφανίσουν μελλοντικά. Οι υποψήφιοι εμφανίζουν ένα ή περισσότερα από τα εξής: κοιλιακή παχυσαρκία, υπέρταση, διαταραχές των λιπιδίων του αίματος π.χ. αυξημένη χοληστερόλη, ιδίως LDL χοληστερόλη, χαμηλή HDL χοληστερόλη, και εμφανή ή όχι ΜΙΕΣΔ.
Ένα άτομο που παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω είναι φρόνιμο να ελεγχθεί και για τα υπόλοιπα στοιχεία του μεταβολικού συνδρόμου. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τα εξής:
-
Μέτρηση σωματικού βάρους και περίμετρο μέσης
-
Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
-
Προσδιορισμός της γλυκόζης του αίματος
-
Προσδιορισμός των λιπιδίων του ορού
-
Προσδιορισμός της μικρολευκωματινουρίας
Η αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου
|
Πρακτικές συμβουλές |
|
Η αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου του μεταβολικού συνδρόμου, έχει ιδιαίτερη σημασία αφού υπάρχουν στρατηγικές που τροποποιούν ευνοϊκά την εξέλιξή τους. Όπως ειπώθηκε ήδη συνδετικός κρίκος των παραγόντων του μεταβολικού συνδρόμου αποτελεί η υπερινσουλιναιμία και/ή η αντίσταση στην ινσουλίνη.
Η ελάττωση του βάρους και η άσκηση μειώνουν την υπερινσουλιναιμία και την αντίσταση στην ινσουλίνη αλλά και τους άλλους παράγοντες κινδύνου για ΣΝ.
Στο μεταβολικό σύνδρομο ορισμένα φάρμακα π.χ. αντιυπερτασικά (β-αναστολείς, διουρητικά), ή τα αντιδιαβητικά δισκία (σουλφονυλουρίες), μπορούν να επιδεινώσουν ή και να επισπεύσουν την εμφάνιση άλλων παραγόντων κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Θα πρέπει λοιπόν στα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο αυτές οι ουσίες να χρησιμοποιούνται με προσοχή.
Στόχος μας θα πρέπει να είναι η εξάλειψη ή η βελτίωση κάθε παράγοντα κινδύνου χρησιμοποιώντας τα παρακάτω θεραπευτικά μέτρα:
-
Κατάλληλη δίαιτα, σωματική άσκηση, απώλεια σωματικού βάρους.
-
Υπογλυκαιμικά δισκία για τον έλεγχο του σακχαρώδη διαβήτη, όποτε αυτό είναι αναγκαίο.
-
Μείωση της υπερινσουλιναιμίας και/ή της ινσουλινοαντίστασης με άσκηση και ενδεχομένως στο μέλλον με φάρμακα.
-
Ρύθμιση της υπέρτασης.
-
Χορήγηση υπολιπιδαιμικών φαρμάκων όταν ενδείκνυται.
-
Αποφυγή φαρμάκων που προκαλούν υπεργλυκαιμία, υπερινσουλιναιμία και/ή ινσουλινοαντίσταση (π.χ. γλυκοκορτικοειδή και ορισμένα διουρητικά).
Δεν υπάρχουν όμως άκαμπτοι κανόνες. Η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να εξατομικεύεται. Σε μερικά άτομα ή σωματική άσκηση ή η απώλεια βάρους θα μπορούσαν να εξαλείψουν τους περισσότερους παράγοντες του μεταβολικού συνδρόμου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κάπνισμα, το οποίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για ΣΝ, ιδιαίτερα στο διαβήτη. Διακοπή του καπνίσματος μειώνει σημαντικά την πιθανότητα βλάβης όχι μόνο των στεφανιαίων αλλά και των αγγείων των κάτω άκρων.
Εφόσον δεν αποδώσει αυτή η τακτική, υπάρχουν φαρμακευτικοί παράγοντες που μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και αναφέρεται ότι μειώνουν και την ινσουλινοαντοχή π. χ. η μετφορμίνη, η ακαρβόζη, και ορισμένα νέα φάρμακα όπως η γλιμεπιρίδη αλλά και μια νέα κατηγορία, οι θειαζολιδενδιόνες που θα κυκλοφορήσουν προσεχώς.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να αντιμετωπισθούν η υπέρταση και η μικρολευκωματινουρία που ανταποκρίνονται στα περισσότερα αντιυπερτασικά. Τα αντιυπερτασικά της κατηγορίας των αναστολέων της αγγειοτασίνης αναφέρεται ότι έχουν ιδιαίτερο ευνοϊκό ρόλο εδώ. Τέλος μείωση του κινδύνου επιτυγχάνεται με τη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων χρησιμοποιώντας συντηρητικά μέσα αρχικά και φαρμακευτική αγωγή όπου χρειάζεται ανάλογα με το ποια λιπίδια είναι αυξημένα (χοληστερίνη ή τριγλυκερίδια ή και τα δύο).
Είπαμε όμως ότι οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως τα καρδιαγγειακά μπορούν να προληφθούν. Τώρα που γνωρίζουμε ότι τόσο η παχυσαρκία γενικότερα όσο και η συσσώρευση ενδοσπλαχνικού λίπους είναι αποτελέσματα του τρόπου της ζωής μας και μόνο, μπορούμε να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας και να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Τι να κάνουμε; Μα το προφανές: να μιμηθούμε κατά το δυνατόν τις συνήθειες των 90χρονων Κρητών. Βεβαίως, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν μπορούμε να μετακομίσουμε όλοι στην Κρήτη, ούτε μπορούμε να αλλάξουμε τον μολυσμένο αέρα των πόλεων όπου ζούμε. Υπάρχουν όμως πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, αρκεί να τα θελήσουμε: μπορούμε να τρώμε καλύτερα και υγιεινότερα, μπορούμε να ασκούμαστε περισσότερο και συστηματικά, μπορούμε να χάσουμε βάρος. Με άλλα λόγια, για να μην είμαστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ή απλώς να μη φέρουμε την επικίνδυνη κοιλιά με την αυξημένη περίμετρο, δεν έχουμε παρά να επαναπροσαρμόσουμε τη ζωή μας στα δεδομένα που είμαστε εξελικτικά σχεδιασμένοι να ζούμε και τα οποία απωλέσαμε στην πορεία.
Και αν χρειάζεστε αποδείξεις ότι η υιοθέτηση ορισμένων αλλαγών στον τρόπο ζωής είναι ικανές να σας προστατεύσουν από τα καρδιαγγειακά, διαβάστε τα παρακάτω που έχουν προκύψει από εμπεριστατωμένες μελέτες. H ελάττωση του σωματικού βάρους κατά 5% ελαττώνει το ενδοκοιλιακό λίπος κατά 30%, ενώ βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, μειώνει την αρτηριακή πίεση και την κακή χοληστερόλη στο αίμα, και αυξάνει τα επίπεδα της καλής. Με άλλα λόγια, ο σωστός τρόπος ζωής διατηρεί τους παράγοντες κινδύνου σε έλεγχο και εμείς παύουμε να είμαστε υποψήφιοι για εμφράγματα και εγκεφαλικά. Και, πιστέψτε με, μπορεί σήμερα η επιστήμη να κάνει θαύματα και μπορεί στο μέλλον να είμαστε σε θέση να θεραπεύουμε καλύτερα τις τραυματισμένες από τα εμφράγματα καρδιές, όμως η ιπποκρατική ρήση «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν» έχει διαχρονική αξία...
Και ένα τσιγάρο βλάπτει
Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το κάπνισμα και τα καρδιαγγειακά πάνε χέρι χέρι. Ποιος θα περίμενε όμως ότι αρκούν ένα με τέσσερα τσιγάρα την ημέρα για να τριπλασιαστεί ο κίνδυνος που διατρέχει κάποιος να πεθάνει από καρδιοπάθειες; Και όμως, σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε εκτενής και πολύχρονη μελέτη νορβηγών επιστημόνων η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης Tobacco Control. Οι νορβηγοί επιστήμονες παρακολούθησαν 43.000 άνδρες και γυναίκες από τα μέσα της δεκαετίας του 70 ως το 2002, καταγράφοντας την πορεία της υγείας τους και τις συνήθειές τους. H στατιστική ανάλυση των δεδομένων που συνελέγησαν όχι μόνο επιβεβαίωσε παλαιότερες μελέτες σύμφωνα με τις οποίες το κάπνισμα συνδέεται άμεσα με τα εγκεφαλικά, τα εμφράγματα και διάφορους τύπους καρκίνου (θυμίζουμε ότι περισσότεροι από το 90% των καρκίνων του πνεύμονα αποδίδονται στο κάπνισμα), αλλά κατέδειξε και κάτι νέο: ότι δεν υπάρχει ασφαλής δόση καπνίσματος. Με άλλα λόγια, ακόμη και όσοι δεν καπνίζουν πολλά τσιγάρα την ημέρα και θεωρούν ότι δεν κινδυνεύουν με τα τρία-τέσσερα τσιγάρα που καπνίζουν κάθε βράδυ με την παρέα, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Συμπέρασμα
Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελείται από ορισμένους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση επιπλοκών από ζωτικά όργανα όπως τα στεφανιαία αγγεία, τα αγγεία του εγκεφάλου αλλά και των κάτω άκρων. Κάθε στοιχείο του μεταβολικού συνδρόμου αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου, συνήθως όμως αυτοί συσσωρεύονται στο ίδιο άτομο με αποτέλεσμα να αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος επιπλοκών. Απλά μέτρα, όπως η απώλεια βάρους, η άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος και όπου χρειάζεται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή απομακρύνουν σε σημαντικό βαθμό των κίνδυνο επιπλοκών.
Το Βημα & Φίλιππος Καλδρυμίδης
