sΕπείγουσες καταστάσεις: Υπογλυκαιμία-Υπεργλυκαιμία

Οι δύο πιο συνηθισμένες επείγουσες διαβητικές καταστάσεις είναι η υπογλυκαιμία (χαμηλή γλυκόζη αίματος) και η υπεργλυκαιμία (υψηλή γλυκόζη αίματος). Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να εμφανιστούν τόσο σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 όσο και σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 (με εξαίρεση τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που αντιμετωπίζονται με δίαιτα και άσκηση μόνο και τα οποία δεν εμφανίζουν υπογλυκαιμία). Τα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να φέρουν μαζί τους μία μορφή ιατρικής ταυτότητας, στην οποία θα αναφέρεται ότι έχουν διαβήτη, ποια φάρμακα παίρνουν, το όνομα και η διεύθυνσή τους, καθώς και το όνομα και το τηλέφωνο κάποιου συγγενούς.

Υπογλυκαιμία

Xαμηλές τιμές σακχάρου αίματος

Η υπογλυκαιμία (χαμηλή γλυκόζη αίματος) μπορεί να εμφανιστεί όταν ένα άτομο που λαμβάνει αντιδιαβητική φαρμακευτική αγωγή φάει πολύ λίγο, αν δεν φάει αρκετά έγκαιρα, αν λάβει αυξημένη δόση φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. παραπάνω μονάδες ινσουλίνης από όσες χρειάζεται) ή αν ασκηθεί υπερβολικά. Υπογλυκαιμικά επεισόδια εμφανίζονται συνηθέστερα στα άτομα που χρησιμοποιούν ινσουλίνη. Η υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια και, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων (λιποθυμία) ή ακόμη και σε σπασμούς. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από άτομο σε άτομο, αλλά γενικά περιλαμβάνουν:

Συμπτώματα

  • Υπερβολικό ιδρώτα, ζαλάδες, τρεμούλα

  • Ωχρότητα

  • Πονοκέφαλο

  • Αίσθημα μουδιάσματος στα χείλη

  • Αυξημένη πείνα

Προσοχή στην υπογλυκαιμία

Εάν ένας διαβητικός είτε τύπου 1 είτε τύπου 2 έχει υπογλυκαιμία (π.χ. σάκχαρο 50 mg/dl ή λιγότερο), με ή χωρίς συμπτώματα, θα πρέπει να πάρει αμέσως 15 gr απλού υδατάνθρακα. Ο υδατάνθρακας μπορεί να ληφθεί είτε σε υγρή μορφή (π.χ. χυμός πορτοκαλιού χωρίς ζάχαρη) είτε σε στέρεα, π.χ. κύβοι ζάχαρης ή ένα κουτάλι ζάχαρης ή μέλι. Όλα τα παραπάνω επειδή είναι απλοί υδατάνθρακες απορροφούνται γρήγορα και δρουν έγκαιρα, όμως η δράση τους διαρκεί μόνο 15 έως 20 λεπτά. Εάν η υπογλυκαιμία παρουσιάστηκε περισσότερο από 15 λεπτά πριν το προγραμματισμένο γεύμα, ο ασθενής θα πρέπει να φάει το γεύμα νωρίτερα ή να καταναλώσει και σύμπλοκους υδατάνθρακες ή πρωτεΐνες ώστε να καλυφθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (πέραν των 15 έως 20 λεπτών που του προσέφερε ο απλός υδατάνθρακας). Οι σύμπλοκοι υδατάνθρακες όπως το ψωμί ή οι φρυγανιές σε συνδυασμό με πρωτεΐνη (π.χ. τυρί, βούτυρο ή γάλα) συνήθως παρέχουν επαρκή τροφή, όμως το σάκχαρο αίματος θα πρέπει να ελέγχεται κάθε 20 λεπτά ως το επόμενο γεύμα ώστε να αποφευχθεί η επανεμφάνιση της υπογλυκαιμίας. Ένα ποτήρι με άπαχο γάλα έχει την ίδια ποσότητα πρωτεΐνης και υδατανθράκων με ένα ποτήρι πλήρες γάλα.

Εάν ο ασθενής είναι αναίσθητος ή δε μπορεί αν καταπιεί τότε θα πρέπει να γίνει ενδομυϊκά μία ένεση γλυκαγόνης (Glucagon 1 mg). Τα άτομα που συγκατοικούν με τον ασθενή θα πρέπει να έχουν εκπαιδευθεί στον τρόπο χορήγησης της ένεσης.

Οι ασθενείς που είναι σε θεραπεία με σουλφονυλουρίες (αντιδιαβητικά δισκία) και επίσης όσοι έχουν επηρεασμένη τη νεφρική λειτουργία θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το γιατρό τους διότι σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι δυνατό η υπογλυκαιμία να παραταθεί γιά αρκετές ώρες ή και μέρες.

Συνοπτικά, γιά τον διαβητικό με υπογλυκαιμία συνιστάται χυμός πορτοκάλι γιά την άμεση διόρθωσή της και έλεγχος σακχάρου αίματος 20 λεπτά αργότερα εάν ο ασθενής δεν έχει στο μεταξύ φάει πλήρες γεύμα. Εάν στα 20 λεπτά το σάκχαρο παραμένει κάτω του 70 mg/dl ο ασθενής θα πρέπει να πιεί περισσότερο χυμό πορτοκάλι και να φάει σύμπλοκους υδατάνθρακες ή πρωτεϊνες γιά να σταθεροποιήσει τα επίπεδα αίματος σακχάρου μέχρι το επόμενο γεύμα.

Medweb

  • Δυσκολία στο ξύπνημα

  • Έλλειψη συγκέντρωσης

  • Διαταραχή προσωπικότητας, νοητική σύγχυση

 Αντιμετώπιση

  • Η λήψη ζάχαρης (2 κουταλάκια του τσαγιού σε διάλυμα) θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα. H λήψη ζάχαρης μπορεί να επαναληφθεί μετά από 10 λεπτά.

Εάν η YΠOΓΛYKAIMIA εκδηλώθηκε μόλις πριν από το κύριο ή άλλο γεύμα σας, διορθώστε την σύμφωνα με τις παραπάνω οδηγίες και ακολούθως πάρτε το γεύμα σας.

Εάν σας βρουν αναίσθητο, πρέπει:

  • Να μη σας χορηγήσουν υγρά, αν δεν μπορείτε να καταπιείτε

-να σας χορηγηθεί ΓΛYKAΓONH παρεντερικά

- να καλέσουν ΓIATPO

 Αιτίες

  • Μεγαλύτερη δόση ινσουλίνης από την απαιτούμενη

  • Mη επαρκής λήψη τροφής

  • Άσκηση σε ασυνήθιστη ένταση

  • Kαθυστέρηση γεύματος

  • Ένταση, ζεστός καιρός

  • Λήψη οινοπνεύματος σε αυξημένη ποσότητα

Υπεργλυκαιμία

Yψηλές τιμές σακχάρου αίματος με ή χωρίς οξέωση

Υπάρχουν τρεις επείγουσες καταστάσεις που σχετίζονται με πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα:

  • η απλή υπεργλυκαιμία χωρίς οξέωση,

  • η κετοξέωση και

  • το υπερωσμωτικό μη κετωτικό κώμα.

Η κετοξέωση σχετίζεται συχνότερα με το διαβήτη τύπου 1 και το υπερωσμωτικό μη κετωτικό κώμα είναι πιο σύνηθες σε ηλικιωμένα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να εξελιχθούν σταδιακά, αλλά είναι σοβαρές, απειλητικές για τη ζωή, επείγουσες καταστάσεις που απαιτούν ιατρική αντιμετώπιση.

Τα συμπτώματα της υπεργλυκαιμίας είναι ίδια με αυτά του μη αντιμετωπισθέντος διαβήτη. Η ετοιμότητα για τη γρήγορη αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων της υπεργλυκαιμίας μπορεί να

βοηθήσει να αποφευχθεί ένα σοβαρό πρόβλημα.

 Συμπτώματα

  • Mεγάλη δίψα και συχνουρία

  • Aτονία, κοιλιακούς πόνους, γενικευμένους πόνους

  • Aνορεξία, αίσθηση κακουχίας, αδιαθεσία

  • Δύσπνοια

 Aιτίες

  • Πολύ λίγη ή καθόλου ινσουλίνη

  • Λήψη τροφής με περισσότερους υδατάνθρακες και θερμίδες από ότι επιτρέπει η δίαιτα

  • Λοίμωξη, πυρετός

  • Συναισθηματική ένταση, stress

  • Λιγότερη από τη συνηθισμένη άσκηση

Aντιμετώπιση

  • Συχνότερες εξετάσεις αίματος για σάκχαρο και ούρων για σάκχαρο και οξόνη

  • Ποτέ μην ξεχνάτε την ένεση ινσουλίνης ή την λήψη αντιδιαβητικών δισκίων

  • Πιείτε υγρά χωρίς ζάχαρη

  • Προσέχετε τη διατροφή σας