Διακοπές και σακχαρώδης διαβήτης

Καλοκαίρι, διακοπές, ήλιος , θάλασσα, ταξίδια. Κανείς δεν θέλει σε μια όμορφη και ξένοιαστη περίοδο, σαν αυτή των διακοπών, να ασχολείται με συμβουλές σχετικά με το διαβήτη του.

Όμως μπορεί να μην έχετε σκεφθεί ορισμένα απλά πράγματα, που θα βοηθήσουν να περάσετε ξένοιαστα, χωρίς να σας δημιουργήσει ο διαβήτης προβλήματα που μπορεί και να καταστρέψουν τις διακοπές σας. Μερικοί από σας μπορεί να κάνουν για πρώτη φορά διακοπές “με διαβήτη” και να φαντάζονται ότι ορισμένα πράγματα από αυτά που έκαναν στο παρελθόν, είναι πια αδύνατα γι' αυτούς.

Το πιο συνηθισμένο ερώτημα, σχετικά με τις διακοπές, είναι: “πώς θα μεταφέρω την ινσουλίνη μου ώστε να μη χαλάσει λόγω ζέστης;”

Η ινσουλίνη μπορεί να μείνει εκτός ψυγείου, ακόμα και το καλοκαίρι, για αρκετές ώρες χωρίς να μειωθεί η δραστικότητα της, αρκεί να μην εκτίθεται στον ήλιο ή σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (πάνω από 35°). Έτσι αν πρόκειται να ταξιδέψετε με αυτοκίνητο ή με πλοίο φροντίστε να μεταφέρετε τα φιαλίδια σε μεταλλικό κουτί που κρατάει μεγαλύτερη δροσιά και να μην εκτίθεται απευθείας στον ήλιο. Βάλτε την τσάντα σας κάτω από το κάθισμα του αυτοκινήτου και όχι στο πίσω τζάμι όπου αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες. Όταν φτάσετε στον προορισμό σας, θα βάλετε τα φιαλίδια στην πόρτα του ψυγείου, όπως κάνετε συνήθως.

Αν όμως πρόκειται να ταξιδέψετε σε μέρη που δεν είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει ψυγείο, όπως π.χ. σε κάμπινγκ, τότε μπορείτε να προμηθευτείτε από τα μεγάλα φαρμακεία ή τα μαγαζιά που πουλάνε βοηθήματα (ταινίες, μετρητές σύριγγες κ.λπ.) για όσους έχουν διαβήτη και ειδικά θερμός για τη μεταφορά των φιαλιδίων της ινσουλίνης.

Αυτό που έχει πολλή σημασία είναι η μεταφορά συριγγών και ινσουλίνης όταν ταξιδεύετε με αεροπλάνο. Εδώ το πρόβλημα δεν είναι βέβαια η θερμοκρασία, αλλά η πιθανότητα να καθυστερήσει ή να χαθεί η βαλίτσα ή το τσαντάκι, στο οποίο είχατε βάλει τα απαραίτητα σύνεργά σας. Γι’ αυτό σε κάθε περίπτωση πρέπει να έχετε στην τσάντα που έχετε μαζί σας το μεγαλύτερο μέρος της ινσουλίνης που έχετε πάρει καθώς και μερικές έξτρα σύριγγες. Στην περίπτωση που η βαλίτσα σας θα καθυστερήσει μία δύο μέρες ή αν ακόμα χειρότερα χαθεί , θα έχετε μαζί σας την ινσουλίνη που χρειάζεστε.

Αν για οποιοδήποτε λόγο χρειαστεί να αγοράσετε από κάποια πόλη του εξωτερικού σύριγγες, βεβαιωθείτε ότι πρόκειται για σύριγγες που χρησιμοποιούνται με ινσουλίνη

U100. Αυτή είναι η πυκνότητα της δικής σας ινσουλίνης και U100 πρέπει να γράφει η σύριγγα που χρησιμοποιείτε. Στις περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν ινσουλίνη U100, παρ' όλ' αυτά καλό είναι να ελέγχει κανείς τον τύπο της ινσουλίνης και τη σύριγγα, αν πρόκειται να προμηθευτεί ένα από τα δύο σε χώρα του εξωτερικού.

Μια και αναφερόμαστε σε ταξίδια στο εξωτερικό θα πρέπει να πούμε ότι αν πρόκειται να κάνει κάποιος υπερατλαντικό ταξίδι, θα χρειαστεί αναπροσαρμογή της δόσης ινσουλίνης ανάλογα με την τοπική ώρα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας, εδώ δίνουμε κάποιες οδηγίες ανάλογα με την κατεύθυνση. Έτσι αν ταξιδεύετε δυτικά (π.χ. Η.Π.Α) την ημέρα της αναχώρησης θα κάνετε τη συνηθισμένη πρωινή και βραδινή δόση, 18 ώρες μετά την αναχώρηση, 1/3 της συνήθους πρωινής δόσης με μικρό γεύμα. Την πρώτη μέρα της παραμονής τις κανονικές δύο δόσεις.

Αν ταξιδεύετε σε χώρες της Ανατολής : την ημέρα της αναχώρησης τη συνηθισμένη σας δόση πρωί βράδυ, το πρώτο πρωινό στη χώρα προορισμού, 2/3 της συνήθους πρωινής δόσης 10 ώρες μετά την πρωινή ένεση. Τη συνηθισμένη βραδινή συν το 1/3 της δόσης αν το σάκχαρο είναι πάνω από 240mg. Τη δεύτερη μέρα τις συνηθισμένες δύο δόσεις.

Τέλος θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη να έχει κανείς μαζί του μπισκότα ή φρυγανιές για το ενδεχόμενο καθυστέρησης σερβιρίσματος φαγητού στο αεροπλάνο.

Δε θα πρέπει ποτέ να σκεφτεί κανείς : “θα βρω κάτι να πάρω στο αεροδρόμιο”. Η καντίνα μπορεί να είναι κλειστή, οι καθυστερήσεις γίνονται πολλές φορές ενώ είναι οι επιβάτες μέσα στο αεροπλάνο κ.λπ. Είναι πολύ απλό να έχει κανείς μαζί του ότι του χρειάζεται, έτσι ώστε να μην διακινδυνεύει να πάθει υπογλυκαιμία.

Ας γυρίσουμε όμως στις διακοπές στην Ελλάδα. Τα νέα άτομα που κάνουν ινσουλίνη θα πρέπει να ξέρουν ότι οι ανάγκες τους σε ινσουλίνη μπορεί να μειωθούν σημαντικά κυρίως σε ινσουλίνη ταχείας δράσης. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους, ο ένας είναι ότι στις διακοπές, είναι αυξημένη η φυσική δραστηριότητα (κολύμπι, ρακέτες, ποδήλατο, περπάτημα, χορός κ.λπ.) ο άλλος έχει να κάνει με την αυξημένη απορρόφηση της ινσουλίνης λόγω ζέστης.

Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνει αναπροσαρμογή της δόσης ινσουλίνης, ανάλογα με την ώρα της αυξημένης δραστηριότητας και τις τιμές του σακχάρου. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή αν πρόκειται να κολυμπήσει κανείς και μάλιστα για αρκετή ώρα. Σε κάθε περίπτωση είναι καλό πριν πέσετε στη θάλασσα να πάρετε μια πορτοκαλάδα ή οποιοδήποτε χυμό φρούτου.

Αν κάποιος κάνει ψαροντούφεκο, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός. Συνιστάται να μη βουτάει μόνος του, αυτό άλλωστε είναι κανόνας άσχετα από το αν υπάρχει ή όχι διαβήτης. Θα πρέπει να έχει ελέγξει το σάκχαρό του μία δυο φορές μια ώρα πριν από την κατάδυση. Αν βλέπει ο,τι υπάρχει τάση να πέφτει, έστω και αν δεν είναι χαμηλό, αν δηλαδή ήταν 220mg και μισή ώρα μετά είναι 170 θα πρέπει να πάρει κάποιο χυμό με ζάχαρη ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος υπογλυκαιμίας.

Τα άτομα που παίρνουν αντιδιαβητικά δισκία συνήθως δεν χρειάζεται να κάνουν αναπροσαρμογή της θεραπείας. Αν όμως, κυρίως αυτοί που παίρνουν σουλφονυλουρίες (Daonil, Daopar, Diamicron, Minodiab) παρουσιάσουν έντονη πείνα, τρεμούλα ή κάποιο άλλο σημάδι πιθανής υπογλυκαιμίας, θα πρέπει να μειώσουν τη δόση των δισκίων. Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να σταματήσουν τα χάπια ή την ινσουλίνη εντελώς.

Άλλη μία παράμετρος που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, κυρίως από τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, είναι η αφυδάτωση. Η ζέστη η αυξημένη δραστηριότητα και η εφίδρωση εύκολα μπορούν να οδηγήσουν σε αφυδάτωση. Η άφθονη λήψη υγρών είναι απαραίτητη, χρειάζεται όμως προσοχή, αν τα υγρά είναι χυμοί φρούτων, έστω χωρίς ζάχαρη, θα πρέπει να υπολογισθούν στο σύνολο των προσλαμβανομένων υδατανθράκων.

Το καλοκαίρι η άμμος είναι καυτή, πολλές φορές μέσα στη θάλασσα υπάρχουν πέτρες πολύ αιχμηρές, ακόμα και στην παραλία βρίσκει δυστυχώς κανείς κομμάτια από γυαλιά ή άλλα αιχμηρά αντικείμενα. Για να αποφύγετε οποιοδήποτε τραυματισμό ή έγκαυμα πρέπει να μην περπατάτε ποτέ ξυπόλητοι στην παραλία.

Μη σκεφτείτε ότι αν η άμμος είναι ζεστή θα το καταλάβω και θα φορέσω τα πέδιλά μου. Πολύ συχνά μετά από μερικά χρόνια διαβήτη, τα πόδια χάνουν τη δυνατότητα να αισθάνονται το ζεστό ή το κρύο. Μπορεί λοιπόν να περπατάτε σε επιφάνεια καυτή και να μη νιώθετε το μέγεθος της ζέστης. Αργότερα δε να αντιληφθείτε ότι στο πέλμα του ποδιού έχει δημιουργηθεί φουσκάλα από έγκαυμα.

Όλα αυτά μπορούν να αποφευχθούν αν προσέξετε και δεν περπατάτε ποτέ ξυπόλητοι!!.

Τέλος ας αναφερθεί ότι το καλοκαίρι είναι αρκετά συχνές οι γαστρεντερίτιδες που εκδηλώνονται κυρίως με διάρροιες. Οφείλονται στην αλλαγή του νερού ή στη μεγαλύτερη κατανάλωση φρούτων ή σε ιούς. Στην περίπτωση που παρουσιασθούν παρόμοια συμπτώματα θα πρέπει να γίνει περιορισμός των φρούτων και των λαχανικών, λήψη υγρών κατά προτίμηση σε ροφήματα όπως τσάι.

Διαβάζοντας τα παραπάνω ίσως σκεφθεί κανείς ότι κάποιος που έχει διαβήτη δεν μπορεί να χαρεί τις διακοπές του και πρέπει συνεχώς να φροντίζει τον εαυτό του. Δεν είναι έτσι.

Όσοι έχετε πρόσβαση στο Internet μπορείτε να παρακολουθήσετε διαλόγους μεταξύ ατόμων με διαβήτη που κάνουν ορειβασία σε βράχια, καταδύσεις και εξερεύνηση βυθού, καθώς ή εξωτικά ταξίδια που οι περισσότεροι δεν διανοούνται καν να αποτολμήσουν.

Και τώρα δεν μένει παρά να σας ευχηθώ καλές διακοπές – που αν προσέξετε θα μπορέσετε να τις απολαύσετε χωρίς κανένα πρόβλημα.