Αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας

Τρόμος, ιδρώτας, αδυναμία να συγκεντρωθείς... Εάν έχεις ήδη δοκιμάσει την υπογλυκαιμία αυτά τα συμπτώματα πρέπει να σου είναι γνωστά. Τι έκανες ασυναίσθητα: Έτρεξες να πιεις ένα χυμό η ακόμα και να φας ένα γλυκό. Με λύπη όμως διαπίστωσες λίγη ώρα αργότερα ότι το σάκχαρο σου είχε πάλι ανέβει στα ύψη.

Όλοι μας ξέρουμε ότι δεν είναι εύκολο πάντα να αντιμετωπίσεις ένα χαμηλό σάκχαρο μια υπογλυκαιμία. Η θεωρία όσο πιο πολύ τόσο πιο καλό δεν ισχύει σ αυτήν την περίπτωση. Όταν το σάκχαρο σου είναι χαμηλό θες να φας και μάλιστα θέλεις να τρως μέχρι να φύγουν τελείως τα συμπτώματα. Επειδή όμως η γλυκόζη της τροφής θέλει κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να φθάσει στο αίμα και να αποκατασταθεί το σάκχαρο στα φυσιολογικά επίπεδα, εσύ παρ΄ ότι τρως αισθάνεσαι ακόμη τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας. Γι αυτό καμιά φορά τρως παρά πάνω από ότι πρέπει με αποτέλεσμα το σάκχαρο σου να φθάσει πάλι στα ύψη.

Τι είναι η υπογλυκαιμία;

Υπογλυκαιμία είναι κάθε σάκχαρο κάτω από τα 70 mg/dl όπως το μετράς με το μηχανάκι αυτομετρήσεως που έχεις κι αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετή γλυκόζη στο αίμα σου. Επειδή ο εγκέφαλος τρέφεται κυρίως από την γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα σου ο ανθρώπινος οργανισμός διαθέτει ένα τέλειο αμυντικό σύστημα για να διατηρεί και να επαναφέρει το σάκχαρο σου στα φυσιολογικά επίπεδα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από μια ομάδα ορμονών που εκλύονται μόλις το σάκχαρο σου πέσει κάτω από το 70 mg/dl. Οι ορμόνες αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα την έκκληση συμπτωμάτων όπως ο ιδρώτας, ο τρόμος, ο εκνευρισμός, η πεινά (πρόσεξε όμως η πεινά δεν είναι πάντα δείγμα υπογλυκαιμίας) Τα συμπτώματα αυτά σκοπό έχουν να σε προειδοποιήσουν ότι το σάκχαρό σου πέφτει κι ότι πρέπει κάτι να κάνεις για να διατηρήσεις σε φυσιολογικά επίπεδα δηλαδή να φας κάτι. Εάν δεν προλάβεις να φας τότε το σάκχαρο πέφτει σε πιο χαμηλά επίπεδα και τότε αισθάνεσαι αδυναμία να συγκεντρωθείς σύγχυση, θάμβος στα μάτια, μουδιάσματα ίσως πονοκέφαλο η και αλλάζει η συμπεριφορά σου προς τους άλλους.

Πότε συμβαίνει η υπογλυκαιμία;

Συνήθως, όταν ασκείσαι, η όταν τρως λιγότερο απ ότι πρέπει, η όταν κανείς επί πλέον ινσουλίνη για να διορθώσεις ένα ψηλό σου σάκχαρο μετά το φαγητό, η όταν πίνεις αλκοολούχα ποτά με άδειο στομάχι.

Η υπογλυκαιμία συμβαίνει πιο συχνά στα άτομα που παίρνουν ινσουλίνη αλλά μπορεί να συμβεί και στα άτομα που παίρνουν αντιδιαβητικά δισκία κυρίως σουλφονυλουρίες. Συμπτώματα υπογλυκαιμίας μπορεί να αισθανθείς ακόμη κι όταν το σάκχαρο σου πέσει απότομα από ψηλά επίπεδα στα κανονικά επίπεδα π. χ από το 180 στο 100 Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως όταν δεν είσαι καλά ρυθμισμένος. Επίσης το αίσθημα της πεινάς κυρίως της λαιμαργίας είναι σύμπτωμα και των υψηλών σακχάρων. Γι΄ αυτό πρέπει πάντα όταν αισθάνεσαι κάποιο παράξενο αίσθημα να μετράς πάντα το σάκχαρο σου πριν αρχίσεις να τρως κάτι γλυκό με την υπόνοια ότι αυτό ήταν υπογλυκαιμία.

Τι κάνεις για να διορθώσεις την υπογλυκαιμία σου;

Η σωστή αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας είναι η λήψη 15 γραμμαρίων απλών υδατανθράκων που απορροφώνται γρήγορα. Στον ακόλουθο πίνακα μπορείς να πάρεις μια ιδέα ποιοι είναι αυτοί οι υδατάνθρακες και πόσο από αυτούς μπορείς να φας.

Τα 15 γραμμάρια υδατανθράκων θα μπορέσουν να ανεβάσουν το σάκχαρό σου κατά 40 με 80 mg/dl περίπου και χρειάζονται περίπου 15 λεπτά για να απορροφηθούν και να μπουν στο αίμα. Γι αυτό μόλις φας πρέπει να περιμένεις 15 λεπτά τουλάχιστον για να ξαναμετρήσεις το σάκχαρό σου και να δεις αν διόρθωσες ικανοποιητικά την υπογλυκαιμία σου. Εάν το σάκχαρό σου είναι ακόμη χαμηλό μπορείς να ξαναφάς αλλά 15 γραμμάρια υδατανθράκων και να ξαναμετρήσεις το σάκχαρό σου σε 15 πάλι λεπτά. Όλα τα άτομα δεν αντιδρούν το ίδιο στην διόρθωση της υπογλυκαιμίας και μην ξεχνάτε ότι η διόρθωση της εξαρτάται επίσης και από την αιτία που την προκάλεσε. Πρόσεξε να διορθώνεις την υπογλυκαιμία σου αργά και σταθερά γιατί αν φας πολύ μέχρι να φύγουν τελείως τα συμπτώματα σου μπορεί να ανεβάσεις απρόσεκτα πολύ το σάκχαρο σου.

Τι είναι οι υδατάνθρακες;

Οι υδατάνθρακες είναι το είδος της τροφής που ο οργανισμός μας χρησιμοποιεί σαν πηγή ενέργειας. Υπάρχουν δυο είδη υδατανθράκων οι σύνθετοι όπως το άμυλο οι πατάτες το ρύζι το ψωμί και οι απλοί όπως τα φρούτα οι καραμέλες η το μέλι.

Οι απλοί υδατάνθρακες διασπώνται ταχύτατα σε γλυκόζη και μπαίνουν γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος. Τα άλλα είδη της διατροφής μας όπως οι πρωτεΐνες και τα λίπη διασπώνται με πολύ αργότερο ρυθμό και γι αυτό δεν είναι αποτελεσματικά στην άμεση αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Πολλές τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες περιέχουν και αρκετή ποσότητα πρωτεϊνών η λιπών (όπως το παγωτό, τα μπισκότα, το κέικ κλπ). Αυτές οι τροφές δεν συνιστώνται για την διόρθωση της υπογλυκαιμίας γιατί το λίπος επιβραδύνει την επίδραση των υδατανθράκων κι επί πλέον προσθέτει πολλές θερμίδες. Υπερδιόρθωση της υπογλυκαιμίας έχει σαν δυσάρεστη συνέπεια την αύξηση του σωματικού βάρους.

Ποτέ πρέπει να φας;

Είναι ευκολότερο και σωστότερο να χρησιμοποιείς μια από τις πιο κάτω τροφές για να διορθώνεις την υπογλυκαιμία σου. Είναι εύκολο να θυμάσαι ότι 15 γραμμάρια υδατανθράκων είναι περίπου 60 θερμίδες.

Εάν η ώρα του κυρίως σου γεύματος είναι αρκετά μακριά από την υπογλυκαιμία σου τότε δεν αρκεί να φας μόνο απλούς υδατάνθρακες αλλά πρέπει να συμπληρώσεις και με κάποιο σύνθετο υδατάνθρακα πρωτεϊνικής προέλευσης. Π. χ. ένα μικρό σάντουιτς με ζαμπόν η τυρί, η λίγο τυρί με φρούτο. Η πρωτεΐνη βοηθά το σάκχαρο να διατηρηθεί σε φυσιολογικά επίπεδα και να μην ξαναπέσει.

Η υπογλυκαιμία μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή παρενέργεια της θεραπείας σου γι αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται αμέσως και σωστά. Όσοι ευρίσκονται στο εντατικοποιημενο σχήμα ινσουλινοθεραπεις με πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης την ημέρα και με σκοπό την όσο καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου τους πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους και να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του για την αποφυγή των υπογλυκαιμιών. Στόχος της εντατικοποιημένης ινσουλινοθεραπείας είναι όχι μόνο η καλή ρύθμιση αλλά και η αποφυγή των υπογλυκαιμιών.

Οδηγίες για την αποφυγή των υπογλυκαιμιών

Πολλά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορούν να αποφευχθούν εάν τηρείς σωστά την αγωγή σου για τον διαβήτη σου.

Να ακολουθείς πιστά το ωράριο των γευμάτων σου ιδιαίτερα εάν παίρνεις δυο ενέσεις ινσουλίνης την ημέρα, η αντιδιαβητικά δισκία. Προσπάθησε να τρως τα κύρια γεύματα σου και snacks σου στην σωστή ώρα και σωστή ποσότητα. Κατά καιρούς ζύγιζε πάλι την μερίδα του γεύματος σου ούτως ώστε να σιγουρευθείς ότι δεν υποτιμάς τα όσα πρέπει να φάς.

Μέτρα συχνά το σάκχαρο σου ιδίως όταν αισθάνεσαι συμπτώματα που σου θυμίζουν υπογλυκαιμία Είναι καλύτερο να ξέρεις το πραγματικό σάκχαρό σου παρά να εμπιστεύεσαι τα συμπτώματα σου. Εάν το σάκχαρό σου είναι χαμηλό κάνε αμέσως κάτι για να μην πέσει σε χαμηλότερο επίπεδο.

Να παίρνεις τα φάρμακα σου πάντα την σωστή ώρα. Η ινσουλίνη πρέπει πάντα να γίνεται πριν από το γεύμα.

Μέτρα το σάκχαρο σου πριν και μετά την άσκηση σου. Ανάλογα με το σάκχαρό σου μπορείς να συμπληρώσεις ένα μικρό γεύμα πριν από την άσκηση σου.

Συμβουλέψου τον γιατρό σου πως μπορείς να ρυθμίζεις την ινσουλίνη σου ανάλογα με τις ανάγκες της ημέρας για να αποφεύγεις την υπογλυκαιμία.

Για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι που είναι νέοι εργάζονται με άτακτα ωράρια και ασκούνται πιο συχνά το σύστημα των πολλαπλών ενέσεων ινσουλίνης (εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία) υπό την σωστή καθοδήγηση του γιατρού σου είναι ο πιο εύκαμπτος τρόπος για την ιδανική ρύθμιση του σακχάρου κι επιτρέπει ευκολώτερα την αποφυγή των υπογλυκαιμιών.

Ευαπορόφητοι υδατάνθρακες για την διόρθωση της υπογλυκαιμίας

Τροφή / Πηγή Γλυκόζης Ποσότητα Γραμμάρια υδατανθράκων
Χυμός Φρούτων χωρίς ζάχαρη(πορτοκάλι, Μήλο, γκρειπφρουτ) ½ ποτήρι 15
Χυμός φρούτων χωρίς ζάχαρη (σταφύλι, μούρα) 1/3 ποτηριού 15
Σταφίδες 2 κουταλιές σούπας 15
Γάλα χαμηλό σε λιπαρά 1 ποτήρι 12
Κόκα -Κόλα, ανθρακούχα ποτά ½ ποτήρι 13
Ζάχαρη 1 κουταλιά 15
Καραμέλες τύπου Lifesavers 8 κομμάτια 15
μέλι 1 κουταλιά 17