Ζάλη και συγκοπή

Τα συμπτώματα της ζάλης και συγκοπής ερμηνεύονται δύσκολα αν το επίπεδο συνείδησης του ασθενή είχε μειωθεί και είναι ασαφής η ενθύμηση των γεγονότων που σχετίζονται με την προσβολή. Οφείλονται σε καρδιακά και εξωκαρδιακά αίτια. Εξωκαρδιακά αίτια είναι μια κρίση επιληψίας, παροδικές ισχαιμικές προσβολές εξαιτίας αγγειακής πάθησης του εγκεφάλου ή της καρωτίδας, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, ίλιγγος. Η περιγραφή του επεισοδίου από κάποιο παρευρισκόμενο έχει μεγάλη αξία. H ζάλη είναι συχνά, αλλά όχι αναγκαία, προάγγελος συγκοπής και παρατηρείται μόνη ή μαζί με τη συγκοπή.

Καρδιακή συγκοπή

Η συνηθέστερη μορφή καρδιακής συγκοπής είναι η απλή λιποθυμία που είναι αποτέλεσμα διαφόρων επιδράσεων του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Όπως γνωρίζομε τα ευαίσθητα άτομα είναι δυνατό να λιποθυμήσουν ύστερα από μια πολύ έντονη συγκίνηση. Στη περίπτωση αυτή τα αιτία είναι καθαρά «λειτουργικά». Το νευρικό σύστημα επιδρά στην καρδιά και επιβραδύνει τούς παλμούς της, όπως επίσης επενεργεί και στις αρτηρίες προκαλώντας τη διαστολή τους. Δημιουργείται έτσι απότομη πτώση της πιέσεως και λιποθυμικό επεισόδιο. Αυτή είναι συνήθως η αιτία πού προκαλεί λιποθυμίες σε ανθρώπους «υγιείς».

Η επόμενη συνηθέστερη μορφή είναι η καρδιακή συγκοπή που οφείλεται σε αρρυθμία ή καρδιακή παύση, όπου ο καρδιακός παλμός δεν διατηρεί αρκετή ροή αίματος στον εγκέφαλο. Τέτοιες αιτίες είναι:

• Ταχυκαρδίες: κοιλιακή ταχυκαρδία, κοιλιακή μαρμαρυγή, παροξυντικές υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες με πολύ μεγάλη συχνότητα.

• Βραδυκαρδίες: Μεγάλη φλεβοκομβική βραδυκαρδία ή φλεβοκομβική παύση ή αργοί ρυθμοί διαφυγής.

Λιγότερο συνηθισμένη είναι η συγκοπή σε υπερβολική προσπάθεια, όπου οι ανάγκες συστηματικής άρδευσης υπερβαίνουν την παροχή στη διάρκεια μεγάλου στρες και προκύπτει εγκεφαλική ισχαιμία, όπως συμβαίνει σε στένωση αορτικής βαλβίδας, βαριά στένωση πνευμονικής βαλβίδας, πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς.

Συγκοπή στο σύνδρομο καρωτιδικού κόλπου

Μια άλλη σπάνια αιτία συγκοπής είναι η υπερβολική ευαισθησία του μηχανισμού των τασεοϋποδοχέων του καρωτιδικού κόλπου στο τράχηλο. Είναι δυνατό, σαν αντίδραση σε ελάχιστα μηχανικά ερεθίσματα του τραχήλου, όπως ξαφνική στροφή της κεφαλής ή πίεση από σφικτοδεμένο κολάρο, να συμβεί υπερβολική βραδυκαρδία και περιφερική αγγειοδιαστολή. Εμφανίζεται γενικά σε μεγάλους άνδρες με αθηροσκλήρωση.

Συγκοπή από βήχα

Καμιά φορά είναι δυνατό συγκοπτική κρίση να ακολουθήσει ένα απότομο, δυνατό βήχα. Στην περίπτωση αυτή, συμβαίνει μεγάλη (>100 mmHg) αύξηση της ενδοθωρακικής πίεσης που ελαττώνει αρκετά τη φλεβική επιστροφή ώστε να μειωθεί η αρτηριακή πίεση στα 50 mmHg ή και λιγότερο. Συγκοπή συμβαίνει σαν αποτέλεσμα ελαττωμένης εγκεφαλικής άρδευσης. Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να ακολουθήσει συνεχόμενο ή διακοπτόμενο παροξυσμό βήχα και είναι συχνότερο σε μεσήλικες άνδρες καπνιστές.