Αίσθημα παλμών

Φυσιολογικά, οι παλμοί της καρδιάς δεν γίνονται αντιληπτοί από το άτομο. Με την επίδραση όμως κάποιας συγκινήσεως, σωματικής προσπάθειας ή αρρώστιας οι παλμοί της καρδιάς γίνονται αισθητοί.

Το αίσθημα των παλμών παρατηρείται συχνότερα στα νευρωσικά άτομα. Στην περίπτωση αυτή η προσοχή είναι διαρκώς στραμμένη στην καρδιά και οι παλμοί της, οι οποίοι σε φυσιολογικές συνθήκες δεν γίνονται αντιληπτοί, ο άρρωστος τους καταλαβαίνει.

Είναι φυσιολογικό να αισθάνεται κανείς τους καρδιακούς παλμούς έπειτα από μια σωματική προσπάθεια όπως όταν ανέβει σκάλες ή έχει διανύσει κάποια απόσταση τρέχοντας.

Σε ορισμένα άτομα όμως το αίσθημα των παλμών εμφανίζεται ύστερα από ασήμαντη προσπάθεια. Ακόμη και στην περίπτωση αυτή τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει νόσος. Το φαινόμενο οφείλεται απλώς σε έλλειψη προσαρμογής στην προσπάθεια, και πράγματι η κλινική εξέταση δείχνει ότι η καρδιά είναι φυσιολογική.

Το αίσθημα των παλμών ωστόσο μπορεί να είναι και επακόλουθο κάποιας καρδιακής πάθησης. Σε ένα καρδιοπαθή ακόμη και η μέτρια σωματική προσπάθεια προκαλεί έντονο αίσθημα παλμών.

Χαρακτηριστική καρδιακή νόσος στην προκειμένη περίπτωση είναι η παροξυσμική υπερκοιλιακή ταχυκαρδία και κοιλιακή ταχυκαρδία, πού εκδηλώνεται με παλμούς ταχείς και ρυθμικούς. Οι παλμοί εμφανίζονται ξαφνικά χωρίς καμιά φαινομενική αιτία και πολλές φορές με τον ίδιο τρόπο εξαφανίζονται.

Αίσθημα παλμών μπορούν να προκαλέσουν η κατάχρηση καφέ ή καπνίσματος. Αίσθημα παλμών εμφανίζεται συχνά σε καταστάσεις πυρετού, ανεξάρτητα από την αίτία η οποία τις προκάλεσε.

Άλλες παθολογικές καταστάσεις οι οποίες προκαλούν αίσθημα παλμών είναι η στεφανιαία νόσος, οι βαλβιδοπάθειες, οι μυοκαρδιοπάθειες, η αρτηριακή υπέρταση, οι βαριές αναιμίες και η υπογλυκαιμία.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι καρδιακοί παλμοί μπορεί να είναι  ρυθμικοί

Σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, αντίθετα, οι καρδιακοί παλμοί όχι μόνο γίνονται αισθητοί από το άτομο άλλά παρουσιάζονται επίσης και με τρόπο ακανόνιστο και άρρυθμο. Οι δύο χαρακτηριστικότερες καταστάσεις οι οποίες προκαλούν καρδιακή αρρυθμία είναι οι έκτακτες κολπικές και κοιλιακές συστολές και η κολπική μαρμαρυγή. Οι έκτακτες συστολές αποτελούν τη συχνότερη αιτία τού αισθήματος παλμών. Είναι δηλ. συστολές της καρδιάς εκτός του κανονικού ρυθμού και παρουσιάζονται κατά τον έξης τρόπο: το άτομο αισθάνεται ένα ενόχλημα στο στήθος λίγο ή πολύ ισχυρό, πού ακολουθείται από περίοδο παύσεως κατά την οποία η καρδιά δεν χτυπά. Ακόμη και αυτό το προσωρινό «σταμάτημα» της καρδιάς είναι δυνατό να γυνή αντιληπτό από το άτομο.

Αμέσως έπειτα η καρδιά ξαναρχίζει τη φυσιολογική της λειτουργία ωσότου μετά από κάποιο διάστημα έρχεται μια άλλη έκτακτη συστολή. Τα αίτια τα οποία προκαλούν τις έκτακτες συστολές μπορεί να είναι το άγχος ή καρδιακές παθήσεις. Η κατάχρησης καπνού και καφέ αποτελεί επίσης μια από τις συνηθισμένες αιτίες των εκτάκτων συστολών.

Άλλη χαρακτηριστική κατάσταση στην οποία οφείλονται οι έκτακτες συστολές είναι η μαρμαρυγή των κόλπων, πού αποτελεί συχνά επακόλουθο κάποιας καρδιακής νόσου. Η μαρμαρυγή των κόλπων χαρακτηρίζεται από πολλές ακανόνιστες συστολές των κόλπων. Οι συστολές αυτές μεταβιβάζονται και στις κοιλίες, με αποτέλεσμα την άρρυθμη και ακανόνιστη συστολή αυτών και κατά συνέπεια όλης της καρδιάς. Ο σφυγμός του ατόμου πού πάσχει από μαρμαρυγή είναι τελείως. Ο χτύπος της καρδιάς κατά τη μαρμαρυγή γίνεται συχνά αισθητός με τη μορφή αισθήματος παλμών.

Η διάγνωση της υποκείμενης αρρυθμίας στην οποία οφείλεται το αίσθημα παλμών γίνεται με το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ). Αν κατά την στιγμή που γίνεται το ΗΚΓ δεν υπάρχει αρρυθμία τοποθετείται στον άρρωστο η συσκευή καταγραφής του ΗΚΓ για 24 ώρες.

Σε κάθε ασθενή με αισθήματα παλμών επιβάλλεται η φυσική εξέταση και η λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος στη διάρκεια ενός επεισοδίου αισθήματος παλμών. Μέχρι να γίνει αυτό, είναι ουσιαστικής σημασίας να βρίσκεται κανείς σε εγρήγορση αναφορικά με τη διάγνωση. Το αίσθημα παλμών συχνά αρχίζει απότομα και παρέρχεται βαθμιαία, επειδή δε φλεβοκομβική ταχυκαρδία, σαν αποτέλεσμα του άγχους που δημιουργεί η αρρυθμία παρέρχεται βαθμιαία, ίσως ο ασθενής να μην αντιληφθεί πότε η καθαυτό αρρυθμία σταμάτησε. Οι λειτουργικές συνέπειες ενός επεισοδίου αισθήματος παλμών εξαρτάται από τη διάρκεια, την ταχύτητα του καρδιακού ρυθμού και την κατάσταση της καρδιάς πριν από την έναρξη του επεισοδίου. Παροξυσμική ταχυκαρδία ρυθμού 140 σφύξεων το λεπτό περίπου μπορεί να είναι ανεκτή για μια ή δύο ημέρες, αλλά μια οξεία εισβολή ταχυαρρυθμίας που διαρκεί περισσότερο από μια εβδομάδα ή 10 ημέρες είναι πιθανό να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμα και σε υγιή νεαρά άτομα. Σε ηλικιωμένους και άρρωστους ασθενείς, ιδιαίτερα σε ασθενείς με αναιμία ή υποξία, βαριά καρδιακή ανεπάρκεια αναπτύσσεται σε βραχύτερο χρόνο.