Θεραπεία σακχαρώδη διαβήτη

Πως μπορώ να αναλάβω τον έλεγχο του διαβήτη ;

Στόχος κατά την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη

Ο στόχος κατά την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι η ρύθμιση του, δηλαδή να διατηρείται το σάκχαρο αίματος όσο γίνεται πιο κοντά στα “φυσιολογικά” επίπεδα. Την κατάσταση αυτή την ονομάζουμε “καλή ρύθμιση”. Αν δεν είχατε διαβήτη, ο οργανισμός σας θα διατηρούσε το επίπεδο του σακχάρου του αίματος περίπου μεταξύ 70 και 110 mg % (αυτά είναι συνήθως τα φυσιολογικά όρια που δίνουν τα εργαστήρια που γίνεται η μέτρηση). Στην περίπτωση του διαβήτη ο οργανισμός μόνος του δεν καταφέρνει κάτι τέτοιο. Με τη δική σας όμως βοήθεια μπορεί να τα καταφέρει.

Σίγουρα θα αισθάνεστε καλύτερα όταν ο διαβήτης σας ρυθμίζεται καλά και σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα εάν έχετε χαμηλό σάκχαρο, ο κίνδυνος να εμφανίσετε επιπλοκές από το διαβήτη μειώνεται.

Αυτοπαρακολούθηση του σακχάρου αίματος

Τα τελευταία χρόνια η μέτρηση του σακχάρου αίματος με τη χρήση μικρών φορητών μηχανημάτων έχει γίνει σημαντικό βοήθημα για τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Ο σκοπός της παρακολούθησης είναι τριπλός:

• να επισημανθεί τυχόν υπεργλυκαιμία

• να επισημανθεί τυχόν υπογλυκαιμία

• να αξιολογηθούν οι διακυμάνσεις του σακχάρου αίματος

Η μέτρηση του σακχάρου στο αίμα δίνει μια καλύτερη εικόνα στον έλεγχο του διαβήτη, γιατί δείχνει πόσο σάκχαρο υπάρχει τη στιγμή εκείνη που κάνουμε τη μέτρηση. Κατά διαστήματα θα πρέπει να γίνεται αξιολόγηση του μηχανήματος με μέτρηση από το ίδιο δείγμα αίματος τόσο στο μετρητή όσο και σε μικροβιολογικό εργαστήριο.

Οδηγίες για καλή ρύθμιση του σακχάρου

Σας παραθέτουμε τις οδηγίες με τα επίπεδα σακχάρου αίματος και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ΗbΑ1C όπως τα καθορίζει η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) για να συγκρίνεται με τα δικά σας και έτσι να κρίνεται από μόνοι σας πόσο καλή είναι η ρύθμιση που έχετε τώρα.

Ρύθμιση Σακχάρου για άτομα με διαβήτη
Εξέταση11	Μη διαβητικοί	Στόχοι	Πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες αν2:
Σάκχαρο αίματος πριν το γεύμα	Κάτω από 110 mg/dL	80-120 mg %	Κάτω από 80 ή πάνω από 140 mg/dL
Σάκχαρο αίματος πριν τον βραδινό ύπνο	Κάτω από 120 mg/dL	100-140 mg/dL	Κάτω από 100 ή πάνω από 160 mg/dL
Γλυκοζυ λιωμένη3 αιμοσφαιρίνη HbΑ1C	Κάτω από 6%	Κάτω από 7%	Πάνω από 8%
1τα ανωτέρω δεν ισχύουν σε εγκυμοσύνη. 2ο τρόπος που πρέπει να ενεργήσει το κάθε άτομο μπορεί να διαφέρει γι’ αυτό καθορίζεται από το γιατρό σας ειδικά για σας. 3η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ΗbΑ1C έχει μεγάλη σημασία (Μας δείχνει τον μέσο όρο του σακχάρου αίματος τους τελευταίους 2-3 μήνες. Έτσι μπορούμε να εκτιμήσουμε πόσο καλά ρυθμίζεται ο διαβήτης σας.)

Ποια είναι τα μέσα που με βοηθούν να ελέγχω καλύτερα τον διαβήτη μου;

Άσχετα αν ο διαβήτης σας είναι τύπου Ι ή ΙΙ, ο δικός σας ρόλος στην αντιμετώπιση του είναι πολύ σημαντικός και καθοριστικός. Καθένα από τα θεραπευτικά μέσα που διαθέτουμε για τη ρύθμιση του διαβήτη έχει τη δική του αξία και έχει την σημασία του. Μπορείτε με την κατάλληλη εκπαίδευση και προσπάθεια να μάθετε πως να διατηρείτε την επιθυμητή ισορροπία μεταξύ

Α) των γευμάτων, Β) της μυϊκής άσκησης και Γ) της φαρμακευτικής σας αγωγής.

Μπορείτε επίσης να μάθετε να αξιοποιείται τις μετρήσεις του σακχάρου στο αίμα και να παρακολουθείται τα ούρα σας για τυχόν εμφάνιση σακχάρου ή και οξόνης. Μπορείτε τέλος να μάθετε να συνεργάζεστε αποδοτικά με τα μέλη της ομάδας των ειδικών (γιατροί, διαιτολόγοι κλπ) που έχουν την φροντίδα σας. Τα έξι κύρια θεραπευτικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας είναι τα εξής:

Εκπαίδευση

Η εκπαίδευση είναι μάλλον το βασικότερο μέσο στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Σημαίνει ότι πρέπει να μάθετε πως ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ θα αντιμετωπίσετε το διαβήτη σας. Η εκπαίδευση είναι η βάση γιατί σας κάνει ικανούς να χρησιμοποιείτε αποδοτικά τα άλλα θεραπευτικά μέσα.

Προγραμματισμός γευμάτων

Το ότι έχετε διαβήτη ΔΕΝ σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσετε όλες τις τροφές που μέχρι πρότινος σας ευχαριστούσαν. Παρόλο αυτά ο προγραμματισμός των γευμάτων πρέπει να αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της θεραπείας σας.

Στα πλαίσια του προγραμματισμού των γευμάτων πρέπει:

• να επιλέγετε κατάλληλες και υγιεινές τροφές

• να τρώτε την κατάλληλη ποσότητα τροφής

• να γευματίζετε τις ώρες που σας συνιστά ο γιατρός σας

Επιλέγοντας κατάλληλες και υγιεινές τροφές.

Εδώ σας δίνουμε ορισμένες οδηγίες που αν τις ακολουθήσετε θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε τις διατροφικές σας συνήθειες. Μπορούν να σας βοηθήσουν έτσι ώστε και να μένει ευχαριστημένη όλη σας η οικογένεια αλλά και να βελτιωθεί το σάκχαρο αίματος του μέλους της οικογένειας που πάσχει από διαβήτη.

• τρώτε ποικιλία τροφών

• να διατηρείται το βάρος σας σε σωστά πλαίσια σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας

• να επιλέγετε τροφές με λίγα λιπαρά, λίγα κορεσμένα λίπη και λίγη χοληστερόλη

• να επιλέγετε άφθονα λαχανικά, φρούτα και δημητριακά

• να αποφύγετε τη χρήση ζάχαρης

• να περιορίζετε το αλάτι στην τροφή σας

• να επιλέγετε υγιεινό τρόπο μαγειρέματος (π.χ. στη σχάρα, στον ατμό κλπ)

Τρώγοντας την κατάλληλη ποσότητα τροφής

   Διαβήτης τύπου Ι.

Όταν έχετε διαβήτη τύπου Ι, χρειάζεστε την ίδια ποσότητα τροφής όπως αν δεν είχατε διαβήτη. Γι’ αυτό πρέπει σε συνεργασία με την ομάδα των ειδικών που σας φροντίζει να βρείτε την σωστή για σας αντιστοιχία δόσης ινσουλίνης και ποσότητας τροφής. Όταν η αντιστοιχία αυτή είναι σωστή τότε ο οργανισμός σας μπορεί να αξιοποιήσει τις τροφές που προσλαμβάνετε. Αν το σάκχαρο στο αίμα σας είναι πολύ υψηλό τότε χάνεται πολλές θερμίδες στα ούρα λόγω της σακχαρουρίας. Έτσι είναι δύσκολο, όταν ο διαβήτης σας είναι αρρύθμιστος, να διατηρήσετε το βάρος σας σε σωστά πλαίσια.

Αν η ποσότητα τροφής που προσλαμβάνετε δεν μεταβάλλεται σημαντικά από μέρα σε μέρα, τότε τα πράγματα είναι πιο εύκολα και η ινσουλίνη με την τροφή συνεργάζονται καλύτερα για το δικό σας όφελος. Αυτό είναι ένα από τα πλέον σημαντικά σημεία κατά τον προγραμματισμό γευμάτων στον τύπο Ι διαβήτη.

   Διαβήτης τύπου ΙΙ

Οι περισσότεροι διαβητικοί αυτού του τύπου όταν εμφανίζουν διαβήτη είναι και υπέρβαροι. Αυτό δυσκολεύει την προσπάθεια του οργανισμού να παράγει και να χρησιμοποιεί τη δική του ινσουλίνη. Η απώλεια των περιττών κιλών, δηλαδή του λίπους, είναι η καλύτερη θεραπεία για τον τύπο ΙΙ του διαβήτη. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τα άτομα εκείνα που έχουν διαβήτη για 10 χρόνια ή λιγότερο. Έτσι, τρώγοντας λιγότερο και χάνοντας μερικά κιλά είναι συχνά σημαντικά για τα άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ.

Έχει διαπιστωθεί ότι το σάκχαρο αίματος μειώνεται ή και επιστρέφει στα φυσιολογικά πλαίσια σε ορισμένα άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ που καταφέρνουν να χάσουν κιλά. Όμως είναι γεγονός ότι να χάσεις βάρος και κυρίως να μην το ξαναπάρεις είναι δύσκολη υπόθεση. Για να χάσετε βάρος πρέπει :

• να τρώτε μικρότερες μερίδες από πριν

• να επιλέγετε τροφές με λίγα λιπαρά και άμυλο

• να αυξήσετε την μυϊκή σας άσκηση

Γευματίζετε τις ώρες που σας συνιστά ο γιατρός σας

Σαν όλα τα άλλα άτομα, και οι διαβητικοί σιτίζονται καλύτερα, αισθάνονται καλύτερα και έχουν περισσότερες δυνάμεις αν τα γεύματα τους κατανέμονται σωστά κατά την διάρκεια της ημέρες.

Αν παίρνετε χάπια

Το σάκχαρο αίματος μπορεί να κατέβει πολύ χαμηλά στα άτομα που παίρνουν αντιδιαβητικά δισκία αν παραλείψουν ή καθυστερήσουν κάποιο προγραμματισμένο γεύμα.

Επειδή εξάλλου είναι πιο δύσκολο να προσέξει κάποιος το τι τρώει όταν πεινάει, είναι προφανές ότι με την παράλειψη γευμάτων η προσπάθεια απώλειας βάρους γίνεται δυσκολότερη. Έτσι αν έχετε διαβήτη τύπου ΙΙ είναι προτιμότερο να τρώτε τα προγραμματισμένα σας γεύματα αν θέλετε να επιβληθείτε στο αίσθημα της πείνας.

Αν κάνετε ενέσεις ινσουλίνης

Έχει σημασία η έγκαιρη έναρξη ινσουλίνης; Πολλές μελέτες και η κλινική εμπειρία απέδειξαν ότι η προσθήκη ινσουλίνης: βελτιώνει το μεταβολικό έλεγχο του ασθενούς μετά την αστοχία των δισκίων επιτυγχάνει καλύτερο μεταβολικό έλεγχο όταν προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα θεραπεία με δισκία προσφέρει άμεσα οφέλη όπως η ανάκτηση των δυνάμεων του ασθενούς και αυξημένη ικανότητα για καθημερινές και άλλες δραστηριότητες αυξάνει το αίσθημα καλής υγείας του ασθενούς Υπάρχουν προβλήματα από την έγκαιρη ινσουλινοθεραπεία; η παλαιότερη άποψη για τον αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο που προκαλεί η εξωγενώς χορηγούμενη ινσουλίνη έχει ολοκληρωτικά καταρριφθεί η αύξηση του βάρους μετά την έναρξη της ινσουλινοθεραπείας είναι ένα πρόβλημα αλλά η σωστή δίαιτα, το σωστό θεραπευτικό σχήμα ινσουλίνης και η ταυτόχρονη χορήγηση μετφορμίνης μετριάζουν το πρόβλημα Πότε αρχίζουμε ινσουλινοθεραπεία σε ασθενή με Διαβήτη τύπου 2; όταν η θεραπεία με δίαιτα, άσκηση και δισκία δεν επιτυγχάνει ικανοποιητικό έλεγχο της γλυκόζης μη ανεκτές ανεπιθύμητες επιδράσεις των δισκίων όταν ο ασθενής σε οποιαδήποτε φάση της θεραπείας του παρουσιάσει έντονη κλινικοεργαστηριακή εικόνα του σακχαρώδη διαβήτη, όταν η HbA1c είναι σε 3 έως 4 διαδοχικές μετρήσεις ανά ένα έως δύο μήνες μεγαλύτερη από 7% ανάγκη παροδικής ινσουλινοθεραπείας (λοιμώξεις, έμφραγμα κτλ)

Εδώ οι συνέπειες είναι ακόμη χειρότερες αν παραλείψετε ή καθυστερήσετε γεύματα. Έτσι πρέπει να κατανέμεται σωστά τα γεύματα σας στη διάρκεια του 24ώρου ώστε να αξιοποιείται επωφελώς η δράση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα να μην κατεβαίνει χαμηλά το σάκχαρο του αίματος.

Συζητήστε με τον ειδικό διαιτολόγο

Είναι χρήσιμο να συνεργαστείτε με τον ειδικό διαιτολόγο που θα σας βοηθήσει στην επιλογή των υγιεινών τροφών και στον σωστό ποσοτικό, ποιοτικό και χρονικό προγραμματισμό των γευμάτων σας. Έτσι το διαιτολόγιο σας θα είναι προσαρμοσμένο στις δικές σας ανάγκες και απαιτήσεις αφού ληφθούν υπόψη τα φάρμακα που τυχόν παίρνετε, το είδος και η ποσότητα της μυϊκής σας άσκησης και τα τυχόν άλλα προβλήματα της υγείας σας. Ακόμα θα ληφθούν υπόψη οι προτιμήσεις σας σε ορισμένες τροφές, ο τρόπος που μαγειρεύεται και το ωράριο των γευμάτων σας βάσει της εργασίας σας κλπ. Όταν λοιπόν ο προγραμματισμός των γευμάτων σας γίνει με μια τέτοια συζήτηση και αναλυτικά σίγουρα θα σας βοηθήσει να ρυθμίσετε καλύτερα τον διαβήτη σας. Άλλωστε είναι ευκολότερο να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα που φτιάχτηκε για σας ειδικά και όχι βάσει των αναγκών και απαιτήσεων κάποιου άλλου ατόμου.