Διαβητικό πόδι

Πρέπει ο διαβητικός να μάθει πως να ελέγχει και πως να περιποιείται κάθε μέρα τα πόδια του.

Αν υπάρχουν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα ο έλεγχος και η περιποίηση των ποδιών πρέπει να γίνονται σχολαστικά.

Συμπτώματα

• Το πόδι δεν έχει καμία αίσθηση

• Πόνος στα πόδια κατά το βάδισμα

• Παραμορφώσεις ή κάλοι στα πόδια

• Έχει δημιουργηθεί έλκος στα πόδια

Υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που πρέπει να συνυπάρχουν με το σακχαρώδη διαβήτη για να δημιουργηθεί το διαβητικό πόδι.

Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες:

1. Το κάπνισμα.

2. Η έκθεση των ποδιών σε τραυματισμούς (μηχανικούς, θερμικούς ή χημικούς).

3. Η μη έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε περίπτωση προβλήματος στα πόδια.

Το κάπνισμα ευθύνεται, ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό από τον διαβήτη, για την εμφάνιση περιφερικής αγγειοπάθειας.

Όπως ήδη αναφέρθηκε τα τραυματικά ερεθίσματα είναι τριών κατηγοριών:

Θερμικά τραύματα:

Δημιουργούνται όταν ο ασθενής, προκειμένου να ζεστάνει τα πόδια του χρησιμοποιεί θερμοφόρα. Επίσης όταν το καλοκαίρι περπατάει ξυπόλητος σε ζεστή άμμο ή όταν κάνει μπάνιο ή ποδόλουτρο σε πολύ ζεστό νερό.

Αν τα πόδια παγώνουν το βράδυ, η ασφαλέστερη λύση είναι ζεστές κάλτσες, οι εντριβές με οινόπνευμα πρέπει να αποφεύγονται διότι δημιουργούν έντονη ξηρότητα.

Μηχανικά τραύματα:

Οι πιο συχνά εμφανιζόμενοι τραυματισμοί οφείλονται σε μηχανικά ερεθίσματα. Ποια είναι αυτά;

Τραυματισμός από ψαλίδι, στην προσπάθεια να κοπούν τα νύχια. Κόψιμο με ξυραφάκι που χρησιμοποιήθηκε για την αφαίρεση κάλου. Τραυματισμός από αιχμηρό αντικείμενο που πάτησε ο ασθενής χωρίς να το αντιληφθεί, ενώ περπατούσε ξυπόλητος. Ερεθισμός, κοκκινίλα σε κάποιο δάκτυλο ή στο πλάι του πέλματος από στενό παπούτσι.

Πώς να αποφύγουμε τους παραπάνω τραυματισμούς;

Τα νύχια πρέπει να κονταίνουν με λίμα και να μην κόβονται με ψαλίδι.

Οι κάλοι πρέπει να αφαιρούνται σιγά σιγά με ελαφρόπετρα.

Σε καμιά περίπτωση, δεν πρέπει να περπατάτε ξυπόλητοι.

Τα παπούτσια πρέπει να είναι άνετα, ούτε στενά αλλά ούτε και φαρδύτερα από όσο χρειάζεται. Πρέπει να έχουν τέτοιο σχήμα ώστε το πόδι να μη συμπιέζεται για να χωρέσει. Π.χ. μυτερές γόβες. Πολλές φορές ακούμε τη δικαιολογία: "δεν τα φοράω συνήθως, τα έβαλα μόνο για λίγο μέχρις ότου έρθω εδώ". Δεν χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνει το κακό. Ακόμα και με μισή ώρα πίεσης το πόδι, που έχει ήδη κάποιου βαθμού κακή αιμάτωση, μπορεί να παρουσιάσει μεγάλο και απειλητικό πρόβλημα.

Τα παπούτσια με κορδόνια ή τα αθλητικά που είναι μαλακά, πρέπει να προτιμώνται.

Χημικά τραύματα:

Δημιουργούνται από τη χρησιμοποίηση κερατολυτικών ουσιών που υπάρχουν σε διάφορα τσιρότα, και χρησιμοποιούνται για την αφαίρεση των κάλων. Όπως αναφέρθηκε ήδη, οι κάλοι πρέπει να αφαιρούνται με τρίψιμο με ελαφρόπετρα.

Άλλοι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη είναι:

α) οι μυκητιάσεις, κυρίως ανάμεσα στα δάχτυλα και

β) τα σκασίματα στην πτέρνα που οφείλονται σε αυξημένη ξηρότητα στην περιοχή.

Οι μυκητιάσεις εμφανίζονται συνήθως ανάμεσα στα δάχτυλα, οφείλονται κατά κύριο λόγο σε αυξημένη υγρασία. Το καλό στέγνωμα ανάμεσα στα δάχτυλα, η αποφυγή νάυλον κάλτσας και η συχνή αλλαγή παπουτσιών, μέσα στο 24ωρο, συμβάλλουν σημαντικά στην αποφυγή εμφάνισης μυκητιάσεως.

Τα σκασίματα στη φτέρνα, όπως και οι μυκητιάσεις, έχουν σαν αποτέλεσμα να δημιουργούν ανοίγματα στο δέρμα απ' όπου μπαίνουν μικρόβια με επακόλουθο τη φλεγμονή.

Όταν υπάρχει ξηρότητα έστω και μικρού βαθμού, πρέπει να αντιμετωπίζεται με τη χρήση ειδικής μαλακτικής αλοιφής. Η επάλειψη με την αλοιφή πρέπει να γίνεται μόνο στη φτέρνα και όχι ανάμεσα στα δάχτυλα. Αν δεν υπάρχει ξηρότητα δεν θα δημιουργηθούν σχάσεις με τα γνωστά επακόλουθα.

Τέλος πρέπει να τονιστεί ότι αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η έγκαιρη ενημέρωση του γιατρού σε περίπτωση που θα εμφανιστεί και ο παραμικρός τραυματισμός ή κοκκινίλα στο πόδι.

Τη φροντίδα των ποδιών πρέπει να την έχει και κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, δεδομένου ότι το άτομο που έχει διαβήτη μπορεί να εμφανίζει μειωμένη όραση, π.χ. λόγω καταρράκτη, έτσι ώστε να μη βλέπει τις αλλοιώσεις στα πόδια. Πολλές φορές είναι δύσκολο για τα ηλικιωμένα άτομα να ελέγξουν την επιφάνεια των ποδιών τους γιατί δεν μπορούν να σκύψουν.

Τόσο οι ασθενείς όσο και όλοι όσοι ασχολούνται με τα επαγγέλματα υγείας, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ο συστηματικός έλεγχος των ποδιών είναι απαραίτητος για την πρόληψη και αποφυγή ακρωτηριασμών.