Στεφανιαία νόσος: Οξέα στεφανιαία σύνδρομα χωρίς ανάσπαση ST

(ΑΣΤΑΘΗΣ ΣΤΗΘΑΓΧΗ και ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΣΠΑΣΗ ST)

Παθοφυσιολογία

Η ασταθής στηθάγχη και το οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST στο ηλεκτοκαρδιογράφημα συγκαταλέγεται στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα (όπως και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST ή απλά οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου). Η σοβαρότητα της είναι μεταξύ της σταθερής στηθάγχης και του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST. Η διάκριση μεταξύ των δύο καταστάσεων γίνεται από τα επίπεδα των καρδιακών ενζύμων. Εάν είναι φυσιολογικά πρόκειται για ασταθή στηθάγχη, εάν είναι αυξημένα πρόκειται οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST.

Βασικό χαρακτηριστικό της ασταθούς στηθάγχης είναι η αδυναμία πρόβλεψης ως προς την εξέλιξη της. Δεν μπορεί να προκαθορισθεί η εξαφάνισή της, η μετάπτωση της σε σταθερή στηθάγχη, ή ακόμα η εξέλιξή της σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Οι περισσότεροι ασθενείς με ασταθή στηθάγχη φαίνεται ότι έχουν και τις δύο προϋποθέσεις, δηλαδή μόνιμες αποφρακτικές βλάβες σημαντικού βαθμού και επεισόδια παροδικής ελάττωσης της στεφανιαίας ροής από θρόμβο ή σπασμό του στεφανιαίου αγγείου.

Κλινική ταξινόμηση της ασταθούς στηθάγχης

  • Πρόσφατη έναρξη στηθάγχης (διάστημα μικρότερο από μήνα)
  • Σταθερή στηθάγχη η οποία άρχισε πρόσφατα να επιδεινώνεται ως προς την συχνότητα, διάρκεια και ένταση του πόνου ή στηθάγχη που εμφανίζεται σε ηρεμία ή στον ύπνο
  • Στηθάγχη που εμφανίζεται εντός του πρώτου μηνός μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου

Θεραπεία

Φαρμακευτική αγωγή:

Η χορήγηση ασπιρίνης είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας αφού μειώνει τη θνητότητα και τη νοσηρότητα των ασθενών με ασταθή στηθάγχη

Τα νιτρώδη σε ενδοφλέβια χορήγηση, οι β-αναστολείς και οι ανταγωνιστές του ασβεστίου χρησιμοποιούνται στην ασταθή στηθάγχη, για την σταθεροποίηση του συνδρόμου και την ανακούφιση του άρρωστου από το οπισθοστερνικό άλγος, χωρίς να είναι σίγουρο ότι μειώνουν τη θνητότητα και τη νοσηρότητα.

Αν ο πόνος συνεχίζεται μετά την παρέλευση 48 ωρών, παρά την πλήρη αγωγή, ενδείκνυται επείγουσα στεφανιογραφία. Η στεφανιογραφία θα καθορίσει την περαιτέρω θεραπευτική αντιμετώπιση. Αν διαπιστωθεί σοβαρού βαθμού βλάβη στο στέλεχος ή στα κεντρικά τμήματα και των τριών αρτηριών, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε επείγουσα εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης. Στην περίπτωση σημαντικού βαθμού μονήρους βλάβης, εφόσον δεν είναι στο στέλεχος, μπορεί να επιχειρηθεί αγγειοπλαστική.

Στεφανιαία νόσος και γυναίκες

Μελέτες έδειξαν ότι μετά από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο οι γυναίκες υποβάλλονται σε μικρότερο ποσοστό σε αγγειογραφικό έλεγχο και σε λιγότερο επιθετική θεραπεία. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες, αν και αναπτύσσουν στεφανιαία νόσο 10 χρόνια αργότερα από τους άνδρες, έχουν βαρύτερη πρόγνωση. Έχει παρατηρηθεί ότι στο πρώτο χρόνο μετά οπό έμφραγμα, αν υποτροπιάσει η νό­σος είναι θανατηφόρα για το 40% των γυναικών, ενώ μόνο για το 25% των ανδρών. Να σημειωθεί ακόμη ότι ο γυναικείος πληθυσμός έχει σημαντικά μειωμένη αντιπροσώπευση στις διάφορες μελέτες πού διενεργούνται.

Συνοψίζοντας τα ευρήματα, ειδικά για τις γυναίκες, από τις πρόσφατες μελέτες, όπως ανακοινώθηκαν στο τελευταίο πανευρωπαϊκό συνέδριο, θα λέγαμε: Οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να αντιμετωπιστούν με αγγειοπλαστική, και ακόμα και όταν αυτή εφαρμοστεί, έχουν χειρότερη πορεία. Οι νεαρές διαβητικές διατρέ­χουν υψηλότατο κίνδυνο και έχουν δυσανάλογα υψηλή θνητότητα μετά από καρδιακή προσβολή. Οι γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιζήσουν αν υποστούν ανακοπή εκτός νοσοκομείου από ότι οι άνδρες. Στηθαγχικές γυναίκες με «φυσιολογικά» στεφανιαία αγγεία στη στεφανιογραφία, παρουσιάζουν σοβαρή αθηρωμάτωση αν ελεγχθούν με ενδοστεφανιαίο υπερηχογράφημα. Στην μετέπειτα παρακολούθηση τους παρουσιάζουν συχνότερα οξέα στεφανιαία σύνδρομα από ότι οι άνδρες.