Θεραπεία και φάρμακα υψηλής χοληστερίνης και τριγλυκερίδια

Ποια η θεραπεία της υψηλής χοληστερίνης;

Η θεραπεία της υψηλής χοληστερίνης σήμερα στηρίζεται στις τιμές της LDL (κακής) χοληστερίνης και όχι της ολικής χοληστερίνης. Στόχος είναι η επίτευξη LDL χοληστερίνης κάτω από τα επιθυμητά επίπεδα.

Ποια θα πρέπει να είναι τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα και πότε πρέπει να ξεκινήσουμε αγωγή με φάρμακα;

Για ασθενείς υψηλού κινδύνου (ϊδε πίνακα πιο κάτω)χορηγείται φαρμακευτική υπολιπιδαιμική αγωγή όταν η LDL χοληστερόλη είναι ≥100 mg/dl και επιδιώκονται επίπεδα <100 mg/dL. Ειδικά για στεφανιαίους ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου προαιρετικός στόχος είναι η επίτευξη επιπέδων LDL χοληστερόλης <70 mg/dL και εξετάζεται το ενδεχόμενο χορήγησης υπολιπιδαιμικής αγωγής ακόμη και όταν τα αρχικά επίπεδα είναι <100 mg/dL.

Επί απουσίας στεφανιαίας νόσου ή ισοδύναμων στεφανιαίας νόσου αλλά συνύπαρξης ≥2 παραγόντων κινδύνου, όπως για παράδειγμα αρτηριακή υπέρταση, κάπνισμα, οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου θεωρούνται άτομα ενδιαμέσου κινδύνου και πρέπει να χορηγείται υπολιπιδαιμική φαρμακευτική αγωγή όταν η LDL χοληστερόλη είναι ≥130 mg/dL (εξετάζεται το ενδεχόμενο χορήγησης αγωγής και για επίπεδα μεταξύ 100-129 mg/dL) και επιδιώκονται επίπεδα <130 mg/dl (προαιρετικός στόχος <100 mg/dl).

Τέλος, για άτομα με ένα ή κανένα παράγοντα κινδύνου ο 10ετής κίνδυνος είναι χαμηλός. Στις περιπτώσεις αυτές υπολιπιδαιμική φαρμακευτική αγωγή δίδεται όταν η LDL χοληστερόλη είναι ≥190 mg/dL με στόχο επίπεδα <160 mg/dL. Γενικά πρέπει να επισημανθεί ότι από τη στιγμή που υπάρχει ένδειξη χορήγησης υποχοληστερολαιμικής αγωγής, θα πρέπει να επιδιώκεται ελάττωση της LDL χοληστερόλης τουλάχιστον κατά 30-40%.

Χρειάζεται να λαμβάνουμε αγωγή για τα υψηλά τριγλυκερίδια αίματος;

Μολονότι τα αυξημένα τριγλυκερίδια αποτελούν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, η αντιμετώπισή τους δεν αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις, στις οποίες τα τριγλυκερίδια είναι πολύ αυξημένα (≥ 500 mg/dL), όπου δίδεται προτεραιότητα στην ελάττωσή τους λόγω του κινδύνου ανάπτυξης οξείας παγκρεατίτιδας. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις υπερτριγλυκεριδαιμίας (τριγλυκερίδια μεταξύ 200-500 mg/dL) σαν δευτερεύων στόχος ορίζεται η ελάττωση της κακής χοληστερόλης.

Ποια τα επιθυμητά επίπεδα LDL (κακής) χοληστερίνης;

Επιθυμητά επίπεδα LDL χοληστερίνης

Κλινική εικόνα Τιμή LDL χοληστερίνης
Άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο και με 0 ή 1 προδιαθεσικό παράγοντα κινδύνου* <160 mg/dl
Άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο και με 2 ή περισσότερους προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου* <130 mg/dl
Άτομα με στεφανιαία νόσο <100 mg/dl

*Προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου

  • Ηλικία (άνδρες >45 ετών, γυναίκες> 55 ετών

  • Κληρονομικότης (εμφάνιση στεφανιαίας νόσου σε πατέρα ή αδελφό σε ηλικία κάτω από 55 ετών, σε μητέρα ή αδελφή σε ηλικία κάτω από 65 ετών)

  • Υπερχοληστεριναιμία (LDL-''κακη''- χοληστερίνη πάνω από 130mg/dl)

  • HDL χοληστερίνη (καλή χοληστερίνη) κάτω από 35 mg/dl. Εάν η HDL χοληστερίνη είναι πάνω από 60 mg/dl αφαιρείται ένας προδιαθεσικός παράγων

  • Σακχαρώδης διαβήτης

  • Αρτηριακή υπέρταση (πάνω από 140/90 mmHg)

  • Κάπνισμα

Εάν η τιμή της LDL χοληστερίνης είναι κάτω από τα επιθυμητά επίπεδα τι γίνεται;

Ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι μικρός όχι όμως μηδενικός, προς τούτο

  • Γίνεται έλεγχος της χοληστερίνης κάθε 5 έτη

  • Γίνεται καταπολέμηση των άλλων προδιαθεσικών παραγόντων

  • Τονίζεται ότι η σωστή διατροφή, η άσκηση και το χάσιμο βάρους είναι πρωταρχικοί παράγοντες για μια υγιή καρδιά.

Εάν η τιμή της LDL χοληστερίνης είναι πάνω από τα επιθυμητά επίπεδα τι γίνεται;

  • 3 μήνες υπολιπιδαιμική δίαιτα

  • Εάν επιτευχθεί η επιθυμητή τιμή συνεχίζεται η δίαιτα

  • Εάν δεν επιτευχθεί η επιθυμητή τιμή συνεχίζεται η δίαιτα και χορηγούνται φάρμακα

Πότε πρέπει να κάνω δίαιτα και πότε να πάρω φάρμακα;

Μετρήστε την LDL χοληστερίνη (κακή χοληστερίνη) και τους προδιαθεσικούς παράγοντες που έχετε και βάσει του παρακάτω πίνακα καθορίστε τι πρέπει να κάνετε

 

Επιθυμητά επίπεδα LDL χοληστερίνης
Κλινική εικόνα Έναρξη δίαιτας Έναρξη φαρμακευτικής αγωγής Επιθυμητή τιμή LDL χοληστερίνης
Άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο και με 0 ή 1 προδιαθεσικό παράγοντα κινδύνου LDL >160 mg/dl LDL>190 mg/dl <160 mg/dl
Άτομα χωρίς στεφανιαία νόσο και με 2 ή περισσότερους προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου LDL >130 mg/dl LDL > 160 mg/dl <130 mg/dl
Άτομα με στεφανιαία νόσο LDL > 100 mg/dl LDL > 130 mg/dl <100 mg/dl

Ποιες είναι οι βασικές αρχές της υποχοληστεριναιμικής δίαιτας;

1. Περιορίστε την ποσότητα της τροφής ώστε να φτάσετε ή να πλησιάσετε όσο το δυνατόν περισσότερο στο ιδανικό σας βάρος διότι η παχυσαρκία είναι μια από τις συχνότερες αιτίες υπερχοληστερολαιμίας.

2. Περιορίστε την ποσότητα των λιπών της διατροφής σας στο 30% περίπου της συνολικής ενέργειας. Δηλ. αν παίρνουμε τη μέρα 2000 θερμίδες, το 30% είναι 600 θερμίδες. Επειδή το κάθε γραμμάριο λίπους έχει 9 θερμίδες, διαιρούμε το 600 με το 9 και έχουμε ημερήσια κατανάλωση λίπους περίπου 65 γραμμάρια.

Προσοχή όμως:

Μεγάλη σημασία έχει το είδος του λίπους που θα καταναλώσουμε. Οι ιδανικές αναλογίες είναι:
Το 50% του συνόλου των λιπών να είναι μονοακόρεστα λίπη (δηλαδή ελαιόλαδο), το 25% πολυακόρεστα λίπη (δηλ. σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, βαμβακέλαιο) και μόνο το υπόλοιπο 25% κορεσμένα λίπη (συνήθως τροφές ζωικής προελεύσεως όπως κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα).
Στη σύνταξη του διαιτολογίου φροντίζουμε να διατηρήσουμε την ισορροπία εξασφαλίζοντας το 15% της ημερήσιας ενέργειας από πρωτεΐνες, το 30% από λίπος και το υπόλοιπο 55% από υδατάνθρακες. H κάλυψη των πρωτεϊνικών αναγκών γίνεται κυρίως από ψάρι (1 φορά την εβδομάδα), πουλερικά χωρίς πέτσα (1 φορά την εβδομάδα) και πιο αραιά από κόκκινο κρέας (1 φορά στις 10-15 μέρες). Περιορίζουμε τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και προτιμάμε αποβουτυρωμένα ή ημιαποβουτυρωμένα, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών είναι τα όσπρια, τα οποία πρέπει να καταναλώνουμε 2-3 φορές την εβδομάδα.

Προσοχή στα λίπη

Από όλες τις λιπαρές ύλες που συνηθίζουμε, καταφεύγουμε αποκλειστικά στο ελαιόλαδο, που είναι μονοακόρεστο και έχει απόλυτα θετική επίδραση στη ρύθμιση των λιπιδίων του αίματος. «Απαγορεύονται» τα ζωικά λίπη που είναι κορεσμένα και ελέγχουμε αυστηρά την ημερήσια πρόσληψη χοληστερίνης. H χοληστερίνη που προσλαμβάνει το άτομο από τις τροφές δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 300 χιλιοστόγραμμα την ημέρα. Για το λόγο αυτό μειώνουμε στο ελάχιστο τα αυγά, τα τυριά και τα θαλασσινά. O ρόλος των υδατανθράκων Το διαιτολόγιο βασίζεται στους υδατάνθρακες, κυρίως των δημητριακών, των λαχανικών και των φρούτων. Αποφεύγουμε τη ζάχαρη και τα γλυκά. Φροντίζουμε ιδιαίτερα να προσλαμβάνουμε ικανοποιητικές ποσότητες φυτικών ινών. Oι φυτικές ίνες δεσμεύουν το λίπος και τη χοληστερίνη των τροφίμων και -καθώς αποβάλλονται- τα συμπαρασύρουν και εμποδίζουν τον οργανισμό να τα απορροφήσει. Στους υδατάνθρακες χρειάζεται μεγάλη αίσθηση του μέτρου. Τα σταθερά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα καθώς και η μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων εξαρτώνται κυρίως από αυτούς. Το αλάτι, ο καφές και το οινόπνευμα Και τα τρία αυτά είδη έχουν να κάνουν με την υψηλή αρτηριακή πίεση. Το οινόπνευμα σχετίζεται και με τα τριγλυκερίδια. Mειώνουμε λοιπόν το αλάτι και τον καφέ και από τα οινοπνευματώδη εξαιρούμε το κόκκινο και το λευκό κρασί. Το κρασί, όταν βέβαια συνοδεύει μεσογειακά πιάτα (με δημητριακά και ζαρζαβατικά) και δεν υπερβαίνει τα δύο ποτηράκια την ημέρα, δρα ευεργετικά στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

3. Περιορίστε τις τροφές που έχουν πολλή χοληστερόλη. Τέτοιες είναι βασικά το κρέας, τα αυγά, τα θαλασσινά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα από πλήρες γάλα.

Χρήσιμες συμβουλές για την επιλογή και παρασκευή των κατάλληλων τροφών.

Αγοράζετε άπαχα μέρη κρέατος. Αφαιρέστε τα λίπη πριν το μαγείρεμα, και στραγγίξατε όσο περισσότερο λίπος μπορείτε πριν το σερβίρισμα (χρησιμοποιείστε, χαρτοπετσέτες εάν είναι αναγκαίο). Αναπτύξτε τη συνήθεια να τρώτε περισσότερα ψάρια (όχι θαλασσινά) και πουλερικά (αφαιρέστε την πέτσα πριν το μαγείρεμα).

Αποφεύγετε τις τροφές που περιέχουν βούτυρο, όπως, πλήρες γάλα, βούτυρο γάλακτος. Αναζητείστε με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά γάλα, τυριά και γιαούρτι. Όταν ψωνίζεται να θυμόσαστε ότι υπάρχει το κρυμμένο λίπος σε πολλά καταναλωτικά αγαθά όπως τα γλυκά, οι πίττες, οι πάστες και τα μπισκότα.

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλά για σας όπως επίσης το ψωμί, τα σιτηρά, τα ζυμαρικά και το ρύζι.

4. Το μυστικό της υγιεινής διατροφής είναι ο τρόπος μαγειρέματος. Το μαγείρεμα στον ατμό, στο φούρνο, στη σχάρα ή στο γκριλ είναι επίσης καλό. Πολλές τροφές μπορούν να μαγειρευτούν χωρίς λίπος σε φούρνο μικροκυμάτων ή σε αντικολλητικό τηγάνι.

5. Εάν χρειάζεται να τηγανίσετε χρησιμοποιείστε υγρά ή ακόρεστα λίπη όπως καλαμποκέλαιο ή λάδι. Το επιπλέον λίπος στις σούπες μπορεί να αφαιρεθεί ψύχοντάς το στο ψυγείο για μερικές ώρες και απομακρύνοντας το πηγμένο λίπος της επιφάνειας. Αποφεύγετε τις πλούσιες σε θερμίδες τροφές όπως αυτές που περιέχουν πολλά λίπη.

6. Μεγαλύτερο αποτέλεσμα στη μείωση της χοληστερόλης έχει η μείωση του διατροφικού λίπους σε συνδυασμό με δίαιτα χαμηλών θερμίδων. Μάλιστα η δίαιτα με χαμηλές θερμίδες και κανονική ποσότητα λίπους είχε καλύτερα αποτελέσματα από τη δίαιτα μειωμένου λίπους και κανονικής ενέργειας. Αυτό δείχνει ότι στη μείωση της χοληστερόλης συμβάλλει και η μείωση του σωματικού βάρους, η οποία επιτυγχάνεται με τη μείωση της προσλαμβανόμενης ενέργειας.

Μικρά μυστικά

  1. Μη μαγειρεύετε με κρασί και άλλα οινοπνευματώδη. Το κρασί πρέπει να σερβίρετε στο τραπέζι, έτσι ώστε όποιος το προτιμήσει να ξέρει πόσο συνολικά θα πιει.

  2. Πρέπει να εγκαταλείψετε τη συνήθεια να προσθέτετε αλάτι στο μαγείρεμα. Ο καθένας θα βάλει όσο αλάτι του αναλογεί στο πιάτο του.

  3. Τα καπνιστά κρέατα, ψάρια, πουλερικά, αλλαντικά και τυριά συνήθως έχουν, εκτός από λιπίδια, και πολύ αλάτι.

  4. Μη χρησιμοποιείτε ποτέ βούτυρο στο μαγείρεμα. Tο ελαιόλαδο αρκεί.

  5. Ξεχάστε την κρέμα γάλακτος.

  6. Τα νηστίσιμα γλυκά που γίνονται με ελαιόλαδο είναι καλά όλες τις εποχές.

  7. Όλα τα γλυκά που έχουν πλήρες γάλα γίνονται εξίσου πετυχημένα και με το αποβουτυρωμένο. Tο ίδιο ισχύει και για τις σάλτσες.

  8. Xρησιμοποιήστε αποβουτυρωμένο γάλα στον καφέ σας. Ένας καφές την ημέρα συνήθως δεν επιδρά αρνητικά στην υγεία.

  9. Μην αλείφετε το ψωμί με βούτυρο ή μαργαρίνη. Aπλώστε το μέλι ή τη μαρμελάδα κατευθείαν πάνω στο ψωμί.

  10. Όταν μαγειρεύετε κόκκινο κρέας, φτιάξτε το με ζαρζαβατικά (εντράδα) και σερβίρετέ το με επιπλέον σαλάτα στο τραπέζι. Όσο πιο πολλές είναι οι φυτικές ίνες, τόσο λιγότερα λιπίδια θα περάσουν από το τραπέζι στο αίμα σας.

  11. Αφαιρέστε τις πέτσες από τα πουλερικά και τα λίπη από τα κρέατα, πριν ακόμη ξεκινήσετε το μαγείρεμα.

  12. Μην καταδικάζετε το χοιρινό. Έχει λιγότερη χοληστερίνη από τα υπόλοιπα κρέατα (100 γραμμάρια χοιρινή άπαχη μπριζόλα έχει 72 χιλιοστόγραμμα χοληστερίνη, ενώ η άπαχη μοσχαρίσια 89).

  13. Αυγοκόψτε το φαγητό μόνο με ασπράδι και μη χρησιμοποιείτε τον κρόκο. Αν θέλετε να έχετε πιο πηχτή σάλτσα, βάλτε αντί για τον κρόκο μία κουταλιά πουρέ πατάτας μέσα στη μαρέγκα σας.

  14. Κάντε επίσης το πανάρισμα των τροφίμων μόνο με ασπράδι.

  15. Μην ξεχνάτε ότι, όταν λέμε ότι τα αυγά έχουν χοληστερίνη, εννοούμε όλα τα αυγά, δηλαδή από τον ταραμά και το χαβιάρι μέχρι της πέρδικας και της στρουθοκαμήλου.

Ποια φάρμακα χορηγούνται, αν αποτύχει η δίαιτα;

Κυρίως οι Στατίνες και η Εζετιμίδη (Εμπορική ονομασία Ezetrol)

οι οποίες μειώνουν όχι μόνο την χοληστερίνη αλλά και δρουν πάνω στην αθηρωματική πλάκα μετατρέποντας την σε ινώδη και σκληρή. Έτσι μειώνεται η πιθανότητα ρήξης της πλάκας.

Περισσότερα...

Άλλα φάρμακα που χορηγούνται;

Ρητίνες δέσμευσης χολικών οξέων (χολεστυραμίνη)

Μπορούν να χορηγηθούν σε ποσότητα μέχρι και 24 γραμμάρια ημερησίως. Έχουν δοκιμασθεί τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά.

Επί αποτυχίας της μονοθεραπείας χορηγείται συνδυασμός τους.

Η ομόζυγος μορφή οικογενούς υπερχοληστεριναιμίας αντιμετωπίζεται σε εξειδικευμένα κέντρα με ειδικές μεθόδους, όπως διαδοχικές LDL αφαιρέσεις, αναστόμωση πυλαίας με κάτω κοίλη φλέβα, τμηματική ειλεακή εντερική παράκαμψη, μεταμόσχευση ήπατος, ενδοφθαλμισμός υποδοχέων.

Περισσότερα...

Πρακτικές οδηγίες της υποχοληστεριναιμικής δίαιτας.

Συνιστώμενη δίαιτα για την μείωση της χοληστερόλης στο αίμα

Αποφύγετε

Διαλέξτε

Ελαττώστε

Ψάρια-Κρέατα

Ψάρια πουλερικά χωρίς το δέρμα τους, άπαχα μέρη βοδινού, αρνίσιου, χοιρινού, ή μοσχαρίσιου κρέατος.

Παχιά μέρη βοδινού, αρνίσιου, χοιρινού κρέατος, εντόσθια, κονσέρβες κρέατος, λουκάνικα, σάντουιτς με λουκάνικα και ζαμπόν, μπέικον, τυριά. Πάπια, ψάρια τηγανισμένα, σαρδέλες, αυγοτάραχο, oστρακοειδή, γαρίδες, αστακούς, καβούρια.

Γάλατα και Γαλακτοκομικά προϊόντα<

Αποβουτυρωμένο γάλα (υγρό, σε σκόνη ή εβαπορέ), Ημιαποβουτυρωμένο γάλα. Άπαχο 1ή 0% λιπαρά ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γιαούρτι. Χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τυριά (2% λιπαρά), Ανθότυρο. Γρανίτα

Φυσικό πλήρες γάλα, κανονικό, εβαπορέ, συμπυκνωμένο, κρέμα γάλακτος, σαντιγί, απομιμήσεις γαλακτοκομικών προϊόντων, τις περισσότερες κρέμες που δεν προέρχονται από γάλα. Βούτυρο γάλακτος, πλήρες λιπαρών γιαούρτι. Όλα τα λιπαρά τυριά (40% λίπος) σε μορφή κρέμας. Όλα τα φυσικά τυριά π.χ. φέτα, μανούρι, κασέρι, διάφορα είδη γραβιέρας, παρμεζάνα, γκούντα,blue-cheese, rokfort,  ένταμ. Παγωτό.

Αυγά

Το ασπράδι του αυγού (2 ασπράδια είναι ισοδύναμα με 1 ολόκληρο αυγό), υποκατάστατο αυγού.

Κρόκος αυγού.

Φρούτα και Λαχανικά

Φρέσκα ή κατεψυγμένα, κονσέρβες η ξηραμένα, φρούτα και λαχανικά, βραστές πατάτες.

Λαχανικά παρασκευασμένα σε βούτυρο, φρούτα με κρέμα σαντιγί, κομπόστες φρούτων, αβοκάντο.

Ψωμιά και Σιτηρά

Σπιτικό ψωμί ψημένο με ακόρεστα έλαια, κέικς, κράκερς με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Ψωμί του εμπορίου, πίττες, κέικ, κουλουράκια με ξηρούς καρπούς, μπισκότα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, κράκερς υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

Όσπρια και Δημητριακά

Μη αποφλοιωμένα δημητριακά, μη αποφλοιωμένο ρύζι ζυμαρικά, φασόλια, ρεβίθια, φακή.

Ψωμιά που τα αυγά είναι το κύριο συστατικό τους. Κρουασάν, μπατόν σαλέ, μπριός.

Ροφήματα

Τσάι, καφές, χυμοί φρούτων. Ψημένο κακάο. Μπύρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα.

Σοκολάτα, Ιρλανδικός καφές. Οινοπνευματώδη, αεριούχα ποτά

Λίπη και Έλαια

Ακόρεστα φυτικά έλαια: ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, καλαμποκέλαιο, σησαμέλαιο, λάδι σόγιας.

Βούτυρο, καρυδέλαιο, φοινικέλαιο, υδρογονωμένα λίπη και έλαια(μαργαρίνες), χοιρινό λίπος.

Ξηροί καρποί

Σπόροι, κάστανα.

Ινδική καρύδα. Όλοι οι ξηροί καρποί.

Διάφορα

Μαγιονέζα με λίγες θερμίδες, ντρέσιγκς που παρασκευάζονται από ακόρεστα έλαια που αναφέρονται πιο πάνω, Χορταρικά, καρυκεύματα

Σάλτσες, κρέμες ή σάλτσες τυριών.  Μαγιονέζες.

 

Περιεκτικότητα διαφόρων τροφών σε χοληστερόλη ανά 100 γραμμάρια τροφής

Τρόφιμα

Χοληστερόλη (mg/100 Γραμμάρια τροφής

Δημητριακά 0
Eλιές 0
Λαχανικά 0
Ξηροί καρποί 0
Όσπρια 0
Ποτά 0
Φρούτα 0
Aυγά 400
Tυριά 100
Θαλασσινά 1 100
Έτοιμες σάλτσες 95
Kόκκινο κρέας 90
Aλλαντικά 80
Λευκό κρέας 75
Γαλακτοκομικά 15

 

H AΣΚΗΣΗ ΠEPIOPIZEI THN «KAKH» XOΛΗΣΤΕPINH

Eίναι ευρέως γνωστό, πως η άσκηση ενισχύει τις τιμές της «καλής» χοληστερίνης, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την «κακή». Yπάρχει όμως ακόμα ένας λόγος που θα πρέπει να σας παροτρύνει να γυμναστείτε: H άσκηση, σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφή, μπορεί να διπλασιάσει τη μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL), σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. Oι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ χώρισαν 370 άτομα σε τέσσερις ομάδες. Tο πρώτο γκρουπ ακολουθούσε μόνο κάποιο πρόγραμμα γυμναστικής, το δεύτερο μόνο κάποια δίαιτα, το τρίτο έκανε και γυμναστική και δίαιτα, ενώ το τέταρτο τίποτε από τα δύο. Έπειτα από ένα χρόνο, τα αποτελέσματα έδειξαν πως η ομάδα που έκανε δίαιτα παράλληλα με γυμναστική πέτυχε διπλάσια μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL), συγκριτικά με εκείνους που ακολούθησαν μόνο το πρόγραμμα της δίαιτας και ακόμη περισσότερη συγκριτικά με όσους δεν έκαναν τίποτε από τα δύο. Γι’ αυτό προσπαθήστε να γυμνάζεστε για 30 τουλάχιστον λεπτά τρεις φορές την εβδομάδα ή να περπατάτε 3 περίπου χιλιόμετρα κάθε μέρα.

 

Αν εκτός από τη χοληστερόλη έχετε και περιττά κιλά, τότε για να μειώσετε το βάρος σας, ακολουθείστε τα παρακάτω:

  • Προσπαθήστε η διατροφή σας να είναι ισορροπημένη και να διακρίνεται από ποικιλία.

  • Οι μερίδες σας να είναι μικρές. Χρησιμοποιήστε μικρότερα πιάτα για το γεύμα σας και το δείπνο από αυτά που συνηθίζει να χρησιμοποιεί η υπόλοιπη οικογένεια. Να υπάρχει ποικιλία τροφών από όλες τις ομάδες τροφίμων.

  • Το δείπνο σας να είναι πιο ελαφρύ από το γεύμα σας (π.χ. σαλάτα, γιαούρτι με 0% λιπαρά, φρούτο).

  • Στα ενδιάμεσα των γευμάτων σας προτιμάτε να τρώτε ένα φρούτο αντί να πίνετε ή να τρώτε τρόφιμα που παχαίνουν (σοκολάτες, μπισκότα, καραμέλες).

  • Να τρώτε αργά και να μασάτε καλά την τροφή σας.

  • Να σηκώνεστε από το τραπέζι πριν ακόμη χορτάσετε.

  • Να προτιμάτε να τρώτε τα φαγητά σας στεγνά, χωρίς σάλτσες και πολλά λάδια.

  • Μην τρώτε τηγανητά (π.χ. τηγανητές πατάτες).

  • Μην πίνετε αναψυκτικά και οινοπνευματώδη γιατί αντιπροσωπεύουν "άδειες θερμίδες".

  • Μην καταναλώνετε ζυμαρικά και γλυκά.

Για να απαλλαγούμε γρήγορα και υγιεινά από τα περιττά κιλά

  • Αποφεύγουμε γλυκά, αναψυκτικά και ποτά.

  • Πίνουμε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό τη μέρα.

  • Δεν κάνουμε αυστηρές δίαιτες (κάτω από χίλιες θερμίδες τη μέρα ), γιατί αντί να χάνουμε λίπος, χάνουμε μυϊκό ιστό και νερό, με αποτέλεσμα να ξαναπαίρνουμε τα ίδια ή περισσότερα κιλά μετά το τέλος της δίαιτας. Και το κυριότερο, μία αυστηρή δίαιτα θα προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στην υγεία μας.

  • Τρώμε πολλά και μικρά γεύματα. Κυρίως το βράδυ, είναι καλό να προτιμάμε σαλάτες, φρούτα ή ένα γιαούρτι.

  • Περιορίζουμε τη ζάχαρη και το αλάτι.

  • Τρώμε μόνο όταν πεινάμε, και όχι από συνήθεια ή νευρικότητα.

  • Φροντίστε στο σπίτι σας να μην υπάρχουν παχυντικοί πειρασμοί (πατατάκια, γαριδάκια, μπισκότα).

  • Προτιμάμε δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως.

  • Μαγειρεύουμε με σωστό τρόπο. Προτιμάμε ψητά και βραστά. Αποφεύγουμε τα τηγανιτά, τις σάλτσες και γενικά τα πολλά λιπαρά. Στα όσπρια βάζουμε λάδι στο τέλος.

  • Αν κάποια στιγμή παρασυρθείτε από πειρασμούς, μην απογοητεύεστε και συνεχίστε σαν να μην συμβαίνει τίποτα.

Το θεραπευτικό κενό στην αντιμετώπιση του εμφραγματία ασθενούς στην Ελλάδα

Σωτήρια για τη ζωή ενός ασθενή που έχει υποστεί έμφραγμα μπορεί να αποβεί η μείωση της χοληστερόλης, καθώς μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ενός δεύτερου καρδιακού επεισοδίου. Δυστυχώς όμως, πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη που έγινε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έδειξε ότι μόλις το 1/3 ων ασθενών με ιστορικό εμφράγματος, που είχαν επίσης υψηλή χοληστερόλη, θεραπευόταν επαρκώς. Επίσης, στο 1/3 από τους ασθενείς αυτούς η θεραπεία ήταν ανεπαρκής και το υπόλοιπο 1/3 δεν έπαιρνε καθόλου θεραπεία. Απογοητευτικά είναι και τα στοιχεία που προκύπτουν και για τη χώρα μας, αφού μόνο στο 20% των ασθενών γίνεται επαρκής ρύθμιση της χοληστερόλης. Παράλληλα, στατίνες λαμβάνουν μόνο το 31% των ασθενών, ενώ ο μέσος όρος λήψης στατινών στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι περίπου 55%.

Πρόσθεσε ακόμη ότι έξι μήνες μετά το έμφραγμα, περίπου το 90% των ασθενών παρουσίαζαν υπερλιπιδαιμία. Στην κλινική πράξη, τόνισε, υπάρχει ένα μεγάλο «κενό», αφού αγνοείται ο ρόλος της χοληστερόλης και της αντιμετώπισής της για τη θεραπεία του ασθενή.

Οι παράγοντες που ευθύνονται για την ανεπαρκή θεραπεία μεγάλου μέρους των ασθενών με υπερχοληστερολαιμία σχετίζονται με την έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης των ασθενών για το όφελος της θεραπείας, αλλά και με το φόβο πιθανών παρενεργειών από τα φάρμακα. Επίσης, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η έλλειψη της έγκαιρης ενημέρωσης της ιατρικής κοινότητας σχετικά με τις νεότερες επιστημονικές ανακαλύψεις.

Με τις θεαματικές εξελίξεις στον τομέα των λιπιδίων τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος της χοληστερόλης στην παθογένεση της αθηροσκλήρυνσης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αμφισβητηθεί. Μελέτες απέδειξαν ότι η χοληστερόλη είναι υπεύθυνη όχι μόνο για την πρόκληση και εξέλιξη της αθηροσκλήρυνσης, αλλά και για την πορεία του ασθενή έπειτα από ένα καρδιακό επεισόδιο.

ΜΑΘΕΤΕ ΤΕΛΙΚΑ ΝΑ ΖΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΙΤΑ ΣΑΣ

Τώρα είστε έτοιμοι να κάνετε κάποιες αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε μπορείτε να απολαύσετε το φαγητό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνετε το φαγητό σας εύγεστο και ευχάριστο, χωρίς να αγχωθείτε.

Σκοπός της δίαιτας για την αντιμετώπιση της χοληστερόλης ή και του επιπλέον βάρους σας δεν είναι η στέρηση. Σωστή δίαιτα είναι αυτή που είναι πρακτικά εφαρμόσιμη, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε ατόμου και βέβαια η διατροφή που έχει τη βάση της στη "Μεσογειακή Δίαιτα" (πολλά φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρι, ελαιόλαδο).

Πρέπει να σκεφτείτε ότι αυτή η διατροφή είναι ιδανική για την υγεία σας και την οποία λογικά έπρεπε να ακολουθεί και σχεδόν όλος ο πληθυσμός των ενηλίκων.

Πώς αναπτύσσεται η αρτηριοσκλήρωση

Το τοίχωμα μιας αρτηρίας αποτελείται από διάφορα στρώματα. Η εσωτερική επένδυση ή το εσωτερικό στρώμα (ενδοθήλιο) είναι συνήθως ομαλή και συνεχής. Η αρτηριοσκλήρωση αρχίζει όταν τραυματίζεται το ενδοθήλιο.

Κατόπιν ορισμένα λευκοκύτταρα του αίματος αποκαλούμενα μονοκύτταρα ενεργοποιούνται και κινούνται από το αίμα και μέσω του τραυματισμένου ενδοθηλίου μιας αρτηρίας στο τοίχωμα αυτής. Μέσα στο τοίχωμα μετασχηματίζονται σε αφρώδη κύτταρα, τα οποία είναι κύτταρα που συλλέγουν τα λιπαρά υλικά, κυρίως χοληστερόλη. Ταυτόχρονα, τα λεία μυϊκά κύτταρα κινούνται από το μέσο χιτώνα προς το ενδοθήλιο και εκεί πολλαπλασιάζονται. Επίσης συνδετικός και ελαστικός ιστός συσσωρεύεται κάτω από το ενδοθήλιο, όπως επίσης και συντρίμμια κυττάρων, κρύσταλλοι χοληστερόλης και ασβέστιο. Αυτή η συσσώρευση των αφρωδών κυττάρων, των λείων μυϊκών κυττάρων, και άλλων υλικών διαμορφώνει μια ετερόκλητη συσσώρευση αποκαλούμενη αθήρωμα ή αθηρωσκληρυντική πλάκα. Καθώς η πλάκα μεγαλώνει από τη συνεχή εναπόθεση των ανωτέρω υλικών, παχύνεται και καταλαμβάνει το εσωτερικό της αρτηρίας. Αυτό δημιουργεί τοπικά στένωση της αρτηρίας που εμποδίζει την ομαλή ροή του αίματος.

Συμπερασματικά

Η υψηλή χοληστερόλη αίματος είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία και αποτελεί βασικό συστατικό της κυτταρικής μεμβράνης. Επίσης, είναι αναγκαία για τη σύνθεση χολικών οξέων και ορμονών, όπως η βιταμίνη D και οι στεροειδείς ορμόνες του φύλου. Η χοληστερόλη βρίσκεται σε τρόφιμα, όπως το συκώτι, τα αυγά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά το ήπαρ είναι αυτό που συνθέτει τις μεγαλύτερες ποσότητες χοληστερόλης στο αίμα (60% περίπου είναι ενδογενούς προέλευσης, δηλ. από το ήπαρ, ενώ το υπόλοιπο 40% είναι εξωγενούς, δηλ. από τη διατροφή.Η χοληστερόλη αίματος μεταφέρεται

σε λιποπρωτεΐνες:
  • Λιποπρωτείνες χαμηλής πυκνότητας (LDL, κακή χοληστερόλη) οι οποίες μεταφέρουν χοληστερόλη από το ήπαρ στους ιστούς και αντιστοιχεί στο 70% περίπου της χοληστερόλης αίματος.
  • Ένα μικρότερο ποσοστό μεταφέρεται σε λιποπρωτείνες υψηλής πυκνότητας (HDL, καλή χοληστερόλη) από τους ιστούς προς το ήπαρ για αποβολή.

Τα υψηλά επίπεδα LDL συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο, ενώ τα υψηλά επίπεδα HDL είναι προστατευτικά. Συνεπώς, η μέτρηση αμφότερων, της LDL και της ΗDL χοληστερόλης, θα δώσει μία καλύτερη ένδειξη του κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Η LDL είναι επιρρεπής σε βλάβη ς ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και είναι περισσότερο αθηρογόνος στην οξειδωμένη μορφή της. Τα φυσιολογικά κύτταρα του ιστού δεν μπορούν να προσλάβουν οξειδωμένη χοληστερόλη. Αντίθετα, αυτή προσλαμβάνεται από πολυσυλλεκτικά κύτταρα (μακροφάγα) στα αρτηριακά τοιχώματα, και με αυτόν τον τρόπο προκαλεί αθηρογένεση. Οι τροφές όπως τα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά ολικής άλεσης περιέχουν "αντίοξειδωτικά", τα οποία προσφέρουν προστασία έναντι των επιβλαβών δράσεων της οξείδωσης, που μπορούν να επηρεάσουν τη στεφανιαία νόσο με πολλούς τρόπους.